Dấu hiệu bệnh sán chó ở trẻ em và cách phòng ngừa

Sán chó (Toxocara canis) là loại ký sinh trùng có thể lây sang người qua đường tiêu hóa, đặc biệt là ở trẻ em do hệ miễn dịch còn yếu và thói quen sinh hoạt chưa bảo đảm vệ sinh. Khi nhiễm sán chó, trẻ có thể gặp các biểu hiện bất thường như nổi mề đay, ngứa kéo dài, đau bụng, ho dai dẳng hoặc thậm chí là tổn thương ở mắt và hệ thần kinh. Nếu trẻ được phát hiện sớm và áp dụng biện pháp điều trị kịp thời sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Dấu hiệu nhiễm sán chó ở trẻ em cha mẹ không nên bỏ qua

Bệnh thường biểu hiện qua hai hội chứng chính là ấu trùng di chuyển nội tạng và ấu trùng di chuyển ở mắt. Do đó, các dấu hiệu bệnh sán chó ở trẻ em cũng sẽ thay đổi tùy theo cơ quan bị ảnh hưởng.

Hội chứng ấu trùng di chuyển nội tạng

• Khi ấu trùng di chuyển đến hệ thần kinh, trẻ có thể bị đau đầu, động kinh, cử động bất thường, rối loạn hành vi hoặc yếu liệt. 

• Trên da có thể xuất hiện mề đay, sưng phù, cục u dưới da hoặc xuất huyết da. 

• Hệ hô hấp cũng bị ảnh hưởng với các triệu chứng như ho kéo dài không đáp ứng điều trị kèm tăng bạch cầu ái toan trong máu. 

• Về tiêu hóa, trẻ có thể đau bụng kéo dài, tiêu chảy không rõ nguyên nhân kèm theo mệt mỏi và chán ăn.

• Ngoài ra, trẻ có thể bị sốt kéo dài không rõ nguyên nhân hoặc đau khớp, nôn ói kèm theo dấu hiệu xanh xao, gầy ốm và mất tập trung. Một số trường hợp có thể xuất hiện bệnh lý tại thận như hội chứng thận hư hoặc viêm cầu thận cấp.

Hội chứng ấu trùng di chuyển ở mắt

Biểu hiện thường gặp là mờ mắt, viêm màng bồ đào, viêm kết mạc với dấu hiệu đỏ, nhẹ ngứa và khó chịu. Tình trạng này thường được bác sĩ nhãn khoa chẩn đoán nhầm với viêm kết mạc dị ứng nếu không được xem xét kỹ.

Việc phát hiện sớm dấu hiệu bệnh sán chó ở trẻ em và điều trị kịp thời sẽ giúp hạn chế các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của trẻ.

Bệnh sán chó có nguy hiểm không?

Bệnh sán chó do ấu trùng giun đũa chó gây ra có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng tùy thuộc vào cơ quan mà ấu trùng xâm nhập. Trong nhiều trường hợp nhẹ, người bệnh có thể không xuất hiện triệu chứng rõ ràng và tự khỏi. Tuy nhiên, nếu ấu trùng di chuyển đến các cơ quan quan trọng như mắt, não, gan hoặc phổi thì bệnh có thể gây biến chứng nặng.

Nếu ấu trùng xâm nhập vào mắt, trẻ có thể bị suy giảm thị lực nghiêm trọng, thậm chí mù lòa. Khi chúng tấn công vào hệ thần kinh trung ương có thể gây viêm màng não, co giật, rối loạn hành vi hoặc ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng tập trung. Trong trường hợp hiếm gặp, ấu trùng di chuyển đến gan hoặc phổi có thể gây viêm, tổn thương mô xơ hóa hoặc tắc nghẽn đường mật gây khó thở và đau tức vùng bụng.

Mặc dù bệnh sán chó rất hiếm khi gây tử vong nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh có thể để lại hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe lâu dài của trẻ. Do đó, việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát và phòng ngừa bệnh.

Điều trị nhiễm sán chó hiệu quả

Việc điều trị nhiễm sán chó cần được thực hiện dưới sự theo dõi và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa nhằm đảm bảo hiệu quả và hạn chế tối đa biến chứng. Tùy theo mức độ nhiễm và vị trí tổn thương mà bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị phù hợp.

Dùng thuốc diệt ký sinh trùng

Trong hầu hết các trường hợp, người bệnh sẽ được kê đơn thuốc diệt ký sinh trùng như Albendazole hoặc Mebendazole. Thời gian điều trị có thể kéo dài từ 1 - 4 tuần, tùy thuộc vào mức độ nhiễm và đáp ứng của cơ thể với thuốc. 

Điều trị triệu chứng

Nếu cơ thể có phản ứng viêm mạnh, bác sĩ có thể kết hợp thêm thuốc kháng viêm hoặc thuốc giảm đau để kiểm soát các triệu chứng đi kèm như sốt, đau đầu hoặc mệt mỏi.

Can thiệp y khoa

Đối với những trường hợp đặc biệt như nhiễm sán ở mắt hoặc hệ thần kinh, người bệnh có thể cần can thiệp chuyên sâu bằng các biện pháp điều trị nội khoa tích cực hoặc ngoại khoa nếu tổn thương nghiêm trọng. Việc điều trị đúng phác đồ không chỉ giúp loại bỏ ký sinh trùng mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

Cách phòng ngừa nhiễm sán chó hiệu quả và an toàn

Dưới đây là các khuyến nghị chuyên môn giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm ký sinh trùng từ vật nuôi.

Giữ vệ sinh cá nhân

Nên rửa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với chó, mèo, làm vườn hoặc chơi ở khu vực có đất cát. Cần cắt móng tay thường xuyên và không nên đưa tay lên miệng để hạn chế nguy cơ nuốt phải trứng giun.

Chăm sóc thú cưng đúng cách

Cần tẩy giun định kỳ cho chó mèo theo hướng dẫn của bác sĩ thú y để kiểm soát nguồn lây bệnh. Vệ sinh nơi ở của vật nuôi thường xuyên để tránh ô nhiễm môi trường.

Giữ gìn môi trường sống sạch sẽ

Phân vật nuôi phải được xử lý hợp vệ sinh không để ở khu vực sinh hoạt chung hay nơi trẻ em thường chơi. Hạn chế để trẻ tiếp xúc trực tiếp với đất cát ở nơi có nhiều động vật đi lại.

Ăn chín, uống sôi

Về chế độ ăn uống cần đảm bảo thực phẩm được nấu chín kỹ. Không ăn sống thịt, cá, rau củ. Uống nước đun sôi hoặc sử dụng nước lọc đảm bảo vệ sinh để tránh trứng giun xâm nhập vào đường tiêu hóa.

Khám sức khỏe định kỳ

Nếu nghi ngờ có dấu hiệu bệnh sán chó ở trẻ em như ho kéo dài, đau bụng, ngứa da hoặc mờ mắt, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám để được làm xét nghiệm cần thiết, trong đó có xét nghiệm tìm kháng thể Toxocara. Việc tẩy giun định kỳ cho vật nuôi và duy trì thói quen vệ sinh tốt là chìa khóa phòng ngừa bệnh hiệu quả.

Tóm lại, bệnh sán chó ở trẻ em là tình trạng không thể chủ quan vì có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến gan, phổi, mắt hoặc thần kinh trung ương nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Phụ huynh cần quan sát các biểu hiện bất thường ở trẻ để đưa trẻ đến cơ sở y tế kiểm tra.

Nếu bạn có nhu cầu tiêm phòng để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín trong việc cung cấp các dịch vụ tiêm phòng vắc xin an toàn và hiệu quả cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Với đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm và quy trình tiêm chủng được thực hiện đúng chuẩn, Trung tâm cam kết mang lại môi trường tiêm phòng chất lượng giúp bảo vệ sức khỏe tối ưu cho bé yêu ngay từ những năm đầu đời.