Cách trị rối loạn tiêu hóa: Nguyên nhân và giải pháp an toàn

Rối loạn tiêu hóa là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất hiện nay. Nếu bạn đang gặp tình trạng này, đừng quá lo lắng. Trong bài viết dưới đây, hay cùng tiêm chủng Long Châu tìm hiểu nguyên nhân và cách trị rối loạn tiêu hóa bạn nên biết, giúp hệ tiêu hóa ổn định và khỏe mạnh hơn mỗi ngày.

Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa thường gặp

Hiểu được nguyên nhân sẽ giúp bạn tìm ra cách trị rối loạn tiêu hóa phù hợp và hiệu quả nhất. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:

Chế độ ăn uống thiếu khoa học

• Ăn quá nhanh, không nhai kỹ khiến dạ dày phải làm việc quá tải.
• Ăn nhiều thực phẩm chiên rán, cay nóng, hoặc chứa nhiều dầu mỡ.
• Thường xuyên uống rượu bia, cà phê, nước có gas.
• Ăn uống không đúng giờ, bỏ bữa hoặc ăn khuya thường xuyên.

Căng thẳng, stress kéo dài

Hệ thần kinh ruột và não bộ có mối liên kết chặt chẽ. Khi bạn bị căng thẳng, lo âu, cơ thể sẽ tiết ra hormone cortisol gây co thắt ruột và rối loạn nhu động tiêu hóa.

Sử dụng thuốc kháng sinh lâu dài

Kháng sinh tiêu diệt cả vi khuẩn có hại lẫn có lợi trong đường ruột, gây mất cân bằng hệ vi sinh, từ đó xuất hiện đầy hơi, tiêu chảy hoặc đầy bụng khó tiêu.

Thiếu chất xơ và nước

Chất xơ giúp thúc đẩy nhu động ruột, còn nước giúp làm mềm phân. Khi thiếu hai yếu tố này, quá trình tiêu hóa bị trì trệ, dẫn đến táo bón và rối loạn tiêu hóa.

Nhiễm khuẩn đường ruột

Do ăn thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, uống nước không sạch, hoặc nhiễm khuẩn từ môi trường, dẫn đến viêm ruột, tiêu chảy, buồn nôn.

Cách trị rối loạn tiêu hóa bạn nên biết 

Rối loạn tiêu hóa có thể được cải thiện đáng kể nếu bạn điều chỉnh chế độ ăn, lối sống và kết hợp một số cách trị rối loạn tiêu hóa hỗ trợ tự nhiên dưới đây.

Điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý

Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất để khôi phục hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

• Ăn chậm, nhai kỹ: Giúp thức ăn được nghiền nát, giảm gánh nặng cho dạ dày.
• Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn 3 bữa lớn, hãy chia thành 5 - 6 bữa nhỏ mỗi ngày.
• Tránh thức ăn khó tiêu: Hạn chế đồ chiên rán, thức ăn nhanh, thịt đỏ và thực phẩm cay nóng.
• Tăng cường chất xơ: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, yến mạch, khoai lang, đậu hạt.
• Bổ sung nước đều đặn: Uống 2 - 2,5 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình tiêu hóa và đào thải độc tố.
• Tránh rượu bia và thuốc lá: Hai thủ phạm hàng đầu gây tổn thương niêm mạc dạ dày và gan.

Tập thể dục đều đặn

Vận động hợp lý giúp tăng nhu động ruột, hỗ trợ tiêu hóa và giảm táo bón. Bạn có thể:

• Đi bộ sau bữa ăn 15 - 30 phút.
• Tập yoga nhẹ nhàng buổi sáng.
• Tránh nằm ngay sau khi ăn.

Bổ sung men vi sinh và chất xơ hòa tan

• Men vi sinh (Probiotic): Là các lợi khuẩn sống giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và giảm triệu chứng đầy hơi, chướng bụng. Có thể bổ sung qua sữa chua, kim chi, dưa cải hoặc viên uống probiotic.
• Chất xơ hòa tan (Prebiotic): Là thức ăn nuôi lợi khuẩn, giúp duy trì môi trường đường ruột khỏe mạnh. Có nhiều trong tỏi, hành tây, chuối, yến mạch, atiso.

Sự kết hợp giữa Probiotic và Prebiotic được xem là bộ đôi vàng giúp trị rối loạn tiêu hóa hiệu quả.

Giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc

Căng thẳng, lo âu và thiếu ngủ đều ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa.

• Dành thời gian tập yoga, thiền, đi bộ nhẹ nhàng mỗi ngày để giải tỏa stress.
• Hạn chế thức khuya, ngủ đủ 7 - 8 tiếng để hệ tiêu hóa có thời gian nghỉ ngơi và tái tạo.

Sử dụng thảo dược tự nhiên hỗ trợ tiêu hóa

Một số thảo dược dân gian được chứng minh có tác dụng giảm co thắt, kích thích tiêu hóa và bảo vệ dạ dày:

• Gừng tươi: Giúp làm ấm bụng, giảm đầy hơi, buồn nôn, kích thích tiêu hóa.
• Tinh bột nghệ và mật ong: Hỗ trợ chống viêm, làm lành niêm mạc dạ dày và cải thiện tiêu hóa.
• Trà bạc hà: Có tác dụng thư giãn cơ trơn dạ dày, giảm co thắt và giảm ợ nóng.
• Lá tía tô hoặc cam thảo: Giúp trung hòa axit dạ dày, giảm cảm giác khó chịu sau khi ăn.

Sử dụng thuốc khi cần thiết (theo chỉ định bác sĩ)

Nếu các biện pháp tự nhiên không đủ, bác sĩ có thể kê:

• Thuốc điều hòa nhu động ruột.
• Men tiêu hóa, men vi sinh.
• Thuốc chống co thắt hoặc giảm đau nhẹ.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Khi nào cần đi khám khi bị rối loạn tiêu hóa?

Mặc dù nhiều trường hợp rối loạn tiêu hóa có thể tự cải thiện tại nhà bằng chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý, nhưng có những dấu hiệu cảnh báo mà bạn tuyệt đối không nên bỏ qua. Nếu gặp phải các tình trạng sau, bạn cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời:

• Tiêu chảy hoặc nôn kéo dài trên 48 giờ: Đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang mất nước và điện giải nghiêm trọng, dễ dẫn đến suy kiệt.
• Sốt cao hoặc đau bụng dữ dội: Có thể liên quan đến nhiễm trùng đường tiêu hóa hoặc các bệnh lý nguy hiểm khác như viêm ruột thừa, viêm dạ dày - ruột.
• Phân có máu hoặc màu đen như hắc ín: Đây là dấu hiệu cảnh báo xuất huyết tiêu hóa, cần được xử lý ngay để tránh biến chứng nặng.
• Không uống được nước hoặc có dấu hiệu mất nước: Khô môi, da nhăn, mệt mỏi, tiểu ít hoặc không tiểu là những biểu hiện cho thấy cơ thể đang thiếu nước trầm trọng.
• Đối tượng đặc biệt: Trẻ em, người cao tuổi và phụ nữ mang thai nếu xuất hiện triệu chứng tiêu hóa bất thường cần đi khám ngay, vì đây là nhóm dễ bị biến chứng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Hiểu rõ cách trị rối loạn tiêu hóa bạn nên biết không chỉ giúp bạn cải thiện các triệu chứng khó chịu trước mắt mà còn bảo vệ sức khỏe lâu dài. Một hệ tiêu hóa khỏe mạnh bắt đầu từ chế độ ăn uống khoa học, tinh thần thoải mái, kết hợp với việc bổ sung lợi khuẩn và vận động đều đặn. Nếu bạn kiên trì thực hiện những phương pháp trên, chỉ sau vài tuần, bạn sẽ cảm nhận rõ rệt sự thay đổi tích cực trong cơ thể - ăn ngon miệng hơn, bụng nhẹ hơn và năng lượng dồi dào hơn mỗi ngày.