Cha mẹ cần làm gì khi gặp tình trạng viêm tai ngoài ở trẻ em?

Viêm tai ngoài ở trẻ em thường do vi khuẩn hoặc nấm gây ra, nhất là khi trẻ có thói quen ngoáy tai hoặc tiếp xúc với nước không sạch. Các triệu chứng của viêm tai ngoài ở trẻ em bao gồm đau tai, sưng đỏ ống tai, và đôi khi có dịch tiết ra ngoài. Bệnh tuy không quá nguy hiểm nếu được xử lý kịp thời, nhưng có thể gây biến chứng nếu chủ quan hoặc điều trị không đúng cách. Vì vậy, cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến các biểu hiện bất thường ở tai của trẻ để can thiệp sớm.

Tại sao hay gặp tình trạng viêm tai ngoài ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ?

Tai ngoài gồm hai phần chính là vành tai và ống tai ngoài. Khi lớp bảo vệ tại vùng này bị tổn thương do các tác nhân bên ngoài như vi khuẩn hoặc nấm, sẽ dẫn đến tình trạng viêm tai ngoài. Đặc biệt, viêm tai ngoài ở trẻ sơ sinh thường xảy ra do sức đề kháng của trẻ còn non yếu, cộng thêm thói quen vệ sinh tai không đúng cách của cha mẹ. Những tác nhân gây bệnh thường âm thầm phát triển, và chỉ bộc phát khi môi trường tai bị mất cân bằng hoặc khi hàng rào bảo vệ tự nhiên bị tổn hại.

Viêm tai giữa ở trẻ nhỏ cũng là tình trạng phổ biến và có thể đi kèm hoặc làm tăng nguy cơ viêm tai ngoài nếu không được chăm sóc đúng cách.

Các yếu tố thường gặp khiến trẻ dễ bị viêm tai ngoài gồm:

• Tiếp xúc với nước bẩn khi tắm ở ao hồ, bể bơi công cộng.
• Dùng tăm bông hoặc vật nhọn không vệ sinh để ngoáy tai.
• Hệ miễn dịch của trẻ còn yếu, chưa phát triển hoàn chỉnh.
• Hậu quả của các bệnh lý như cảm lạnh, viêm mũi họng, cúm...
• Tai bị tổn thương do vật lạ chọc vào hoặc tai bị trầy xước trong lúc vệ sinh.

Ngoài ra, các bệnh ngoài da như chàm, vảy nến cũng có thể làm tăng nguy cơ viêm tai ngoài ở trẻ em, nhất là khi da trong ống tai bị khô, bong tróc hoặc viêm ngứa kéo dài.

Các biểu hiện viêm tai ngoài ở trẻ em cần chú ý

Ban đầu, các dấu hiệu viêm tai ngoài ở trẻ em thường không rõ rệt, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể chuyển biến nặng. Viêm tai ngoài thường được chia thành ba mức độ dựa trên mức độ nghiêm trọng và các triệu chứng đi kèm.

Giai đoạn nhẹ

Ở giai đoạn nhẹ, trẻ thường có biểu hiện ngứa nhẹ trong tai và có cảm giác khó chịu. Nếu quan sát kỹ, cha mẹ có thể nhận thấy ống tai hơi đỏ, đặc biệt khi kéo vành tai hoặc ấn nhẹ vào vùng phía trước tai thì mức độ khó chịu sẽ tăng lên. Một số trường hợp còn xuất hiện dịch trong, không mùi chảy nhẹ ra ngoài ống tai.

Giai đoạn vừa

Ở giai đoạn vừa, trẻ bắt đầu có cảm giác ngứa tai dữ dội hơn kèm theo cơn đau rõ rệt và ngày càng tăng. Lúc này, tai có thể tiết ra nhiều dịch hơn so với giai đoạn trước, đôi khi gây tắc nghẽn ống tai. Trẻ có thể than phiền về cảm giác nghẹt tai, ù tai hoặc nghe kém do tình trạng sưng viêm trong ống tai gây ra.

Giai đoạn nặng

Ở giai đoạn nặng, cơn đau có thể lan rộng ra vùng mặt, cổ hoặc một bên đầu, gây khó chịu rõ rệt cho trẻ. Tai có biểu hiện sưng đỏ, ống tai bị viêm nghiêm trọng đến mức có thể bít tắc hoàn toàn. Ngoài ra, trẻ có thể bị sưng hạch ở vùng cổ, kèm theo triệu chứng sốt và mệt mỏi, cho thấy tình trạng viêm đã tiến triển nghiêm trọng và cần được can thiệp y tế kịp thời.

Ở trẻ lớn có khả năng diễn đạt, các bé có thể nói rõ triệu chứng như đau tai, nghe kém hoặc cảm thấy tai bị chèn ép. Điều này giúp việc chẩn đoán dễ dàng và chính xác hơn. Đối với trẻ sơ sinh hoặc trẻ chưa biết nói, cha mẹ cần quan sát kỹ các biểu hiện sau để phát hiện sớm viêm tai ngoài:

• Trẻ khóc lớn hoặc tỏ ra đau đớn khi cha mẹ sờ hoặc kéo nhẹ tai.
• Trẻ không phản ứng với âm thanh quen thuộc hoặc có dấu hiệu nghe kém.
• Bé hay cáu gắt, bồn chồn bất thường.
• Từ chối bú hoặc ăn kém, vì động tác nhai nuốt có thể gây đau tai.
• Mất thăng bằng khi ngồi, bò hoặc đi.
• Khi kiểm tra tai có thể thấy đỏ trong ống tai, đóng vảy hoặc có mủ vàng chảy ra.

Những biểu hiện trên là gợi ý để cha mẹ chủ động đưa trẻ đi khám khi nghi ngờ bé bị viêm tai ngoài.

Cách xử lý khi trẻ bị viêm tai ngoài mà cha mẹ cần biết

Khi gặp tình trạng trẻ bị viêm tai ngoài, cha mẹ cần:

Vệ sinh tai đúng cách tại nhà

Khi trẻ bị viêm tai ngoài, biểu hiện thường gặp là tai bị sưng, nóng và đỏ. Trong thời gian này, việc chăm sóc tai đúng cách tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ làm giảm tình trạng viêm. Điều này không chỉ giúp làm sạch vùng tai mà còn hạn chế môi trường cho vi khuẩn hoặc nấm phát triển, đồng thời mang lại cảm giác dễ chịu cho trẻ.

Mỗi ngày nên vệ sinh tai cho trẻ từ 1 - 2 lần, đặc biệt là vào buổi tối để ngăn ngừa bệnh tái phát. Dung dịch thích hợp để rửa tai là nước muối sinh lý 0,9%. 

Đưa trẻ đến khám chuyên khoa

Vì trẻ nhỏ chưa thể mô tả cảm giác đau hay khó chịu, cha mẹ cần quan sát kỹ và đưa bé đến bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng trong trường hợp xuất hiện các dấu hiệu bất thường sau đây:

• Tai trẻ chảy dịch bất thường.
• Trẻ sốt cao trên 39°C.
• Trẻ có biểu hiện suy giảm thính lực hoặc không có phản ứng với các kích thích âm thanh.

Việc thăm khám sớm giúp ngăn ngừa các biến chứng nặng như mất thính lực tạm thời, thủng màng nhĩ, nhiễm trùng mô mềm hoặc áp xe quanh tai.

Hiệu quả điều trị viêm tai ngoài ở trẻ phụ thuộc vào việc tuân thủ đúng phác đồ của bác sĩ và thể trạng của trẻ. Trong đa số trường hợp, bệnh cải thiện sau 3 - 4 ngày điều trị và có thể hồi phục hoàn toàn sau khoảng 1 tuần.

Viêm tai ngoài ở trẻ em là một bệnh lý tai mũi họng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Cha mẹ cần chú ý đến các dấu hiệu bất thường ở tai của trẻ và đưa trẻ đi khám khi cần thiết để tránh biến chứng không mong muốn. Chủ động bảo vệ sức khỏe tai cho trẻ là cách tốt nhất giúp bé phát triển toàn diện và khỏe mạnh.

Việc tiêm vắc xin đầy đủ cho trẻ không chỉ giúp phòng tránh hiệu quả nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mà còn hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch một cách chủ động. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín được nhiều bậc phụ huynh tin tưởng lựa chọn. Với đội ngũ nhân viên y tế chuyên môn cao, không gian sạch sẽ, dịch vụ tận tình và nguồn vắc xin đảm bảo chất lượng, trung tâm luôn mang đến sự an tâm cho gia đình bạn. Quý phụ huynh vui lòng liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua số hotline miễn phí 18006928 để được tư vấn và đặt lịch nhanh chóng.