Glucose trong xét nghiệm máu là gì? Chỉ số bao nhiêu là bình thường và khi nào đáng lo

Glucose trong máu chính là nguồn năng lượng giúp cơ thể hoạt động mỗi ngày. Tuy nhiên, khi lượng glucose bị rối loạn, sức khỏe có thể gặp nhiều vấn đề đáng lo ngại mà bạn không dễ nhận ra ngay. Hiểu glucose trong xét nghiệm máu là gì và nắm rõ chỉ số bình thường sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc theo dõi và bảo vệ sức khỏe của chính mình.

Glucose trong xét nghiệm máu là gì? 

Glucose trong máu là một dạng đường có trong huyết tương, giữ vai trò là nguồn năng lượng chính cho não bộ và toàn bộ cơ thể. Sau khi ăn, tinh bột và đường từ thức ăn được chuyển hóa thành glucose rồi hấp thu vào máu. Glucose sẽ được vận chuyển đến tế bào để tạo ra năng lượng giúp cơ thể hoạt động mỗi ngày.

Cơ thể có một cơ chế điều hòa tự nhiên rất linh hoạt nhằm giữ cho lượng glucose luôn ở mức ổn định. Tuyến tụy sẽ tiết ra insulin, một hormone hỗ trợ đưa glucose từ máu đi vào tế bào. Nếu cơ chế này gặp trục trặc, chẳng hạn như insulin không được tiết ra đủ hoặc tế bào không đáp ứng tốt với insulin, glucose sẽ không được sử dụng hiệu quả và dẫn đến tăng đường huyết trong máu.

Khi bác sĩ yêu cầu xét nghiệm glucose trong máu, mục tiêu chính là đánh giá lượng đường tại thời điểm lấy mẫu, từ đó phát hiện các rối loạn chuyển hóa như tiền đái tháo đường hoặc đái tháo đường. Cả hai tình trạng trên đều có thể âm thầm tiến triển trong nhiều năm mà không gây triệu chứng rõ ràng. Bởi vậy, việc xét nghiệm định kỳ đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe.

Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ như thừa cân, ít vận động, thường xuyên căng thẳng, có người thân ruột thịt mắc đái tháo đường hoặc đã được cảnh báo về chỉ số đường huyết bất thường, bạn càng cần quan tâm và tìm hiểu glucose trong xét nghiệm máu là gì để chủ động phòng tránh nguy cơ bệnh lý nguy hiểm.

Lượng glucose trong máu bao nhiêu là bình thường?

Một câu hỏi quen thuộc khi xem kết quả xét nghiệm là lượng glucose trong máu bao nhiêu thì bình thường. Các mức tham khảo dưới đây giúp bạn hiểu được cơ thể mình đang ở ngưỡng nào. Các chỉ số này áp dụng cho người trưởng thành và có thể thay đổi tùy vào tình trạng sức khỏe từng cá nhân.

Khi đo lúc đói sau thời gian không ăn tối thiểu 8 giờ, kết quả được diễn giải như sau:

• Mức bình thường thường nằm dưới 100 mg/dL máu.
• Mức từ 100 đến 125 mg/dL được xem là tiền đái tháo đường và cho thấy nguy cơ rối loạn chuyển hóa.
• Mức từ 126 mg/dL trở lên nếu lặp lại nhiều lần có thể gợi ý tình trạng đái tháo đường.

Trong khi đó, xét nghiệm máu ngẫu nhiên ở bất kỳ thời điểm nào trong ngày có thể có giá trị cao hơn do ảnh hưởng từ bữa ăn. Tuy nhiên nếu mức glucose quá cao kèm theo triệu chứng mệt mỏi, khát nhiều, đi tiểu nhiều, sụt cân nhanh thì cũng cần được thăm khám ngay.

Ngoài ra còn có xét nghiệm HbA1C, cho biết lượng đường gắn trong hồng cầu và phản ánh đường huyết trung bình suốt ba tháng gần nhất. Nếu kết quả dưới 5,7% có thể xem là kiểm soát tốt. Các mức từ 5,7 đến 6,4% cho thấy nguy cơ tiền đái tháo đường, còn mức từ 6,5% trở lên thường được xem là ngưỡng chẩn đoán đái tháo đường.

Khi hiểu rõ lượng glucose trong máu bao nhiêu là bình thường, bạn sẽ biết khi nào nên tái khám sớm để không bỏ lỡ cơ hội can thiệp kịp thời.

Các loại xét nghiệm glucose trong máu phổ biến hiện nay

Để đánh giá chỉ số glucose chính xác và phù hợp với từng mục đích chẩn đoán, có nhiều loại xét nghiệm khác nhau. Bạn có thể tham khảo các nhóm xét nghiệm thường được sử dụng dưới đây:

• Xét nghiệm glucose máu khi đói còn gọi là FPG đo sau khi nhịn ăn từ 8 giờ trở lên và xét nghiệm lặp lại để xác nhận.
• Xét nghiệm đường huyết ngẫu nhiên được thực hiện bất cứ lúc nào trong ngày không cần nhịn ăn.
• Xét nghiệm nghiệm pháp dung nạp glucose còn gọi là OGTT tiến hành bằng cách đo đường huyết trước và sau khi uống dung dịch chứa glucose thường áp dụng trong tầm soát đái tháo đường thai kỳ hoặc những trường hợp nghi ngờ kết quả chưa rõ ràng.
• Xét nghiệm HbA1C giúp đánh giá mức đường huyết trung bình trong thời gian dài và được dùng nhiều trong theo dõi điều trị.

Mỗi loại xét nghiệm có ý nghĩa riêng. Ví dụ OGTT giúp kiểm tra khả năng dung nạp đường khi cơ thể phải xử lý lượng glucose cao trong thời gian ngắn. HbA1C lại phù hợp theo dõi lâu dài và không bị ảnh hưởng bởi việc bạn ăn gì ngay trước khi xét nghiệm.

Nếu bạn đang băn khoăn không biết nên thực hiện xét nghiệm nào, hãy chia sẻ tiền sử sức khỏe với bác sĩ để được chỉ định phù hợp. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để bạn nắm rõ kết quả xét nghiệm glucose trong máu là gì và hiểu được tình trạng chuyển hóa hiện tại của mình.

Cách đọc kết quả xét nghiệm glucose

Sau khi nhận kết quả xét nghiệm, bước tiếp theo là đọc và hiểu đúng để đưa ra hướng hành động phù hợp. Đường huyết có thể thay đổi theo từng thời điểm trong ngày, tùy vào thời gian ăn uống, vận động và tình trạng sức khỏe chung. Điều này có nghĩa là một kết quả bất thường không luôn khẳng định bệnh lý nhưng cũng không nên xem nhẹ.

Khi glucose trong máu cao hơn mức tham khảo, có thể tồn tại tình trạng tăng đường huyết. Lúc này glucose không được sử dụng hiệu quả để đưa vào tế bào mà vẫn tồn tại trong máu. Nếu hiện tượng này diễn ra kéo dài và lặp lại, cơ thể có thể gặp nhiều vấn đề nghiêm trọng như tổn thương mắt, thận, thần kinh và hệ tim mạch.

Ngược lại, nếu đường huyết xuống quá thấp bạn có thể gặp hiện tượng hạ đường huyết. Khi đó tế bào không đủ năng lượng để hoạt động khiến bạn cảm thấy choáng váng, run tay, vã mồ hôi hoặc thậm chí ngất. Hạ đường huyết cần được xử trí nhanh vì có thể gây nguy hiểm nếu để kéo dài.

Những yếu tố có thể ảnh hưởng tới chỉ số đường huyết bao gồm căng thẳng, chất lượng giấc ngủ, thời điểm ăn uống, các loại thuốc đang sử dụng và bệnh cấp tính. Vì vậy, nếu kết quả xét nghiệm cao hơn hoặc thấp hơn mức bình thường thì nên xét nghiệm lại hoặc tham khảo bác sĩ để được đánh giá chính xác hơn.

Việc hiểu đúng lượng glucose trong máu bao nhiêu là bình thường cùng với theo dõi định kỳ sẽ giúp bạn ngăn ngừa và kiểm soát tốt nguy cơ rối loạn đường huyết ngay từ giai đoạn sớm.

Làm sao để giữ chỉ số glucose trong máu ổn định mỗi ngày

Kiểm soát đường huyết là việc cần thực hiện đều đặn mỗi ngày. Dưới đây là những thói quen đơn giản nhưng mang lại hiệu quả tích cực đối với chỉ số đường huyết

• Ăn uống cân đối với nhiều chất xơ từ rau xanh và trái cây phù hợp hạn chế thực phẩm nhiều đường và tinh bột.
• Duy trì cân nặng hợp lý vì cân nặng tăng quá mức là yếu tố nguy cơ quan trọng của rối loạn chuyển hóa.
• Thường xuyên vận động khoảng 30 phút mỗi ngày có thể giúp cơ thể sử dụng glucose hiệu quả hơn.
• Hạn chế căng thẳng bằng cách thư giãn, ngủ đủ giấc và sắp xếp công việc hợp lý.
• Khám sức khỏe định kỳ để theo dõi đường huyết kể cả khi không có triệu chứng cụ thể.

Nếu bạn đã được cảnh báo về nguy cơ tiền đái tháo đường hoặc đang điều trị đái tháo đường thì việc duy trì lối sống khoa học là điều rất quan trọng. Khi đường huyết ổn định, bạn sẽ cảm nhận được chất lượng cuộc sống cải thiện đáng kể.

Glucose trong xét nghiệm máu là gì? Là câu hỏi ai cũng nên hiểu để chủ động theo dõi sức khỏe của mình. Khi biết được lượng glucose trong máu bao nhiêu là bình thường người đọc sẽ dễ dàng nhận ra sự bất hợp lý trong kết quả xét nghiệm. Việc lựa chọn đúng các loại xét nghiệm glucose trong máu và duy trì lối sống khoa học sẽ góp phần quan trọng giúp bạn hạn chế nguy cơ rối loạn chuyển hóa về đường trong tương lai.

Dù kết quả xét nghiệm ra sao thì trao đổi với nhân viên y tế vẫn là cách tốt để hiểu rõ tình trạng cơ thể và có hướng xử trí phù hợp. Đừng chờ tới khi có triệu chứng nặng mới quan tâm đến sức khỏe bởi mỗi hành động kịp thời đều có ý nghĩa rất lớn trong phòng ngừa bệnh lý chuyển hóa.