Cholesterol thấp là gì? Những điều bạn cần biết để bảo vệ sức khỏe

Nhiều người cho rằng chỉ cholesterol cao mới nguy hiểm, nhưng thực tế cơ thể cũng cần một lượng cholesterol nhất định để sản xuất hormone, tạo màng tế bào và hỗ trợ nhiều hoạt động sống quan trọng. Khi mức cholesterol giảm xuống dưới mức bình thường, cơ thể có thể gặp phải những rối loạn nhất định, từ suy giảm miễn dịch, rối loạn tiêu hóa cho đến ảnh hưởng tâm trạng. Vì vậy, việc hiểu rõ cholesterol thấp là gì, nguyên nhân do đâu là điều rất cần thiết.

Cholesterol thấp là gì?

Cholesterol thấp là khi lượng cholesterol trong máu giảm xuống dưới mức cần thiết để cơ thể hoạt động bình thường. Cholesterol là một loại chất béo thiết yếu, tham gia vào việc xây dựng cấu trúc tế bào, sản xuất hormone steroid, tổng hợp vitamin D, hỗ trợ hệ tiêu hóa và đóng vai trò như chất chống oxy hóa. Khi mức cholesterol quá thấp, các chức năng này có thể bị ảnh hưởng, gây ra rối loạn về nội tiết, thần kinh, tiêu hóa hoặc thậm chí tâm lý.

Mức cholesterol toàn phần lý tưởng khoảng 150 mg/dL, còn LDL cholesterol nên duy trì quanh 100 mg/dL. Khi nằm trong khoảng này, cơ thể an toàn và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch thấp. Tuy nhiên, nếu cholesterol toàn phần dưới 120 mg/dL hoặc LDL dưới 50 mg/dL, mức này được coi là rất thấp. Lúc đó, cơ thể không có đủ cholesterol cần thiết cho các chức năng cơ bản như sản xuất hormone hay duy trì màng tế bào.

Mặc dù cholesterol thấp có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe, nhưng nhiều người thường không để ý vì tình trạng này ít được nhắc đến. Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Dấu hiệu cảnh báo cholesterol thấp

Không giống cholesterol cao, vốn thường “im lặng” cho đến khi gây ra các vấn đề nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim hay đột quỵ, cholesterol thấp thường bộc lộ qua những dấu hiệu nhẹ nhưng dễ nhận thấy nếu chú ý:

• Tâm trạng u sầu, hay lo lắng hoặc cảm giác bồn chồn liên tục.
• Khó tập trung, dễ nhầm lẫn hoặc hay quên trong sinh hoạt hàng ngày.
• Cảm xúc thất thường, dễ cáu gắt hoặc quá nhạy cảm.
• Chán ăn, mất cảm giác ngon miệng kéo dài.
• Giấc ngủ không ổn định, khó ngủ hoặc mất ngủ dai dẳng.

Ngoài ra, một số triệu chứng khác tuy mờ nhạt nhưng cũng quan trọng:

• Da khô, bong tróc: Cholesterol thấp làm suy yếu cấu trúc tế bào da, khiến da kém săn chắc và nhạy cảm hơn.
• Cảm giác mệt mỏi kéo dài: Thiếu hormone do cholesterol thấp khiến cơ thể thiếu năng lượng để hoạt động bình thường.
• Đau cơ và chuột rút: Cholesterol thấp có thể ảnh hưởng đến độ đàn hồi và chức năng của cơ bắp.

Khi nhận thấy những biểu hiện này, bạn nên chủ động đến bác sĩ để làm xét nghiệm và nhận hướng dẫn chăm sóc phù hợp.

Tại sao cholesterol toàn phần giảm thấp?

Cholesterol toàn phần thấp có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, từ thói quen ăn uống đến các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Một số nguyên nhân thường gặp gồm:

• Chế độ ăn ít chất béo: Khi khẩu phần ăn không cung cấp đủ chất béo, cơ thể thiếu nguyên liệu để tạo ra cholesterol.
• Rối loạn hấp thu dưỡng chất: Những bệnh lý như celiac, viêm ruột hoặc hội chứng kém hấp thu khiến cơ thể khó hấp thụ chất béo, dẫn đến cholesterol thấp.
• Sử dụng thuốc hạ cholesterol: Một số thuốc như statin có thể làm giảm cholesterol vượt mức nếu không dùng theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Yếu tố di truyền: Một số rối loạn di truyền ảnh hưởng đến khả năng sản xuất và duy trì cân bằng cholesterol.
• Các bệnh lý liên quan: Bao gồm thiếu máu, rối loạn tuyến giáp, bệnh gan, viêm gan C hoặc ung thư.

Ngoài ra, có ba rối loạn di truyền hiếm gặp cũng có thể khiến mức LDL (cholesterol xấu) thấp:

• Hypobetalipoproteinemia: Rối loạn này khiến cơ thể chuyển hóa LDL quá nhanh, dẫn đến LDL giảm mạnh.
• Bệnh tích tụ Chylomicron (bệnh Anderson): Thường xuất hiện từ giai đoạn sơ sinh, gây khó hấp thu dưỡng chất, chậm phát triển và phân có mỡ.
• Abetalipoproteinemia: Rối loạn nhiễm sắc thể hiếm gặp khiến cơ thể không thể hấp thụ chất béo từ thức ăn. Triệu chứng xuất hiện ngay sau sinh gồm tiêu chảy, cân nặng thấp, kèm theo khuyết tật trí tuệ và sự phát triển chậm.

Chỉ số cholesterol toàn phần thấp có nguy hiểm không?

Khi lượng cholesterol trong cơ thể duy trì ở mức quá thấp trong thời gian dài, sức khỏe có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng, bao gồm các vấn đề sau:

• Nguy cơ đột quỵ xuất huyết tăng: Xảy ra khi mạch máu bị vỡ, dẫn đến chảy máu trong não.
• Suy giảm trí nhớ: Dễ gặp các vấn đề về mất trí nhớ và khả năng ghi nhớ kém.
• Nguy cơ mắc ung thư máu và nhiễm trùng huyết cao hơn.
• Dễ bị nhiễm trùng nặng: Bao gồm cúm, viêm phổi, nhiễm trùng đường tiết niệu và nhiễm trùng da.
• Tăng nguy cơ mắc Parkinson và một số loại ung thư khác.

Cholesterol thấp tuy không phổ biến như cholesterol cao, nhưng vẫn có thể tác động đáng kể đến sức khỏe nếu kéo dài. Nó ảnh hưởng đến tâm trạng, năng lượng, giấc ngủ, chức năng cơ bắp và làn da. Hiểu rõ nguyên nhân và nhận biết các dấu hiệu giúp bạn chủ động chăm sóc cơ thể, duy trì cân bằng cholesterol. Kết hợp chế độ ăn hợp lý, lối sống lành mạnh và theo dõi định kỳ sẽ hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Nếu xuất hiện triệu chứng bất thường hoặc lo lắng, nên tham khảo bác sĩ để kiểm tra và nhận hướng dẫn kịp thời.