Bệnh ung thư phổi không tế bào nhỏ là gì?

Trong các loại ung thư phổi, ung thư phổi không tế bào nhỏ là dạng thường gặp nhất, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Loại ung thư này có thể xuất hiện ở cả người hút thuốc lá và không hút thuốc lá, phát triển từ các mô và tế bào khác nhau bên trong phổi. Tuy có đặc điểm phát triển chậm hơn loại tế bào nhỏ, nhưng nếu không phát hiện kịp thời, ung thư phổi không tế bào nhỏ vẫn có thể lan rộng và đe dọa đến tính mạng. Vậy cụ thể, ung thư phổi không tế bào nhỏ là gì?

Bệnh ung thư phổi không tế bào nhỏ là gì?

Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ (NSCLC – Non-Small Cell Lung Cancer) là dạng ung thư phổi phổ biến nhất hiện nay, chiếm khoảng 80% đến 85% tổng số ca được chẩn đoán. So với ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC), loại ung thư này phát triển chậm hơn, thường tiến triển âm thầm qua nhiều năm và ít có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, khiến việc phát hiện sớm gặp nhiều khó khăn.

Bệnh ung thư phổi không tế bào nhỏ  NSCLC không phải là một loại ung thư duy nhất, mà là tập hợp của nhiều phân nhóm ung thư khác nhau, trong đó ba loại chính gồm:

Ung thư biểu mô tuyến (Adenocarcinoma): Đây là dạng phổ biến nhất trong nhóm NSCLC, thường gặp ở cả người hút thuốc và không hút thuốc, đặc biệt là nữ giới. Ung thư biểu mô tuyến xuất phát từ các tế bào tuyến tiết chất nhầy bên trong mô phổi và thường phát triển ở khu vực ngoại vi (rìa ngoài) của phổi. Nhờ sự tiến bộ của y học, loại ung thư này có thể đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị nhắm trúng đích và liệu pháp miễn dịch khi phát hiện sớm.

Ung thư biểu mô tế bào vảy (Squamous Cell Carcinoma): Loại ung thư này thường liên quan chặt chẽ đến thói quen hút thuốc lá lâu năm. Nó bắt nguồn từ các tế bào lát lót ở phần trong của đường dẫn khí lớn (phế quản chính) và thường nằm ở phần trung tâm của phổi. Loại ung thư này thường tiến triển chậm, nhưng cũng có nguy cơ tái phát cao nếu không điều trị kịp thời.

Ung thư biểu mô tế bào lớn (Large Cell Carcinoma): Đây là loại hiếm hơn, có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trong phổi. Đặc điểm nổi bật là tốc độ phát triển nhanh, dễ di căn và thường khó điều trị hơn so với các loại NSCLC khác. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị hiện đại như hóa trị, xạ trị hoặc liệu pháp miễn dịch vẫn có thể giúp kiểm soát bệnh hiệu quả.

Việc phân loại chính xác NSCLC là yếu tố quan trọng trong việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, nâng cao hiệu quả và cải thiện tiên lượng cho người bệnh.

Nguyên nhân gây ung thư phổi không tế bào nhỏ

Hiện nay, các chuyên gia y tế vẫn chưa thể xác định chính xác nguyên nhân trực tiếp gây ra ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC). Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng có một số yếu tố nguy cơ rõ ràng có thể làm tăng khả năng mắc bệnh. Những yếu tố này không chỉ ảnh hưởng đến nguy cơ mắc NSCLC mà còn liên quan đến ung thư phổi nói chung.

Hút thuốc lá

Hút thuốc lá vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi. Người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp nhiều lần so với người không hút. Đặc biệt, càng hút lâu và hút nhiều, nguy cơ mắc bệnh càng lớn. Ngoài ra, những người thường xuyên hít phải khói thuốc lá từ môi trường xung quanh, còn gọi là hút thuốc thụ động cũng có nguy cơ mắc ung thư phổi tăng cao dù bản thân không hút thuốc.

Tiếp xúc với môi trường độc hại

Một số người do tính chất công việc hoặc môi trường sống phải tiếp xúc thường xuyên với các chất độc hại như:

• Asbestos (thạch miên): Thường thấy trong ngành xây dựng, cách nhiệt.
• Khí radon: Loại khí phóng xạ tự nhiên, đặc biệt phổ biến ở các khu vực khai thác mỏ.
• Hydrocarbon thơm đa vòng, arsenic, kim loại nặng (như nickel, chrome...) có trong môi trường công nghiệp, nhà máy luyện kim, hóa chất.

Sự phơi nhiễm lâu dài với các chất này được xem là một yếu tố góp phần đáng kể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư phổi không tế bào nhỏ.

Yếu tố di truyền

Những người mang đột biến gen di truyền liên quan đến sự phát triển tế bào ác tính có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường. Nguy cơ này sẽ gia tăng đáng kể nếu kết hợp với các yếu tố môi trường, đặc biệt là hút thuốc lá.

Tiền sử xạ trị vùng ngực

Nếu bạn từng xạ trị vùng ngực để điều trị các loại ung thư khác (chẳng hạn như ung thư vú hoặc lymphoma), nguy cơ phát triển ung thư phổi không tế bào nhỏ sẽ tăng cao theo thời gian, do mô phổi đã từng bị tổn thương bởi bức xạ.

Ung thư phổi không tế bào nhỏ có nguy hiểm không?

Ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) là một trong những bệnh lý ác tính phổ biến và đáng lo ngại nhất hiện nay. Mức độ nguy hiểm của bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời điểm phát hiện, giai đoạn tiến triển và khả năng đáp ứng điều trị của từng người bệnh.

Theo báo cáo từ cơ sở dữ liệu SEER thuộc Viện Ung thư Quốc gia Mỹ (NCI), được thu thập trong giai đoạn 2014 – 2020, tỷ lệ sống sót sau 5 năm ở bệnh nhân mắc NSCLC có sự chênh lệch rõ rệt giữa các giai đoạn bệnh: Ở giai đoạn tại chỗ (giai đoạn sớm), khi khối u vẫn còn giới hạn trong phổi, tỷ lệ sống sau 5 năm là khoảng 63%. Ở giai đoạn di căn, tức khi ung thư đã lan tới hạch bạch huyết gần đó nhưng chưa di căn xa, tỷ lệ sống còn khoảng 35%. Đáng tiếc, khi bệnh đã di căn xa, cơ hội sống sau 5 năm chỉ còn khoảng 8%.

Từ những con số trên có thể thấy rằng, ung thư phổi không tế bào nhỏ là một căn bệnh nguy hiểm, đặc biệt khi phát hiện muộn. Tuy nhiên, điều đáng mừng là nếu được chẩn đoán sớm và can thiệp đúng cách, người bệnh vẫn có cơ hội sống sót cao và có thể kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe trong nhiều năm.

Bên cạnh giai đoạn bệnh, tiên lượng sống của mỗi bệnh nhân còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác như:

• Tuổi tác và tình trạng sức khỏe tổng quát: Người cao tuổi hoặc có bệnh lý nền sẽ đối mặt với nhiều rủi ro hơn trong quá trình điều trị.
• Tinh thần và thái độ sống: Sự lạc quan và kiên trì đóng vai trò lớn trong việc nâng cao hiệu quả điều trị.
• Khả năng đáp ứng với phác đồ điều trị: Mỗi người có cơ địa khác nhau nên phản ứng với thuốc và liệu pháp điều trị cũng khác nhau.
• Mức độ chăm sóc y tế và hỗ trợ từ gia đình, xã hội: Đây là những yếu tố không thể thiếu giúp bệnh nhân vượt qua những giai đoạn khó khăn.

Bệnh ung thư phổi không tế bào nhỏ là dạng ung thư phổ biến và có nhiều đặc điểm riêng biệt về nguyên nhân, tiến triển và phương pháp điều trị. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ là yếu tố quan trọng giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm,  khi khả năng điều trị hiệu quả còn cao.