Các biện pháp bảo vệ tính mạng khi bệnh dại tăng cao

Bệnh dại là bệnh do virus dại gây ra và thường lây truyền từ động vật (thường gặp nhất là chó, mèo) sang người qua vết vào, vết cắn hoặc qua hành động liếm trên vị trí da bị tổn thương. Virus dại sau khi xâm nhập vào cơ thể sẽ tấn công hệ thần kinh trung ương, dẫn đến tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối do chưa có thuốc đặc trị. Vì thế, bệnh dại được coi là căn bệnh truyền nhiễm đáng sợ nhất trong lịch sử nhân loại.

Tình hình bệnh dại tại nước ta

Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ mắc bệnh dại cao trên thế giới. Theo thống kê đến tháng 7 năm 2024, có 65 người tử vong do bệnh dại tại Việt Nam, tăng cao hơn rất nhiều so với năm 2023. Trong đó, thời gian cao điểm ghi nhận các ca mắc bệnh dại thường tập trung vào mùa hè. Vì vậy, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân nên chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ tính mạng khi bệnh dại tăng cao.

Nguyên nhân khiến tỷ lệ người tử vong do bệnh dại tăng cao

Nguyên nhân khiến tỷ lệ người tử vong do bệnh dại tăng cao chủ yếu là do việc quản lý nuôi, nhốt chó mèo còn hạn chế. Hầu hết chó nuôi không được tiêm phòng dại đầy đủ (tỷ lệ tiêm phòng chỉ đạt dưới 50%, có nơi chỉ 10%). Nhiều trường hợp chó được thả rông mà không có rọ mõm, làm tăng nguy cơ lây nhiễm virus dại. Không chỉ những người bị cắn, nhiều trường hợp bị bệnh dại dù chỉ bị cắn nhẹ hoặc không bị cắn nhưng nước bọt chứa virus của chó lại rơi vào vết thương hở của người bệnh. Lúc này, các biện pháp bảo vệ tính mạng khi bệnh dại tăng cao cần được thực hiện trong tất cả những trường hợp có tiếp xúc với nguồn lây nhiễm bệnh dại.

Bên cạnh đó, rất nhiều người chưa hiểu rõ mức độ nguy hiểm của bệnh dại cũng như có tâm lý chủ quan cho rằng con chó cắn mình khỏe mạnh nên không đi tiêm vắc xin phòng dại. Một số người đã tiêm vắc xin phòng bệnh dại nhưng tiêm không đủ liều, không đúng chỉ định. Đến khi khởi phát các dấu hiệu lâm sàng thì việc điều trị đã quá muộn do bệnh dại hiện không có thuốc đặc trị.

Mức độ nguy hiểm của bệnh dại

Để thấy rõ vai trò của các biện pháp bảo vệ tính mạng khi bệnh dại tăng cao, chúng ta cần tìm hiểu về mức độ nguy hiểm của căn bệnh này. Bệnh dại là bệnh nhiễm virus cấp tính ở hệ thống thần kinh trung ương do virus dại Rhabdovirus gây ra. Ngay khi vào cơ thể, virus dại sẽ di chuyển vào các dây thần kinh ngoại biên, chạy dọc theo các dây thần kinh đi đến tủy sống và não bộ. Virus dại di chuyển trong cơ thể được quãng đường từ 12 đến 24mm mỗi ngày và người bệnh chỉ khởi phát dấu hiệu rõ ràng khi virus tấn công não bộ.

Thời gian ủ bệnh dại có thể từ 1 tuần đến trên 1 năm. Bệnh dại ủ bệnh bao lâu sẽ phụ thuộc vào số lượng virus xâm nhập vào cơ thể, mức độ nặng nhẹ của vết thương và khoảng cách từ vết thương đến hệ thần kinh trung ương.

Người mắc bệnh dại thường khởi phát theo 2 thể chính gồm thể viêm não và thể liệt:

• Thể viêm não: Người bệnh thường khởi phát dấu hiệu sốt, nhức đầu, kèm theo chán ăn, bồn chồn, mất ngủ. Đồng thời người bệnh sẽ thấy sợ nước và gió. Bước vào giai đoạn tiến triển, xuất hiện tình trạng tăng tiết nước bọt, không thể nhai nuốt và thường xuyên khạc nhổ. Tiếp theo, đồng tử của người bệnh bị giãn, xuất tinh, cương dương và nhanh chóng tử vong.

• Thể liệt: Người bệnh xuất hiện tình trạng liệt từ tay, chân đến các cơ, kèm theo rối loạn tiểu tiện, đại tiện. Khi tình trạng liệt lan đến cơ quan hô hấp, người bệnh sẽ tử vong.

Các biện pháp bảo vệ tính mạng khi bệnh dại tăng cao

Tiêm phòng cho chó, mèo đúng lịch

Hơn 90% trường hợp mắc bệnh dại là do chó, mèo cắn. Do đó, người dân cần chủ động tiêm vắc xin phòng dại đầy đủ và đúng lịch cho chó, mèo nuôi theo khuyến cáo để bảo vệ người và cả vật nuôi.

Không thả rông chó, mèo khi không có rọ mõm

Người nuôi không nên thả rông chó, mèo để hạn chế lây truyền bệnh dại, đặc biệt ở những nơi công cộng. Chỉ nên thả chó nếu có rọ mõm hoặc người chủ đi cùng.

Hạn chế tiếp xúc với chó, mèo

Người dân nên hạn chế tiếp xúc, không trêu, đùa nghịch với chó, mèo, đặc biệt là chó mèo hoang dã. Đây là một trong những biện pháp bảo vệ tính mạng khi bệnh dại tăng cao dành cho tất cả mọi người. Với trẻ em, người chăm sóc cần dạy trẻ không được đùa nghịch, trêu chọc chó, mèo, đồng thời luôn để mắt đến trẻ khi đi ra ngoài.

Xử trí đúng cách vết thương do chó, mèo

Trường hợp bị chó, mèo cào hoặc cắn, người dân cần nhanh chóng sơ cứu bằng cách rửa vết thương bằng xà phòng hoặc nước sách ít nhất 15 phút. Sau đó, sát khuẩn vết thương bằng dung dịch i-ốt hoặc cồn 70 độ để giảm thiểu tối đa virus xâm nhập. Tiếp theo, lập tức đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn tiêm vắc xin phòng bệnh dại.

Lưu ý, người dân tuyệt đối không thực hiện các biện pháp truyền miệng như đắp lá thuốc, bôi dầu gió,... lên vết thương bị chó, mèo cắn. Việc làm này là phản khoa học, không những làm chậm thời gian tiêm vắc xin phòng dại mà còn có thể gây nhiễm trùng vết thương.

Tiêm vắc xin phòng dại cho người có nguy cơ phơi nhiễm virus dại

Sau khi tiếp xúc với động vật nghi mắc bệnh dại, người bệnh có nguy cơ cao bị nhiễm virus dại, một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm với tỷ lệ tử vong gần 100%. Việc tiêm ngừa dại kịp thời là biện pháp quan trọng giúp cơ thể sản sinh kháng thể, ngăn chặn virus phát triển và bảo vệ tính mạng hiệu quả.

Hiện nay, có 3 loại vắc xin phòng dại phổ biến gồm Abhayrab (Ấn Độ), Verorab (Pháp) và Indirab (Ấn Độ). Đây đều là những loại vắc xin được sản xuất theo công nghệ tiên tiến và đã được kiểm định an toàn, khẳng định khả năng đáp ứng miễn dịch cao sau khi tiêm đúng phác đồ. Vắc xin phòng dại có thể tiêm cho mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người lớn, đặc biệt có thể tiêm dự phòng trước và sau khi phơi nhiễm. Tùy vào đối tượng tiêm phòng và loại vắc xin, phác đồ tiêm sẽ khác nhau.

Để bảo vệ sức khỏe và tính mạng trước bệnh dại, người dân cần tiêm phòng đầy đủ và đúng phác đồ theo chỉ định của bác sĩ. Điều này giúp cơ thể tạo kháng thể tối ưu, ngăn ngừa virus xâm nhập hệ thần kinh. Đừng chủ quan hay bỏ qua các mũi tiêm để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tốt nhất.

Tóm lại, bệnh dại vô cùng nguy hiểm nhưng rất dễ lây nhiễm nếu không phòng ngừa và kiểm soát đúng cách. Do đó, mỗi người dân cần nắm vững các biện pháp bảo vệ tính mạng khi bệnh dại tăng cao kể trên để kịp thời bảo vệ bản thân và những người xung quanh.

Tiêm vắc xin phòng bệnh dại là phương pháp phòng ngừa hiệu quả giúp bảo vệ cơ thể khỏi virus dại, ngăn chặn nguy cơ phát triển bệnh sau khi bị phơi nhiễm. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu mang đến dịch vụ tiêm chủng an toàn, tiện lợi với đội ngũ y bác sĩ tận tâm, giàu kinh nghiệm. Vắc xin tại đây được nhập khẩu từ những nhà cung cấp uy tín và bảo quản trong điều kiện tiêu chuẩn. Không gian tiêm chủng sạch sẽ, thoáng mát giúp khách hàng an tâm trong suốt quá trình tiêm. Liên hệ ngay hotline miễn phí 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch hẹn nhanh chóng!