Vắc xin phế cầu của Bỉ giúp phòng ngừa viêm phổi, viêm màng não và nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Tuy nhiên, để tiêm an toàn và đạt hiệu quả tối ưu, người tiêm cần nắm rõ các lưu ý gì trước khi tiêm vắc xin phế cầu của Bỉ. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết về thời điểm tiêm phù hợp, đối tượng cần tiêm, và cách theo dõi sau tiêm, giúp bạn bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện và an toàn.

Lưu ý gì trước khi tiêm vắc xin phế cầu của Bỉ?

Vắc xin phế cầu của Bỉ, như Synflorix (PCV10) và Prevenar 13 (PCV13), giúp bảo vệ cơ thể trước vi khuẩn Streptococcus pneumoniae - tác nhân gây viêm phổi, viêm tai giữa và viêm màng não. Đây là vắc xin liên hợp hiện đại, an toàn và tạo miễn dịch mạnh cho trẻ nhỏ lẫn người lớn tuổi. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả miễn dịch tối ưu và an toàn tiêm chủng, người dân cần lưu ý một số điểm quan trọng trước khi tiêm.

Đánh giá tình trạng sức khỏe trước tiêm

• Không nên tiêm nếu đang sốt cao, nhiễm trùng cấp hoặc mệt mỏi nhiều.
• Người mắc bệnh mạn tính như hen, COPD, tim mạch, tiểu đường… cần báo trước cho bác sĩ để được theo dõi chặt chẽ hơn.
• Trẻ đang mọc răng, ho nhẹ hoặc sổ mũi vẫn có thể tiêm, nhưng nên được bác sĩ thăm khám để đánh giá khả năng tiêm an toàn.

Báo trước tiền sử dị ứng

• Dị ứng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin.
• Đã từng bị phản vệ với thuốc hoặc vắc xin.
• Trẻ có tiền sử co giật hoặc co giật do sốt cần được theo dõi kỹ hơn sau tiêm.

Kiểm tra lịch sử tiêm chủng

• Nếu đã từng tiêm PCV10, PCV13 hoặc PPSV23, cần thông báo cho bác sĩ để sắp xếp lịch tiêm phù hợp, tránh trùng lặp hoặc bỏ sót mũi.
• Prevenar 20 có lịch tiêm khác so với các loại PCV trước đây, vì vậy việc cung cấp đầy đủ thông tin tiêm chủng trước đó là rất quan trọng.

Các trường hợp đặc biệt cần lưu ý

• Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm.
• Người đang điều trị ức chế miễn dịch, dùng corticoid liều cao, hóa trị cần được tư vấn thời điểm tiêm phù hợp để đảm bảo hiệu quả.
• Trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc đang mắc bệnh cấp tính nên được bác sĩ thăm khám kỹ trước khi quyết định tiêm.

Lưu ý khi tiêm cùng các vắc xin khác

• Có thể tiêm cùng một số vắc xin khác nhưng cần tiêm ở vị trí khác nhau.
• Nếu tiêm cách ngày, bác sĩ sẽ hướng dẫn thời gian phù hợp tùy thuộc vào loại vắc xin đi kèm.

Chuẩn bị trước và theo dõi sau tiêm

• Nghỉ ngơi và ăn uống đầy đủ trước khi tiêm để cơ thể ở trạng thái tốt nhất.
• Sau tiêm, nên ở lại cơ sở tiêm chủng 30 phút để theo dõi phản ứng sớm.
• Tại nhà, theo dõi trong 24 - 48 giờ các biểu hiện thường gặp như sốt nhẹ, đau chỗ tiêm, quấy khóc (ở trẻ), mệt mỏi… Đây là các phản ứng thông thường và thường tự khỏi.

Đối tượng nên và không nên tiêm vắc xin phế cầu của Bỉ

Dưới đây là các đối tượng nên và không nên tiêm các loại vắc xin phế cầu của Bỉ (như Synflorix - PCV10, Prevenar 20 - PCV20).

Vắc xin Prevenar 20 (PCV20 – Pfizer, Bỉ)

Đối tượng nên tiêm

• Trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên: Giúp phòng ngừa viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm khuẩn huyết do phế cầu.
• Người lớn và người cao tuổi: Đặc biệt nhóm có bệnh nền (tim mạch, phổi, tiểu đường, suy giảm miễn dịch).
• Người có nguy cơ cao: Sống ở môi trường đông đúc, dễ lây nhiễm.

Đối tượng không nên tiêm

• Người dị ứng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin.
• Người từng có phản ứng phản vệ với vắc xin phế cầu trước đó.
• Người đang sốt cao cấp tính (hoãn tiêm cho đến khi hồi phục).
• Phụ nữ mang thai: Chỉ tiêm khi bác sĩ đánh giá lợi ích vượt trội nguy cơ.

Vắc xin Synflorix (GSK, Bỉ)

Đối tượng nên tiêm

• Trẻ từ 6 tuần tuổi đến dưới 5 tuổi: Phòng ngừa 10 chủng phế cầu khuẩn và viêm tai giữa do Haemophilus influenzae.
• Đặc biệt hữu ích cho trẻ nhỏ có nguy cơ cao mắc bệnh hô hấp, viêm phổi, viêm màng não.

Đối tượng không nên tiêm

• Phụ nữ mang thai: Không khuyến cáo sử dụng.
• Người quá mẫn với thành phần vắc xin.
• Trẻ đang mắc bệnh cấp tính, sốt cao: Cần hoãn tiêm cho đến khi ổn định sức khỏe.
• Trẻ sinh cực non (<28 tuần) hoặc có vấn đề hô hấp chưa phát triển đầy đủ: cần theo dõi chặt chẽ sau tiêm tại bệnh viện.

Phản ứng sau tiêm và cách xử lý

Phản ứng nhẹ thường gặp

Sau khi tiêm, cơ thể có thể xuất hiện một số phản ứng nhẹ, cho thấy hệ miễn dịch đang hoạt động:

• Đau, sưng hoặc đỏ tại vị trí tiêm.
• Sốt nhẹ, mệt mỏi, đau cơ hoặc đau khớp.

Những phản ứng này thường tự hết sau 1 - 2 ngày. Để giảm khó chịu, người tiêm có thể:

• Chườm mát tại vị trí tiêm.
• Nghỉ ngơi đầy đủ và uống nhiều nước.
• Sử dụng thuốc giảm đau, hạ sốt như paracetamol theo chỉ định của bác sĩ.

Phản ứng nghiêm trọng cần đi khám ngay

Một số phản ứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng cần được xử trí y tế ngay:

• Sưng mặt, cổ họng, khó thở hoặc nổi mề đay - dấu hiệu của phản ứng dị ứng nặng.
• Sốt cao kéo dài trên 39°C hoặc đau, sưng tại chỗ tiêm kéo dài không giảm.

Những phản ứng này có thể liên quan đến phản ứng quá mẫn hoặc nhiễm trùng thứ phát và cần được bác sĩ theo dõi.

Tiêm vắc xin phế cầu là một biện pháp hiệu quả trong việc phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm, đặc biệt đối với người cao tuổi, người có bệnh nền và người có hệ miễn dịch yếu. Tuy nhiên, việc tiêm chủng cần được cá nhân hóa dựa trên tình trạng sức khỏe, tiền sử dị ứng và các loại thuốc đang sử dụng. Trước khi tiêm, người dân nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về loại vắc xin phù hợp, thời điểm tiêm tối ưu và cách theo dõi phản ứng sau tiêm.

Việc chủ động tìm hiểu và tuân thủ hướng dẫn y tế không chỉ giúp đảm bảo an toàn tiêm chủng mà còn góp phần quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh do phế cầu khuẩn - một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi nặng ở người lớn tuổi.