Dấu hiệu cảnh báo triệu chứng lao phổi tái phát không nên bỏ qua

Lao phổi tái phát không chỉ gây tổn thương nghiêm trọng đến phổi mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ hệ miễn dịch của cơ thể. Nhiều trường hợp chủ quan, bỏ qua các dấu hiệu ban đầu khiến bệnh tiến triển nhanh và khó kiểm soát hơn so với lần mắc bệnh đầu tiên. Vậy triệu chứng lao phổi tái phát cụ thể là gì? Cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây để kịp thời nhận diện và điều trị hiệu quả.

Lao phổi tái phát là gì?

Lao phổi tái phát là tình trạng bệnh nhân từng điều trị khỏi lao phổi nhưng sau một thời gian lại xuất hiện các triệu chứng của bệnh trở lại. Tình trạng này xảy ra khi vi khuẩn lao chưa bị tiêu diệt hoàn toàn hoặc bị tái nhiễm do hệ miễn dịch suy yếu. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể bị tái nhiễm từ nguồn khác, nhưng hầu hết các ca tái phát đều do vi khuẩn “ngủ yên” trong cơ thể bùng phát trở lại. 

Có nhiều yếu tố khiến bệnh lao phổi có khả năng tái phát. Trong đó, nguyên nhân phổ biến nhất là việc điều trị không đúng phác đồ hoặc bệnh nhân bỏ thuốc giữa chừng. Ngoài ra, lao kháng thuốc, suy giảm miễn dịch, dinh dưỡng kém hoặc môi trường sống không đảm bảo vệ sinh cũng là những yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ tái phát. Điều này cho thấy, việc theo dõi triệu chứng lao phổi tái phát ngay cả khi đã khỏi bệnh là điều vô cùng cần thiết.

Những dấu hiệu cảnh báo triệu chứng lao phổi tái phát phổ biến

Khi bệnh lao phổi tái phát, có thể xuất hiện những dấu hiệu cảnh báo không quá rầm rộ như lần mắc đầu tiên và dễ gây nhầm lẫn với những triệu chứng bệnh thông thường. Chính vì vậy, điều này khiến nhiều người chủ quan trong việc đi khám và điều trị, dẫn đến biến chứng nặng hơn. Dưới đây là những triệu chứng lao phổi tái phát mà người bệnh cần nhận biết sớm.

Ho kéo dài không dứt

Ho kéo dài là dấu hiệu phổ biến nhất, thường kéo dài hơn 2 tuần và không đáp ứng với các loại thuốc ho thông thường. Ban đầu có thể chỉ là ho khan, sau đó tiến triển thành ho có đờm hoặc có kèm cảm giác ngứa rát họng. Vì không đi kèm sốt hay đau rõ ràng, nhiều người lầm tưởng là viêm họng hoặc cảm lạnh, từ đó bỏ lỡ thời điểm chẩn đoán sớm triệu chứng lao phổi tái phát.

Ho ra máu hoặc đờm lẫn máu

Đây là một trong những biểu hiện nghiêm trọng, báo hiệu tổn thương mô phổi. Việc ho ra máu dù chỉ là vài tia nhỏ cũng không nên xem nhẹ, bởi điều này chứng tỏ vi khuẩn lao đã hoạt động trở lại, phá hủy các mạch máu nhỏ trong phổi. Nếu lượng máu ho ra ngày càng nhiều, người bệnh cần nhập viện ngay để được xử lý kịp thời.

Sốt nhẹ vào buổi chiều hoặc sốt dai dẳng

Sốt trong lao phổi tái phát thường không cao khoảng 37,5 - 38,5 độ nhưng kéo dài nhiều ngày, xuất hiện vào chiều tối kèm cảm giác gai lạnh hoặc đổ mồ hôi. Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi vào cuối ngày mà không rõ lý do. Đây là đặc điểm rất đặc trưng của lao, khác với sốt cao và đột ngột của viêm phổi hoặc cúm.

Đổ mồ hôi trộm ban đêm

Mồ hôi thường ra nhiều khi đang ngủ, với lao phổi tái phát hiện tượng này xảy ra ngay cả trong thời tiết mát mẻ hoặc khi ngủ trong điều kiện bình thường. Người bệnh có thể tỉnh giấc giữa đêm vì ướt đẫm mồ hôi. Đây là phản ứng của hệ miễn dịch khi cơ thể chống lại vi khuẩn lao hoạt động trở lại.

Tức ngực, khó thở

Khi tổn thương ở phổi lan rộng, người bệnh có thể thấy nặng ngực, đau khi hít sâu hoặc leo cầu thang. Triệu chứng này có thể xuất hiện âm ỉ hoặc bộc phát, nhất là khi có tràn dịch màng phổi, biến chứng khá thường gặp khi lao tái phát. Nếu cảm giác khó thở ngày càng tăng, người bệnh cần được can thiệp y tế sớm vì việc điều trị trễ có thể dẫn đến suy hô hấp và xơ phổi vĩnh viễn.

Mệt mỏi, kiệt sức

Sự mệt mỏi do lao phổi tái phát không giống kiểu mỏi sau vận động thông thường. Người bệnh có thể luôn cảm thấy thiếu sức sống hoặc đầu óc không minh mẫn. Điều này bắt nguồn từ việc cơ thể liên tục phải chống lại vi khuẩn lao, gây tiêu hao năng lượng mà người bệnh không hề nhận ra.

Sụt cân không rõ nguyên nhân

Một trong những triệu chứng lao phổi tái phát rõ ràng nhất là sụt cân đột ngột. Người bệnh có thể giảm vài ký trong vòng 1 - 2 tháng mà không thay đổi khẩu phần ăn. Nguyên nhân là do lao làm giảm hấp thu dinh dưỡng và tăng chuyển hóa năng lượng trong cơ thể. Đây cũng là lý do vì sao những người tái phát lao thường có thể trạng xanh xao.

Chán ăn, buồn nôn

Cảm giác chán ăn kéo dài khiến việc bổ sung dinh dưỡng trở nên khó khăn, càng làm sức đề kháng giảm sút. Nhiều người còn gặp tình trạng buồn nôn nhẹ sau ăn, dễ bị nhầm với bệnh liên quan đến dạ dày. Tuy nhiên, nếu kết hợp với các triệu chứng như ho kéo dài, sốt nhẹ, sụt cân thì cần nghi ngờ lao tái phát và nên kiểm tra.

Hơi thở hôi

Khi vi khuẩn lao sinh sôi trong phổi và đường hô hấp, hơi thở của người bệnh có thể có mùi hôi khó chịu. Điều này xảy ra ngay cả khi vệ sinh răng miệng tốt. Hơi thở có mùi khác lạ là dấu hiệu cơ thể đang gặp rối loạn bên trong. Dấu hiệu này thường bị bỏ qua hoặc nhầm với vấn đề răng miệng. Tuy nhiên, nếu đi kèm ho lâu ngày, sốt và sụt cân thì cần nghi ngờ lao tái phát.

Viêm đường hô hấp kéo dài

Người từng mắc lao rất dễ nhầm lẫn triệu chứng tái phát với viêm phế quản hoặc viêm họng thông thường. Tuy nhiên, nếu các đợt viêm hô hấp lặp đi lặp lại, dùng thuốc không khỏi hẳn hoặc tái phát sau vài ngày, rất có thể vi khuẩn lao đã trở lại. 

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh lao phổi tái phát

Không phải ai từng mắc lao phổi cũng sẽ bị tái phát, nhưng có một số nhóm đối tượng dễ rơi vào tình trạng này nếu không được theo dõi sát sao và tuân thủ phác đồ điều trị. Dưới đây là một số nhóm đối tượng phổ biến:

• Người từng mắc lao phổi: Đây là nhóm đối tượng có nguy cơ tái phát. Dù đã được điều trị khỏi, vi khuẩn lao vẫn có thể tồn tại trong cơ thể và có thể phát tán trở lại. Việc không tái khám định kỳ, bỏ qua các triệu chứng ban đầu hoặc không tuân thủ đầy đủ phác đồ điều trị sẽ khiến nguy cơ tái phát tăng cao.
• Người bỏ dở điều trị hoặc điều trị không đúng phác đồ: Trường hợp người bệnh tự ý ngưng thuốc giữa chừng, quên liều hoặc dùng thuốc sai cách có thể khiến vi khuẩn lao kháng thuốc hoặc tồn tại dai dẳng trong cơ thể. Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến lao phổi tái phát với mức độ nguy hiểm và phức tạp hơn lần mắc bệnh đầu tiên.
• Người có hệ miễn dịch suy yếu: Bao gồm người nhiễm HIV/AIDS, bệnh nhân ung thư đang hóa trị, người bị tiểu đường, người cao tuổi hoặc mắc các bệnh mãn tính làm giảm khả năng đề kháng. Hệ miễn dịch suy giảm khiến cơ thể khó kiểm soát vi khuẩn lao còn tồn đọng, dễ xảy ra tình trạng tái phát.
• Người có lối sống không lành mạnh: Hút thuốc lá, sử dụng rượu bia đều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hô hấp và miễn dịch. Các chất kích thích này làm tổn thương niêm mạc phổi, suy giảm chức năng của cơ thể, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn lao tái hoạt động và gây bệnh trở lại.

Những biện pháp phòng ngừa lao phổi tái phát

Sau khi điều trị khỏi lao phổi, vẫn có nguy cơ tái phát nếu không thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Dưới đây là những biện pháp giúp giảm thiểu rủi ro bệnh quay trở lại:

• Tái khám định kỳ: Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ sau điều trị là rất quan trọng. Thăm khám đều đặn giúp bác sĩ theo dõi tiến triển hồi phục, phát hiện sớm bất thường ở phổi hoặc dấu hiệu tái nhiễm.
• Tuân thủ phác đồ điều trị: Bệnh nhân cần dùng thuốc đúng liều, đủ thời gian như chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không bỏ dở giữa chừng. Việc điều trị không đầy đủ là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến lao kháng thuốc và tái phát.
• Tránh tiếp xúc với nguồn lây: Người bệnh đã từng mắc lao nên hạn chế tiếp xúc với người đang trong quá trình điều trị lao hoặc trong thời gian nghi ngờ. Trong trường hợp bắt buộc phải tiếp xúc, cần đeo khẩu trang đúng cách, giữ khoảng cách an toàn và vệ sinh tay thường xuyên.
• Tăng cường sức đề kháng: Hệ miễn dịch đóng vai trò quyết định trong việc phòng chống vi khuẩn lao tái hoạt động. Cần ăn uống đầy đủ dưỡng chất, bổ sung vitamin, vận động thể dục đều đặn và ngủ nghỉ hợp lý để nâng cao sức khỏe tổng thể.
• Không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia: Các chất kích thích làm tổn thương niêm mạc phổi và giảm sức đề kháng. Việc từ bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia giúp phục hồi chức năng hô hấp, phòng ngừa nguy cơ tái nhiễm hiệu quả.
• Chủ động tiêm vắc xin phòng lao: Với trẻ sơ sinh, việc tiêm vắc xin sẽ tạo miễn dịch ban đầu chống lại vi khuẩn lao. Tuy không phòng ngừa hoàn toàn, nhưng vắc xin giúp giảm nguy cơ mắc thể lao nặng.

Lao phổi là bệnh lý dễ tái phát nếu người bệnh chủ quan hoặc không chăm sóc sức khỏe đúng cách sau điều trị. Việc nắm rõ những triệu chứng lao phổi tái phát như ho kéo dài, sốt nhẹ, sụt cân hay mệt mỏi kéo dài là bước đầu tiên để bảo vệ bản thân khỏi những nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt, cần tuân thủ phác đồ điều trị và tái khám định kỳ để hạn chế nguy cơ tái phát và lây nhiễm.

Tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường miễn dịch, từ đó hỗ trợ phòng ngừa nguy cơ tái phát các triệu chứng lao phổi - một bệnh lý nguy hiểm có thể gây tổn thương phổi nghiêm trọng nếu không được kiểm soát tốt. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang cung cấp đa dạng các loại vắc xin phòng bệnh dành cho mọi lứa tuổi. Với đội ngũ nhân viên chuyên môn cao, quy trình tiêm chủng chuẩn y khoa và hệ thống bảo quản vắc xin đạt tiêu chuẩn GSP, Long Châu cam kết mang đến trải nghiệm an toàn, nhanh chóng và tiện lợi cho khách hàng. Đặc biệt, hệ thống còn hỗ trợ đặt lịch tiêm linh hoạt, giúp người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ mà không mất nhiều thời gian chờ đợi. Hãy liên hệ ngay với Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua hotline miễn phí 18006928 để được tư vấn và đặt lịch hẹn sớm nhất.