​​Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh​ mà phụ huynh cần lưu ý

Nhận biết viêm phổi ở trẻ sơ sinh không hề dễ dàng, hơn nữa bệnh còn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm do hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu. Vì vậy, cha mẹ cần trang bị đầy đủ kiến thức về các ​​dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh​ để nhận biết kịp thời.

Viêm phổi ở trẻ sơ sinh gồm những loại nào?

Viêm phổi ở trẻ sơ sinh có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, tùy vào nguyên nhân và mục đích phân loại. Tuy nhiên, về cơ bản, bệnh được chia thành ba nhóm chính:

Viêm phổi bẩm sinh (do dị dạng phổi bẩm sinh)

Tình trạng này thường xuất hiện vào giai đoạn cuối thai kỳ khi vi khuẩn từ mẹ truyền qua nhau thai, ảnh hưởng đến sự phát triển và cấu trúc của phổi. Viêm phổi sơ sinh có thể được phát hiện sớm thông qua siêu âm thai, giúp bác sĩ tiên lượng nguy cơ và có biện pháp can thiệp kịp thời, đặc biệt với những trường hợp trẻ có dấu hiệu suy hô hấp ngay sau sinh. Việc phát hiện sớm sẽ giúp nâng cao hiệu quả điều trị.

Viêm phổi mắc phải trong quá trình sinh

Bệnh lý này xảy ra khi trẻ nhiễm vi khuẩn trong lúc chào đời, thường do mẹ bị viêm nhiễm đường sinh dục hoặc vỡ ối sớm, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây tổn thương đường hô hấp. Một trong những trường hợp nghiêm trọng là viêm phổi do hít phân su, cần được xử lý nhanh chóng ngay sau khi bé ra đời.

Viêm phổi sau khi sinh

Sau khi chào đời, trẻ có nguy cơ bị viêm phổi do môi trường xung quanh hoặc dụng cụ y tế không đảm bảo vệ sinh. Bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh phải nằm viện dài ngày hoặc do quá trình chăm sóc chưa đúng cách, đặc biệt là vấn đề vệ sinh cá nhân của bé.

​​Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh​

Không giống với viêm phổi ở trẻ lớn (thường biểu hiện rõ ràng qua sốt cao, ho nhiều và thở rít), Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh lại khó nhận biết hơn do hệ hô hấp chưa hoàn thiện. Triệu chứng viêm phổi ở trẻ sơ sinh​ lâm sàng không đặc hiệu nên dễ bị bỏ qua. Dưới đây là những dấu hiệu cha mẹ cần lưu ý:

• Sốt nhẹ;

• Ho có đờm;

• Thở khò khè, nhịp thở nhanh hơn bình thường;

• Biểu hiện khó thở rõ rệt với dấu co lõm ngực;

• Bé quấy khóc liên tục;

• Bỏ bú hoặc bú kém hơn bình thường;

• Ngưng thở hoặc tím tái, đặc biệt ở trẻ sinh non.

Do triệu chứng ban đầu dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác, cha mẹ cần quan sát sát sao, đặc biệt khi trẻ sốt, bỏ bú hoặc thở nhanh. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thở nhanh là dấu hiệu sớm nhất của viêm phổi ở trẻ sơ sinh, thậm chí xuất hiện trước khi bác sĩ phát hiện qua ống nghe hay X-quang. Ba mẹ có thể kiểm tra bằng cách vén áo trẻ và quan sát nhịp thở khi bé nằm yên hoặc ngủ, tránh lúc bé quấy khóc. Cụ thể:

• Trẻ dưới 2 tháng tuổi: Thở nhanh khi nhịp thở từ 60 lần/phút trở lên.

• Trẻ từ 2 - 12 tháng tuổi: Thở nhanh nếu 50 lần/phút trở lên.

• Trẻ trên 12 tháng đến dưới 5 tuổi: Nhịp thở 40 lần/phút trở lên là bất thường.

Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời giúp giảm nguy cơ biến chứng và bảo vệ sức khỏe cho trẻ.

Biến chứng viêm phổi ở trẻ sơ sinh

Sau khi biết về các dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh, chúng ta cùng tìm hiểu về các biến chứng của viêm phổi. Viêm phổi sơ sinh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là một số rủi ro mà trẻ có thể gặp phải:

• Viêm màng não: Vi khuẩn từ phổi có thể lây lan đến hệ thần kinh trung ương, gây tổn thương não bộ và hệ thần kinh.

• Nhiễm trùng huyết: Tác nhân gây bệnh xâm nhập vào máu, lan đến nhiều cơ quan, làm tăng nguy cơ sốc nhiễm trùng, đe dọa tính mạng.

• Tràn dịch màng tim, suy tim cấp: Một số trường hợp có thể gặp phản ứng với thuốc điều trị, dẫn đến trụy tim, nguy hiểm đến tính mạng.

• Tràn dịch màng phổi, tràn mủ màng phổi: Dịch hoặc mủ tích tụ trong khoang phổi, cản trở hô hấp, khiến trẻ khó thở, số lượng bạch cầu trong máu tăng cao.

• Suy dinh dưỡng: Viêm phổi kéo dài làm trẻ ăn uống kém, ngủ không ngon, ảnh hưởng đến quá trình phát triển thể chất và hệ miễn dịch, khiến trẻ dễ mắc bệnh hơn.

• Tình trạng kháng kháng sinh: Khi trẻ cần dùng kháng sinh điều trị viêm phổi, nguy cơ kháng thuốc luôn là mối lo ngại. Nếu xảy ra kháng thuốc, quá trình điều trị sẽ trở nên phức tạp, tốn nhiều thời gian và chi phí hơn.

Viêm phổi ở trẻ sơ sinh điều trị như thế nào?

Khi trẻ sơ sinh được chẩn đoán mắc viêm phổi, phương pháp điều trị sẽ được bác sĩ điều chỉnh tùy theo nguyên nhân và giai đoạn bệnh:

• Viêm phổi do vi khuẩn, Mycoplasma: Điều trị bằng kháng sinh theo đúng phác đồ do bác sĩ chỉ định.

• Viêm phổi do virus: Chủ yếu tập trung vào nghỉ ngơi, tăng cường bổ sung nước để hỗ trợ quá trình hồi phục.

• Viêm phổi do nấm: Sử dụng thuốc kháng nấm theo hướng dẫn y khoa.

Việc điều trị viêm phổi còn phụ thuộc vào độ tuổi và tình trạng bệnh của trẻ. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định kháng sinh dạng uống hoặc tiêm kết hợp với các biện pháp hỗ trợ khác. Tuy nhiên, phế cầu khuẩn (tác nhân chính gây viêm phổi ở trẻ nhỏ) ngày càng có xu hướng kháng kháng sinh, khiến quá trình điều trị trở nên phức tạp hơn. Khi vi khuẩn kháng thuốc, bác sĩ buộc phải sử dụng kháng sinh mạnh hơn, kết hợp nhiều loại khác nhau, làm kéo dài thời gian điều trị và gia tăng chi phí đáng kể.

Phòng tránh viêm phổi ở trẻ sơ sinh ra sao?

Viêm phổi ở trẻ sơ sinh là một bệnh lý nguy hiểm với nguy cơ biến chứng cao, thậm chí đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, cha mẹ hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa và bảo vệ trẻ bằng những biện pháp sau:

Tiêm phòng đầy đủ

Trong bối cảnh dịch bệnh, đặc biệt là Covid-19, viêm phổi càng trở nên nguy hiểm khi tác động trực tiếp đến hệ hô hấp. Việc tiêm chủng đầy đủ giúp tăng cường đề kháng, tạo “lá chắn” bảo vệ phổi non nớt của trẻ trước sự tấn công của vi khuẩn, virus.

Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây

Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với các nguồn lây nhiễm bằng cách:

• Giữ môi trường sống sạch sẽ, tránh khói thuốc lá và các chất gây ô nhiễm.

• Tránh đưa trẻ đến nơi đông người, đặc biệt là khu vực có người mắc bệnh về đường hô hấp.

• Người chăm sóc cần rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi tiếp xúc với trẻ hoặc chuẩn bị đồ ăn cho bé.

Chế độ dinh dưỡng khoa học

Cần chăm sóc trẻ:

• Với trẻ sơ sinh nên duy trì bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.

• Với trẻ nhỏ cần bổ sung dinh dưỡng cân bằng, tăng cường rau xanh, trái cây chứa vitamin, thịt cá cung cấp đạm và omega-3 để hỗ trợ miễn dịch.

• Đảm bảo trẻ có chế độ sinh hoạt hợp lý như ngủ đủ giấc, giữ ấm cơ thể, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột.

• Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.

Ngoài ra, phụ nữ mang thai cũng cần chăm sóc sức khỏe đúng cách để giảm nguy cơ tai biến sản khoa (sinh non, nhiễm trùng sau sinh, ngạt thở,…). Từ đó hạn chế nguy cơ viêm phổi ở trẻ ngay từ khi chào đời.

Triệu chứng viêm phổi ở trẻ sơ sinh thường không rõ ràng, dễ bị bỏ qua, vì vậy cha mẹ cần quan sát kỹ ​​dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh​ để nhận diện sớm những biểu hiện bất thường. Nội dung bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thể thay thế cho chẩn đoán hay phác đồ điều trị của bác sĩ. Nếu nhận thấy trẻ có biểu hiện nghi ngờ mắc viêm phổi, cần nhanh chóng đưa bé đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Tiêm phòng vắc xin cũng là một biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ mắc viêm phổi. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện cung cấp vắc xin phòng bệnh viêm phổi dành cho trẻ em và người lớn, với quy trình tiêm chủng an toàn, uy tín. Hãy liên hệ hotline miễn phí 1900 6928 để được tư vấn!