Việc bé mọc răng muộn là nỗi băn khoăn của không ít cha mẹ khi theo dõi quá trình phát triển của con. Một trong những câu hỏi được đặt ra nhiều nhất là: "Bé chậm mọc răng có phải thiếu canxi không?" bởi ai cũng lo ngại rằng sự thiếu hụt dưỡng chất này có thể ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển răng của trẻ nhỏ. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn trong bài viết dưới đây của Tiêm chủng Long Châu!
Bé chậm mọc răng có phải thiếu canxi không?
Bé chậm mọc răng có phải thiếu canxi không? Thời gian mọc răng ở trẻ chỉ mang tính chất tham khảo và thường dao động ở mỗi bé. Có những bé mọc chiếc răng đầu tiên rất sớm, trong khi một số khác lại mọc muộn hơn. Trường hợp trẻ đã đủ 13 tháng tuổi mà vẫn chưa có chiếc răng nào xuất hiện trên cung hàm thì được xem là mọc răng chậm.

Canxi là một trong những vi chất thiết yếu, đóng vai trò then chốt trong quá trình hình thành và phát triển răng ở trẻ nhỏ. Khi cơ thể thiếu hụt canxi, các mầm răng sẽ yếu, kém phát triển và không thể hình thành đúng cấu trúc giải phẫu, dẫn đến tình trạng mọc răng chậm.
Bên cạnh nguyên nhân thiếu canxi, còn có một số yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến thời điểm mọc răng ở trẻ, bao gồm:
Nguyên nhân chủ quan
Yếu tố di truyền: Việc mọc răng chậm có thể mang tính di truyền trong gia đình. Nếu cha mẹ hoặc người thân từng gặp tình trạng mọc răng muộn thì khả năng cao trẻ cũng sẽ gặp hiện tượng tương tự.
Ảnh hưởng từ thai kỳ và khi sinh: Những bé sinh non, nhẹ cân hoặc gặp vấn đề trong thai kỳ thường có nguy cơ mọc răng chậm cao hơn so với các bé sinh đủ tháng, đủ cân. Do đó, cha mẹ cần chú trọng đến việc bổ sung dinh dưỡng hợp lý cho bé ngay từ những ngày đầu đời.
Nhiễm khuẩn vùng miệng: Sự tích tụ của vi khuẩn và nấm trong khoang miệng có thể gây viêm nướu và làm tổn thương mô lợi. Điều này khiến cho răng không thể trồi lên khỏi nướu, cản trở tiến trình mọc răng. Trẻ có thể có biểu hiện miệng hôi, đau nhức, quấy khóc và khó chịu.
Do bất thường bẩm sinh: Một số trường hợp trẻ bị chậm mọc răng do yếu tố bẩm sinh, không nhất thiết liên quan đến vấn đề thiếu vi chất hay dinh dưỡng.
Nguyên nhân khách quan gây chậm mọc răng ở trẻ
Bên cạnh thắc mắc “Bé chậm mọc răng có phải thiếu canxi không?”, nhiều phụ huynh cũng quan tâm đến những nguyên nhân khách quan khác có thể khiến trẻ mọc răng muộn hơn so với bình thường:
Do suy giáp bẩm sinh: Suy tuyến giáp là một tình trạng bệnh lý có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển toàn diện của trẻ, trong đó có quá trình mọc răng. Trẻ bị suy giáp thường chậm phát triển vận động như chậm biết đi, chậm nói và dễ tăng cân. Trong trường hợp nghi ngờ, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên môn để được thăm khám và tư vấn kịp thời, tránh những biến chứng lâu dài.
Thiếu vitamin D: Vitamin D đóng vai trò thiết yếu trong việc hấp thu và chuyển hóa canxi, từ đó hỗ trợ sự phát triển chắc khỏe của xương và răng. Nếu trẻ bị thiếu vitamin D, canxi sẽ không được sử dụng hiệu quả cho việc hình thành mô xương và răng, khiến quá trình mọc răng bị trì hoãn. Trẻ sinh non đặc biệt dễ gặp tình trạng này. Để cải thiện, cha mẹ nên bổ sung vitamin D cho trẻ thông qua chế độ ăn uống với các thực phẩm như cá, trứng, sữa nguyên kem, phô mai, yến mạch, gan bò, nấm, tôm, nước cam ép… và đặc biệt là cho trẻ tắm nắng vào sáng sớm để tăng tổng hợp vitamin D tự nhiên từ ánh sáng mặt trời.

Thiếu hụt vitamin K2 (MK7): MK7 là dạng hoạt động hiệu quả của vitamin K2, có chức năng điều phối canxi từ máu đến đúng vị trí cần thiết như răng và xương. Nếu trẻ chỉ được cung cấp canxi và vitamin D mà thiếu MK7, thì quá trình vận chuyển canxi bị gián đoạn, làm giảm hiệu quả trong việc xây dựng hệ xương răng – kết quả là trẻ vẫn có thể chậm mọc răng, dù đã được bổ sung dưỡng chất khác.
Dư thừa photpho: Khi trẻ nạp vào cơ thể quá nhiều photpho – thường có trong nước ngọt có gas, thực phẩm chế biến sẵn – sẽ cản trở khả năng hấp thụ canxi, khiến mầm răng không được nuôi dưỡng đầy đủ. Ngoài việc làm chậm quá trình mọc răng, thừa photpho còn có thể gây hại cho thận và làm tăng nguy cơ vôi hóa mạch máu.
Do mắc các bệnh lý đặc biệt: Một số rối loạn di truyền và nội tiết như hội chứng Down hoặc rối loạn chức năng tuyến yên có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất nói chung và làm răng mọc chậm hơn bình thường.
Mọc răng chậm có thể gây ra những hậu quả gì?
Hiện tượng trẻ mọc răng chậm là tình trạng khá phổ biến hiện nay. Mặc dù không phải lúc nào cũng nghiêm trọng, nhưng cha mẹ tuyệt đối không nên xem nhẹ. Nếu tình trạng này kéo dài, có thể dẫn đến một số hệ lụy không mong muốn về lâu dài, cụ thể như:
- Răng vĩnh viễn mọc trễ: Việc răng sữa xuất hiện quá muộn có thể làm chậm quá trình thay răng, khiến răng vĩnh viễn cũng mọc chậm theo, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của hệ răng hàm.
- Tình trạng “răng đôi”: Khi răng vĩnh viễn mọc lên trong khi răng sữa vẫn chưa rụng, trẻ có thể xuất hiện hai hàng răng trên cùng một cung hàm. Điều này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn khiến việc vệ sinh răng miệng gặp khó khăn.
- Viêm quanh thân răng: Răng mọc ngầm hoặc chỉ nhú một phần khỏi nướu sẽ dễ tích tụ vi khuẩn nếu không được làm sạch đúng cách, từ đó gây viêm mô quanh thân răng và đau nhức kéo dài.
- Sâu răng dưới nướu: Ngay cả khi răng chưa mọc hoàn toàn, vi khuẩn vẫn có thể xâm nhập và gây sâu răng. Tình trạng này nếu không được phát hiện và xử lý sớm có thể lan rộng, khiến nhiều răng bị tổn thương cùng lúc.

Cha mẹ nên làm gì khi trẻ bị chậm mọc răng?
Khi nhận thấy con có dấu hiệu mọc răng chậm, phụ huynh nên đánh giá tổng thể tình trạng sức khỏe của bé và tìm hiểu nguyên nhân cụ thể để có hướng xử lý phù hợp. Một số biện pháp hỗ trợ hữu ích bao gồm:
Điều chỉnh nếp sinh hoạt hằng ngày của trẻ
Một số thói quen sinh hoạt có thể tác động đến tiến trình mọc răng, vì vậy cha mẹ cần:
Tăng cường bổ sung các vi chất thiết yếu như canxi, vitamin D và MK7. Trong đó, canxi nano nên được ưu tiên sử dụng vì kích thước phân tử siêu nhỏ giúp cơ thể hấp thu hiệu quả hơn gấp nhiều lần so với canxi thông thường.
Tập cho bé (và mẹ nếu đang cho con bú) thói quen tắm nắng nhẹ vào buổi sáng từ khi bé 1 tháng tuổi và duy trì đều đặn cho đến khi con biết đi. Thời gian tắm nắng nên kéo dài từ 15–30 phút vào sáng sớm khi nắng dịu, tránh để trẻ tiếp xúc với ánh nắng quá gay gắt.
Thiết lập chế độ ăn uống hợp lý cho bé
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ mọc răng, cha mẹ nên:
- Tăng cường khẩu phần ăn với các thực phẩm giàu canxi, vitamin D, chất béo, đạm động vật, sữa và các chế phẩm từ sữa.
- Đảm bảo cân đối dinh dưỡng trong thực đơn mỗi ngày, đầy đủ các nhóm chất: Tinh bột, đạm, béo, đường và chất xơ.
- Bổ sung trái cây tươi hoặc chế biến thành nước ép, sinh tố có cả xác để giữ lại chất xơ.
- Tập cho trẻ ăn theo giờ giấc hợp lý, hạn chế ăn vặt để tránh ảnh hưởng đến tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng.
Đưa trẻ đi kiểm tra răng miệng định kỳ
Nếu bé đã hơn 12 tháng tuổi mà vẫn chưa mọc chiếc răng nào, cha mẹ nên đưa trẻ đến nha sĩ hoặc bác sĩ chuyên khoa nhi để được kiểm tra và xác định nguyên nhân. Việc khám răng định kỳ 6 tháng một lần giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn và can thiệp kịp thời.

Giữ vệ sinh khoang miệng cho bé ngay cả khi chưa mọc răng
Nhiều cha mẹ thường bỏ qua việc vệ sinh miệng cho trẻ khi chưa thấy răng, tuy nhiên điều này lại rất quan trọng. Sau khi ăn hoặc bú, lượng sữa và thức ăn dư thừa vẫn tồn đọng trong khoang miệng, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi gây viêm nướu. Do đó, cần:
Dùng gạc mềm hoặc khăn sạch thấm nước ấm lau nhẹ khoang miệng cho bé sau mỗi bữa ăn hoặc bú.
Nếu trẻ đã đủ tuổi uống nước, nên cho bé súc miệng nhẹ với nước lọc để làm sạch khoang miệng.
Tóm lại, tình trạng trẻ mọc răng chậm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó thiếu canxi là một yếu tố đáng lưu ý. Để trả lời cho câu hỏi "Bé chậm mọc răng có phải thiếu canxi không?", cha mẹ cần theo dõi kỹ lưỡng sự phát triển toàn diện của con và tham khảo ý kiến chuyên gia để được tư vấn chính xác, từ đó có hướng bổ sung dinh dưỡng phù hợp và kịp thời.