Cách chữa u tuyến giáp lành tính an toàn và hiệu quả

Tỷ lệ mắc bệnh lý tuyến giáp, bao gồm u tuyến giáp đang ngày càng tăng ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Phần lớn các u này là lành tính, nhưng nếu không được điều trị và theo dõi đúng cách, chúng có thể gây rối loạn nội tiết, chèn ép hoặc dẫn đến biến chứng. Bài viết sẽ giúp bạn nắm rõ cách chữa u tuyến giáp lành tính, từ các phương pháp y khoa hiện đại đến lối sống hỗ trợ, dựa trên cơ sở khoa học và khuyến cáo chính thống.

U tuyến giáp lành tính có chữa được không?

U tuyến giáp lành tính có thể được chữa trị hoặc kiểm soát hiệu quả bằng nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào kích thước, triệu chứng và tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.

Hầu hết các u tuyến giáp lành tính phát triển chậm và ít gây biến chứng. Trong một số trường hợp, u nhỏ và không có triệu chứng có thể không cần điều trị ngay mà chỉ cần theo dõi định kỳ. Mục tiêu chính của điều trị là kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Các cách điều trị u tuyến giáp lành tính hiện nay

Có nhiều phương pháp điều trị u tuyến giáp lành tính, từ không can thiệp đến các biện pháp y khoa chuyên sâu. Dưới đây là các cách chữa phổ biến:

Theo dõi định kỳ 

Phương pháp này được áp dụng khi khối u nhỏ (thường dưới 1 cm), không gây triệu chứng và đã được sinh thiết xác định là lành tính.

• Quy trình: Bác sĩ sẽ hẹn khám định kỳ 6 – 12 tháng, thực hiện siêu âm và xét nghiệm hormone tuyến giáp (TSH, T3, T4) để theo dõi kích thước và chức năng tuyến giáp.
• Ưu điểm: Không cần can thiệp ngay, giảm nguy cơ tác dụng phụ từ điều trị không cần thiết.
• Lưu ý: Bệnh nhân cần tuân thủ lịch khám để phát hiện sớm bất kỳ thay đổi nào của khối u.

Điều trị bằng thuốc

Hormone tuyến giáp, như levothyroxine, có thể được sử dụng để ức chế sự phát triển của u trong một số trường hợp, đặc biệt khi u liên quan đến tình trạng suy giáp hoặc bướu cổ. Thuốc này giúp giảm sản xuất hormone kích thích tuyến giáp (TSH), từ đó làm chậm sự phát triển của khối u.

• Lưu ý quan trọng: Thuốc chỉ được dùng theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa nội tiết. Tự ý sử dụng có thể gây ra các tác dụng phụ như cường giáp, rối loạn nhịp tim hoặc mất xương.
• Hiệu quả: Có thể làm giảm kích thước u hoặc ngăn u phát triển, nhưng không phải lúc nào cũng loại bỏ hoàn toàn khối u.

Điều trị xâm lấn tối thiểu

Các phương pháp xâm lấn tối thiểu như đốt sóng cao tần (RFA) hoặc đốt laser đang ngày càng phổ biến nhờ hiệu quả và ít xâm lấn hơn so với phẫu thuật. Những phương pháp này sử dụng nhiệt để làm teo khối u, đặc biệt phù hợp với các u đặc gây chèn ép nhưng chưa cần phẫu thuật.

• Ưu điểm: Thời gian hồi phục nhanh, ít đau, không để lại sẹo lớn.
• Chỉ định: Thường áp dụng cho u có kích thước từ 1 – 4 cm, gây triệu chứng chèn ép.
• Hiệu quả: Nghiên cứu cho thấy RFA có thể giảm kích thước u từ 50 – 80% trong vòng 6 – 12 tháng.

Phẫu thuật tuyến giáp

Phẫu thuật được thực hiện khi khối u lớn (thường trên 4 cm), gây khó thở, khó nuốt, hoặc có nguy cơ chuyển biến ác tính. Tùy thuộc vào tình trạng, bác sĩ có thể thực hiện:

• Cắt một phần thùy tuyến giáp: Giữ lại phần tuyến giáp lành mạnh để duy trì chức năng.
• Cắt toàn bộ tuyến giáp: Áp dụng trong trường hợp u lớn hoặc đa nhân, sau đó bệnh nhân cần dùng hormone thay thế suốt đời.
• Lưu ý: Phẫu thuật cần được cân nhắc kỹ do nguy cơ biến chứng như tổn thương dây thần kinh thanh quản hoặc suy giáp vĩnh viễn. Quyết định phẫu thuật nên dựa trên đánh giá của bác sĩ chuyên khoa.

Vai trò của dinh dưỡng và lối sống trong hỗ trợ điều trị

Bên cạnh các phương pháp y khoa, dinh dưỡng và lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị u tuyến giáp lành tính, giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và kiểm soát triệu chứng.

Chế độ ăn uống hợp lý

Chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng tuyến giáp và sự phát triển của khối u. Dưới đây là một số khuyến nghị:

• Bổ sung i-ốt vừa đủ: Theo WHO, người trưởng thành cần khoảng 150 mcg i-ốt mỗi ngày. Các thực phẩm giàu i-ốt như cá biển (cá thu, cá hồi), rong biển (dùng lượng nhỏ, 1 – 2 lần/tuần), và muối i-ốt giúp đảm bảo nhu cầu này. Tuy nhiên, tránh lạm dụng i-ốt vì có thể gây rối loạn tuyến giáp.
• Ăn đa dạng thực phẩm: Ưu tiên rau xanh (cải bó xôi, bông cải xanh), trái cây (táo, cam, bưởi), ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch, gạo lứt), và thực phẩm giàu selen (hạt Brazil, cá hồi) để hỗ trợ chuyển hóa hormone và tăng cường miễn dịch.
• Hạn chế thực phẩm bất lợi: Tránh thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm nhiều đường, và muối quá mức vì có thể ảnh hưởng đến cân bằng nội tiết. Đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành (như sữa đậu nành) nên dùng hạn chế vì có thể cản trở hấp thu hormone tuyến giáp, đặc biệt khi đang dùng levothyroxine.

Thói quen sinh hoạt

Lối sống lành mạnh giúp cải thiện sức khỏe và hỗ trợ quá trình điều trị:

• Ngủ đủ giấc: Ngủ 7 – 8 giờ mỗi đêm giúp giảm stress và cân bằng nội tiết, vì căng thẳng có thể làm tăng hormone TSH, kích thích khối u phát triển.
• Tập thể dục nhẹ nhàng: Các hoạt động như yoga, đi bộ, hoặc bơi lội (30 phút/ngày, 5 ngày/tuần) giúp cải thiện tuần hoàn, giảm viêm và tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Giảm stress: Thực hành thiền, hít thở sâu hoặc các kỹ thuật thư giãn để kiểm soát căng thẳng, hỗ trợ chức năng tuyến giáp.

Khi nào người bệnh u tuyến giáp lành tính cần tái khám gấp?

Dù u tuyến giáp lành tính thường không nguy hiểm, một số dấu hiệu cảnh báo cần tái khám ngay lập tức để đảm bảo an toàn:

• Triệu chứng: Khó thở, khó nuốt, hoặc khàn giọng kéo dài, có thể do khối u lớn gây áp lực lên các cơ quan lân cận.
• U phát triển nhanh: Kích thước u tăng đáng kể trong thời gian ngắn qua siêu âm, cần đánh giá nguy cơ chuyển biến ác tính.
• Tiền sử gia đình ung thư tuyến giáp: Nguy cơ cao hơn nếu gia đình có người từng mắc ung thư tuyến giáp.
• Bất thường hormone tuyến giáp: Kết quả xét nghiệm cho thấy rối loạn hormone TSH, T3, hoặc T4, có thể liên quan đến thay đổi tính chất của u.

Cách chữa u tuyến giáp lành tính bao gồm nhiều phương pháp, từ theo dõi định kỳ, điều trị bằng thuốc, can thiệp xâm lấn. Kết hợp với chế độ dinh dưỡng cân bằng và lối sống lành mạnh sẽ hỗ trợ kiểm soát bệnh hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng. Quan trọng nhất, mọi cách chữa cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa nội tiết hoặc phẫu thuật tuyến giáp để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Một mũi tiêm nhỏ hôm nay có thể bảo vệ bạn khỏi những rủi ro sức khỏe lớn trong tương lai. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào đồng hành cùng hàng ngàn gia đình trong hành trình chăm sóc sức khỏe chủ động. Với dịch vụ chuyên nghiệp, nhanh chóng và thân thiện, bạn sẽ cảm thấy hoàn toàn yên tâm khi đến đây. Hãy chủ động đặt lịch tiêm để bảo vệ bản thân và những người thân yêu.