Khi được bác sĩ thông báo mắc ngoại tâm thu thất nhịp đôi, nhiều người không khỏi lo lắng vì thuật ngữ này nghe có vẻ phức tạp và mang tính bệnh lý nghiêm trọng. Trên thực tế, đây là một dạng rối loạn nhịp tim thường gặp và có thể là lành tính hoặc biểu hiện của một vấn đề tim mạch tiềm ẩn. Để hiểu rõ ý nghĩa của tình trạng này, cần tìm hiểu kỹ về cơ chế và biểu hiện của ngoại tâm thu thất cũng như ý nghĩa của “nhịp đôi”. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu về chủ đề này qua bài viết dưới đây.
Ngoại tâm thu thất nhịp đôi nghĩa là gì?
Nhịp đôi là một dạng rối loạn nhịp tim trong đó sau mỗi nhịp tim bình thường lại xuất hiện một nhịp co thắt sớm, tạo thành một nhịp đập “thêm vào”. Xen giữa các nhịp bất thường này, tim vẫn có những nhịp đập bình thường. Vì vậy, nếu nghe kỹ hoặc theo dõi trên máy, bạn sẽ thấy tim đập theo nhịp “một đều, một lệch” lặp lại liên tục.
Ở người khỏe mạnh, tim hoạt động nhịp nhàng nhờ hệ thống dẫn truyền điện tim tự nhiên, trong đó xung điện xuất phát từ một điểm gọi là nút xoang ở buồng trên (tâm nhĩ) rồi lan xuống buồng dưới (tâm thất) để tạo ra một nhịp đập phối hợp. Tuy nhiên, trong trường hợp bị nhịp đôi, một xung điện bất thường lại phát sinh từ nơi khác trong tim và chen ngang vào chuỗi nhịp đập tự nhiên. Điều này làm gián đoạn sự phối hợp vốn có của tim. Tình trạng này được gọi là ngoại tâm thu nhịp đôi và có thể gây ra những rối loạn trong quá trình bơm máu của tim.

Do tim co bóp không đúng lúc, hiệu quả đẩy máu đi nuôi cơ thể bị giảm sút. Khi tình trạng này kéo dài hoặc xảy ra với tần suất cao, người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, choáng váng, hụt hơi do tim không cung cấp đủ máu, oxy và dưỡng chất đến các cơ quan.
Lý do nào dẫn đến ngoại tâm thu thất nhịp đôi?
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này khá đa dạng. Một số bệnh lý tim mạch có thể làm tổn thương hoặc làm thay đổi đường dẫn tín hiệu điện trong tim, dẫn đến việc xuất hiện các nhịp đập sớm không mong muốn. Những nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Nhồi máu cơ tim: Có thể làm tổn thương mô tim, tạo ra các điểm phát xung điện bất thường.
- Tăng huyết áp: Gây áp lực lên tim trong thời gian dài, làm thay đổi cấu trúc và dẫn truyền điện trong tim.
- Thiếu máu: Khi máu không cung cấp đủ oxy cho cơ tim, tim có thể phản ứng bằng các nhịp đập bất thường.
- Cường giáp: Lượng hormone tuyến giáp quá cao có thể kích thích tim đập nhanh và không đều.
- Bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ hoặc bệnh cơ tim giãn là những tình trạng ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng co bóp của tim, làm tăng nguy cơ xuất hiện các ngoại tâm thu thất.
- Sa van hai lá: Một bất thường ở van tim có thể liên quan đến ngoại tâm thu.

Ngoài ra, ngay cả khi không có bệnh tim cụ thể, một số yếu tố nguy cơ trong lối sống hoặc môi trường cũng có thể kích hoạt tình trạng này:
- Bệnh mạch vành và suy tim: Khiến tim dễ bị rối loạn nhịp.
- Dùng quá nhiều caffeine, rượu hoặc thuốc lá: Đây là các chất kích thích dễ ảnh hưởng đến nhịp tim.
- Căng thẳng, lo âu và thiếu ngủ: Gây ra sự mất cân bằng hệ thần kinh, từ đó ảnh hưởng đến nhịp tim.
- Mất cân bằng điện giải (như kali, magie, natri trong máu quá thấp hoặc quá cao): Có thể làm rối loạn các tín hiệu điện trong tim.

Ngoại tâm thu thất nhịp đôi có gây nguy hiểm đến sức khỏe không?
Ngoại tâm thu thất nhịp đôi là một dạng rối loạn nhịp tim trong đó một nhịp đập sớm bất thường xuất hiện xen kẽ đều đặn giữa các nhịp tim bình thường. Trong phần lớn trường hợp, tình trạng này không nguy hiểm và có thể chỉ là phản ứng tạm thời của tim đối với các yếu tố như căng thẳng, mất ngủ hay tiêu thụ nhiều caffeine.
Tuy nhiên, ngoại tâm thu thất nhịp đôi không phải lúc nào cũng vô hại. Nếu xảy ra thường xuyên hoặc kéo dài, tình trạng này có thể khiến cơ tim suy yếu theo thời gian, dẫn đến một dạng bệnh gọi là loạn nhịp thất kéo dài với tần suất cao có thể dẫn đến bệnh cơ tim do loạn nhịp (arrhythmia-induced cardiomyopathy), một tình trạng có thể phục hồi nếu kiểm soát được rối loạn nhịp. Khi cơ tim bị ảnh hưởng, tim sẽ không thể bơm máu hiệu quả, từ đó gây ra nhiều rối loạn trong hệ tuần hoàn.
Tình trạng này thường sẽ được phát hiện thông qua điện tâm đồ (ECG), một xét nghiệm đơn giản sử dụng các điện cực dán lên ngực để ghi lại tín hiệu điện của tim. Tuy nhiên, do ECG chỉ ghi lại trong vài giây, nếu cơn ngoại tâm thu xảy ra không thường xuyên, nó có thể không được phát hiện. Khi đó, bác sĩ sẽ chỉ định dùng máy theo dõi Holter, một thiết bị nhỏ gọn giúp ghi lại hoạt động của tim liên tục trong 24 – 48 giờ, từ đó cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về nhịp tim.
Phần lớn các trường hợp ngoại tâm thu thất nhịp đôi ở người khỏe mạnh không cần điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt nếu:
- Hiện tượng nhịp đôi xảy ra liên tục, kéo dài cả ngày hoặc tái diễn thường xuyên.
- Cảm thấy chóng mặt, đau ngực, mệt mỏi hoặc khó thở.
- Có tiền sử bệnh tim hoặc đang mắc các bệnh lý tim mạch khác.

Ngoại tâm thu thất nhịp đôi là một dạng rối loạn nhịp tim, trong đó cứ sau mỗi nhịp tim bình thường lại xuất hiện một nhịp đập bất thường từ tâm thất. Mặc dù không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng hiện tượng này cần được theo dõi kỹ lưỡng, đặc biệt nếu đi kèm các triệu chứng như chóng mặt, hồi hộp hoặc có bệnh lý tim mạch nền. Việc thăm khám và chẩn đoán chính xác từ bác sĩ chuyên khoa tim mạch là điều cần thiết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe tim của người bệnh. Hy vọng bài viết này đã đem đến cho bạn đọc nhiều kiến thức bổ ích.