Cách giảm nôn trớ ở trẻ sơ sinh – Hướng dẫn đơn giản, dễ hiểu cho cha mẹ

Trẻ sơ sinh thường dễ bị nôn trớ ngay sau khi bú, đặc biệt trong những tháng đầu đời khi hệ tiêu hóa của bé còn non yếu. Phần lớn các trường hợp nôn trớ là lành tính nhưng nếu tần suất xảy ra nhiều, kèm theo các dấu hiệu bất thường như mệt mỏi, bú kém hay sụt cân, suy dinh dưỡng thì cha mẹ cần đặc biệt lưu tâm. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân và hướng dẫn những cách giảm nôn trớ ở trẻ sơ sinh hiệu quả, an toàn, dễ thực hiện tại nhà.

Cách giảm nôn trớ ở trẻ sơ sinh hiệu quả

Cách giảm nôn trớ ở trẻ sơ sinh không quá phức tạp, điều quan trọng là cha mẹ cần kiên trì và thực hiện đúng cách:

Bế bé đúng tư thế sau khi bú

Giữ bé thẳng người, đầu cao hơn thân trong 20 – 30 phút sau bú. Điều này giúp sữa đi xuống dạ dày dễ dàng, hạn chế tình trạng sữa trào ngược lên thực quản. Nếu bé được đặt nằm ngay sau bú, sữa dễ bị đẩy lên, gây nôn trớ. Bạn có thể bế bé tựa đầu lên vai, lưng bé thẳng, dùng tay nhẹ nhàng vỗ ợ hơi.

Chia nhỏ bữa bú, cho bú từ tốn

Thay vì bú quá nhiều trong một lần, bạn nên chia lượng sữa thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Điều này giúp dạ dày bé không bị quá tải. Với những bé bú bình, nên chọn núm ti có dòng chảy phù hợp, tránh việc sữa ra quá nhanh khiến bé nuốt vội, dễ nôn trớ.

Tránh thay đổi tư thế đột ngột hoặc xóc nảy bé

Sau khi bé bú, không nên rung lắc, vỗ mạnh hay thay đổi tư thế quá nhanh. Những chuyển động mạnh dễ làm tăng áp lực trong bụng, đẩy sữa ngược ra ngoài.

Cho bé ợ hơi sau bú

Nguyên nhân phổ biến gây nôn trớ chính là bé nuốt phải không khí trong lúc bú. Việc ợ hơi sau bú sẽ giúp giải phóng khí trong dạ dày, giảm cảm giác đầy bụng, khó chịu và tránh nôn trớ. Bạn có thể thử nhiều tư thế ợ hơi như cho bé nằm sấp nhẹ trên cánh tay, đặt bé ngồi nghiêng về phía trước hoặc vác lên vai.

Đặt bé nằm nghiêng hoặc kê cao đầu khi ngủ

Sau khi ợ hơi, nếu đặt bé ngủ, cha mẹ nên nghiêng nhẹ người bé sang một bên và kê gối thấp dưới đầu (có sự giám sát của người lớn). Điều này giúp hạn chế sữa trào lên họng khi bé ngủ. Tuy nhiên, tư thế nằm ngửa vẫn là tư thế ngủ an toàn nhất để phòng ngừa hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS).

Tránh mặc đồ bó chật vùng bụng

Quần áo hoặc tã quá chật sẽ làm tăng áp lực ổ bụng, dẫn đến nôn trớ. Hãy ưu tiên chọn quần áo thoải mái, mềm mại, vừa vặn với bé.

Kiểm tra loại sữa nếu bé bú bình

Một số loại sữa công thức có thể sẽ không phù hợp với thể trạng con, gây đầy bụng, khó tiêu và nôn trớ. Nếu đã thử các biện pháp trên mà không cải thiện, bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để đổi loại sữa phù hợp hơn.

Vì sao trẻ sơ sinh hay bị nôn trớ? Những nguyên nhân thường gặp

Hệ tiêu hóa chưa hoàn chỉnh

Trẻ sơ sinh có cơ vòng thực quản dưới – bộ phận ngăn trào ngược còn non yếu. Do đó, khi sữa đã vào dạ dày, áp lực có thể khiến chúng trào ngược lên miệng, gây nôn trớ.

Bú quá no, bú nhanh hoặc nuốt nhiều hơi

Khi bé quá đói hoặc được cho bú quá nhiều một lúc, bé sẽ bú nhanh hơn, dễ nuốt hơi vào bụng. Điều này làm dạ dày căng, đầy hơi và dễ đẩy sữa ra ngoài.

Thói quen cho bú không phù hợp

Tư thế bú không đúng, thay đổi tư thế khi đang bú hoặc vừa bú xong đã bế dậy có thể ảnh hưởng đến hoạt động tiêu hóa của trẻ.

Các nguyên nhân bệnh lý

• Dị ứng đạm sữa bò;
• Không dung nạp lactose;
• Nhiễm trùng đường tiêu hóa, viêm dạ dày;
• Hẹp môn vị (một dị tật cần được phát hiện sớm để can thiệp).

Khi nào nôn trớ là bình thường và khi nào cần lo lắng?

Nôn trớ sinh lý (Không đáng lo)

• Bé nôn ít, thường là sữa chảy ra miệng, không bắn thành tia;
• Bé vẫn bú ngoan, ngủ ngon, tăng cân đều;
• Không có biểu hiện đau bụng hay khó chịu.

Nôn trớ bệnh lý (Cần khám bác sĩ)

• Nôn phun thành tia sau mỗi bữa bú;
• Bé lừ đừ, bỏ bú, khóc nhiều;
• Có biểu hiện mất nước: Khô miệng, mắt trũng, thóp trũng,...
• Nôn kèm máu, dịch vàng xanh;
• Bé không tăng cân hoặc sụt cân liên tục, suy dinh dưỡng.

Khi gặp các dấu hiệu trên, cha mẹ cần đưa bé đi khám ngay để xác định nguyên nhân và có hướng điều trị sớm.

Gợi ý chế độ chăm sóc và dinh dưỡng hỗ trợ bé giảm nôn trớ

Bú đúng cách

• Cho bé bú theo nhu cầu, không bú quá nhiều trong 1 lần.
• Tránh cho bú khi bé đang khóc, tuyệt đối không để bé quá đói.
• Với bé bú bình, chọn núm ti có kích cỡ, tốc độ phù hợp.

Chế độ ăn của mẹ

• Hạn chế các thực phẩm gây đầy bụng như đồ cay, đồ chiên nhiều dầu mỡ, đồ ăn chế biến sẵn, nhiều gia vị.
• Nếu nghi ngờ dị ứng sữa bò qua sữa mẹ, có thể thử loại bỏ khỏi khẩu phần vài ngày để quan sát.

Theo dõi sự tăng trưởng

Ghi chép cân nặng hàng tuần, số lượng tã ướt mỗi ngày, tình trạng phân và mức độ ăn, bú sữa sẽ giúp cha mẹ nhận biết sớm vấn đề nếu có.

Lưu ý quan trọng khi chăm sóc trẻ sơ sinh bị nôn trớ

• Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc: Không sử dụng thuốc chống nôn, kháng acid hay thuốc tiêu hóa nếu không có chỉ định từ bác sĩ.
• Luôn theo dõi sát biểu hiện của bé: Mọi thay đổi dù nhỏ như bé ít tã ướt hơn bình thường, bỗng bỏ bú, quấy khóc,… cũng cần được chú ý.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ kịp thời: Đặc biệt trong các trường hợp bé có tiền sử bệnh lý tiêu hóa hoặc có dấu hiệu nôn trớ nghiêm trọng.

Hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh là điều thường gặp trong những năm tháng đầu đời. Hiểu được nguyên nhân và chăm sóc đúng cách sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc phòng tránh nôn trớ cho trẻ. Áp dụng những cách giảm nôn trớ ở trẻ sơ sinh như cho bú đúng tư thế, giữ bé thẳng sau ăn, theo dõi sát biểu hiện sức khỏe sẽ giúp bé phát triển an toàn và khỏe mạnh. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, đừng ngần ngại đưa bé đến cơ sở y tế để được kiểm tra kịp thời.

Bên cạnh đó, đừng quên đưa con trẻ đi thực hiện tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin quan trọng như vắc xin phòng cúm, vắc xin phòng tiêu chảy do Rota virus, vắc xin phòng bệnh do phế cầu,... để con khôn lớn, khỏe mạnh, an tâm phát triển toàn diện.