Cúm A rồi có bị lại không? Cảnh báo về nguy cơ tái nhiễm và cách phòng tránh

Cúm A là một trong những bệnh lý gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trong mùa dịch. Việc cơ thể có khả năng tái nhiễm cúm A sau khi đã bị nhiễm lần đầu tiên khiến nhiều người lo ngại. Vậy cúm A rồi có bị lại không? Hãy cùng tìm hiểu cơ chế miễn dịch của cơ thể sau khi mắc cúm A, nguyên nhân khiến người bệnh tái nhiễm và cách phòng ngừa hiệu quả.

Cúm A bị rồi có bị lại không?

Câu trả lời là có. Mặc dù hệ miễn dịch có khả năng ghi nhớ và chống lại virus cúm A sau khi mắc bệnh, nhưng vì virus cúm A có khả năng biến đổi gen mạnh mẽ, việc tái nhiễm là hoàn toàn có thể xảy ra. Virus cúm A liên tục thay đổi cấu trúc gen của mình thông qua quá trình biến đổi kháng nguyên và hoán vị kháng nguyên. Điều này khiến các kháng thể mà cơ thể sản xuất không thể nhận diện và tiêu diệt hiệu quả các chủng virus mới.

Các nghiên cứu cho thấy, nguy cơ tái nhiễm cúm A rất cao, đặc biệt khi virus xuất hiện các biến thể mới. Mặc dù hệ miễn dịch đã tạo ra phản ứng bảo vệ sau lần mắc bệnh đầu tiên, cơ thể vẫn có thể bị nhiễm lại với một chủng virus khác hoặc một biến thể mới của cúm A trong những lần tiếp theo.

Nguyên nhân mắc lại cúm A

Sự biến đổi của virus cúm A

Một trong những lý do quan trọng khiến cúm A có thể tái nhiễm là sự biến đổi liên tục của virus. Virus cúm A có khả năng thay đổi gen của mình thông qua hai cơ chế chính đó là biến thể kháng nguyên và hoán vị kháng nguyên. Biến thể kháng nguyên là sự thay đổi nhỏ trong cấu trúc của virus, trong khi hoán vị kháng nguyên tạo ra chủng virus hoàn toàn mới. Những thay đổi này làm cho hệ miễn dịch không thể nhận diện virus, và khả năng tái nhiễm là điều không thể tránh khỏi.

Sự khác biệt giữa các chủng virus cúm A

Virus cúm A có khả năng thay đổi nhanh chóng và gây ra nhiều chủng virus khác nhau. Đặc điểm này đến từ bộ gen RNA của virus, vốn dễ bị biến đổi. Virus cúm A có tới 18 loại kháng nguyên hemagglutinin (H) và 11 loại neuraminidase (N). Sự kết hợp giữa các kháng nguyên này tạo ra nhiều chủng khác nhau như A/H1N1, A/H3N2, A/H5N1 và A/H7N9.

Mỗi chủng virus có khả năng lây lan và gây bệnh khác nhau, và khi một chủng mới xuất hiện, cơ thể có thể không nhận diện được chúng, dẫn đến nguy cơ tái nhiễm.

Cơ chế miễn dịch của cơ thể sau khi mắc cúm A

Khi cơ thể bị nhiễm virus cúm A, hệ miễn dịch sẽ ngay lập tức phản ứng để bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của virus. Các tế bào miễn dịch như đại thực bào, lympho T và lympho B sẽ được kích hoạt để tiêu diệt virus. Đại thực bào sẽ là những tế bào đầu tiên tấn công và tiêu diệt virus, trong khi lympho T sẽ giúp tiêu diệt các tế bào bị nhiễm, còn lympho B sẽ sản xuất kháng thể để nhận diện và vô hiệu hóa virus.

Sau khi cơ thể vượt qua đợt nhiễm cúm A, hệ miễn dịch sẽ ghi nhớ đặc điểm của virus thông qua các tế bào B nhớ và lympho T ghi nhớ. Điều này giúp hệ miễn dịch phản ứng nhanh chóng nếu cơ thể tiếp xúc với virus cúm A lần nữa. Tuy nhiên, do virus cúm A có khả năng biến đổi nhanh chóng, hệ miễn dịch có thể không hoàn toàn bảo vệ được cơ thể trước các chủng virus mới.

Miễn dịch với cúm A thường kéo dài bao lâu sau khi bị nhiễm?

Miễn dịch tự nhiên sau khi bị nhiễm cúm A thường không kéo dài lâu, chỉ khoảng 6 tháng đến 1 năm. Mặc dù cơ thể sẽ sản xuất kháng thể để chống lại virus sau khi nhiễm bệnh, tuy nhiên khả năng bảo vệ này không bền vững trước sự thay đổi nhanh chóng của virus cúm A. Điều này có nghĩa là cơ thể có thể mất khả năng bảo vệ hoàn toàn trước các chủng virus mới sau một thời gian ngắn.

Đây chính là lý do tại sao việc tiêm vắc xin cúm hàng năm là cần thiết để duy trì khả năng bảo vệ của cơ thể trước các biến thể mới của virus cúm A.

Cách phòng ngừa cúm A tái nhiễm

Cúm A bị rồi có bị lại không và làm thế nào để phòng ngừa? Để bảo vệ sức khỏe và tránh tái nhiễm cúm A, bạn cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả như sau:

• Tiêm vắc xin cúm hàng năm: Đây là phương pháp phòng ngừa hiệu quả nhất để bảo vệ cơ thể khỏi các chủng virus cúm A mới. Việc tiêm vắc xin mỗi năm giúp cơ thể duy trì khả năng miễn dịch và giảm nguy cơ mắc cúm.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tập thể dục đều đặn và nghỉ ngơi hợp lý giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
• Vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đeo khẩu trang khi tiếp xúc với nơi đông người và che miệng khi ho hoặc hắt hơi để hạn chế lây lan virus.
• Tránh tiếp xúc với người bị bệnh: Nếu có thể, tránh tiếp xúc với những người có dấu hiệu bị cúm hoặc nhiễm bệnh để giảm nguy cơ lây nhiễm.

Hiện tại, Tiêm chủng Long Châu cung cấp các loại vắc xin phòng cúm A cho mọi đối tượng, từ trẻ em, người lớn đến phụ nữ mang thai, người cao tuổi, và những người có bệnh nền. Các loại vắc xin bao gồm:

Vắc xin cúm tứ giá Vaxigrip Tetra (Pháp) và Influvac Tetra (Hà Lan) phòng ngừa 2 chủng virus cúm A (H1N1, H3N2) và 2 chủng virus cúm B (Yamagata, Victoria), được khuyến cáo cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn, cũng như có thể tiêm cho phụ nữ mang thai.

Vắc xin cúm tam giá Ivacflu-S (Việt Nam) dành cho người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên, không áp dụng cho phụ nữ mang thai, bảo vệ cơ thể khỏi 2 chủng virus cúm A (H1N1, H3N2) và 1 chủng virus cúm B (hoặc B/Yamagata, hoặc B/Victoria).

Tiêm chủng Long Châu là một trong những đơn vị uy tín tại Việt Nam, chuyên cung cấp dịch vụ tiêm vắc xin chất lượng cao cho cả trẻ em và người lớn. Với kho vắc xin đa dạng, nguồn cung cấp ổn định và hệ thống bảo quản đạt chuẩn quốc tế GSP, Tiêm chủng Long Châu cam kết mang đến những giải pháp bảo vệ sức khỏe an toàn và hiệu quả cho cộng đồng.

Đặc biệt, Tiêm chủng Long Châu áp dụng quy trình tiêm chủng an toàn khép kín bảo đảm mọi công đoạn từ khi tiếp nhận đến theo dõi sau tiêm đều được thực hiện đúng chuẩn. Bên cạnh đó, Tiêm chủng Long Châu còn sở hữu đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng và nhân viên y tế chuyên nghiệp, luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn, đảm bảo quy trình tiêm chủng diễn ra một cách chuyên nghiệp và an toàn.

Tóm lại, đối với câu hỏi "Cúm A rồi có bị lại không?" thì câu trả lời là có, bởi vì virus cúm A thay đổi nhanh chóng, tạo ra các chủng mới mà hệ miễn dịch chưa kịp nhận diện. Chính vì vậy, tiêm vắc xin cúm hàng năm là biện pháp quan trọng để duy trì khả năng bảo vệ và giảm nguy cơ tái nhiễm. Việc chủ động tiêm phòng không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần ngăn ngừa sự lây lan của bệnh cúm trong cộng đồng.