Ban sởi và ban Rubella khác nhau như thế nào? Biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Sởi và Rubella đều là những bệnh truyền nhiễm phổ biến, gây ra ban đỏ trên da và lây lan qua đường hô hấp. Tuy nhiên, hai bệnh này có sự khác biệt đáng kể về nguyên nhân, triệu chứng, thời gian ủ bệnh cũng như cách điều trị và phòng ngừa. Việc nhận diện đúng từng loại bệnh không chỉ giúp chẩn đoán chính xác mà còn đảm bảo điều trị hiệu quả, đặc biệt khi chúng có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời. Trong bài viết này, hãy cùng Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu chi tiết về sự khác nhau giữa ban sởi và ban Rubella để có biện pháp bảo vệ sức khỏe tốt nhất!

Ban sởi và ban Rubella khác nhau như thế nào?

Sởi do virus sởi (Measles morbillivirus), thuộc họ Paramyxoviridae, gây ra. Virus này lây truyền qua đường hô hấp, đặc biệt khi người nhiễm bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện làm phát tán dịch tiết. Dịch sởi thường bùng phát trong cộng đồng có tỷ lệ tiêm chủng thấp, đặc biệt là ở trẻ dưới 5 tuổi hoặc người lớn chưa từng mắc bệnh và chưa được tiêm phòng.

Trong khi đó, Rubella do virus Rubella, thuộc họ Togaviridae, gây nên. Cũng giống như sởi, Rubella lây qua đường hô hấp nhưng tốc độ lây lan thường chậm hơn. Đáng chú ý, Rubella đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai vì có thể gây ra dị tật bẩm sinh, được gọi là hội chứng Rubella bẩm sinh.

Để phân biệt ban sởi và ban Rubella, triệu chứng là yếu tố quan trọng giúp xác định:

• Ban sởi: Thời gian khởi phát thường kéo dài từ 3 đến 4 ngày, với các triệu chứng ban đầu như sốt cao, ho, chảy nước mũi và viêm kết mạc (đỏ mắt). Dấu hiệu đặc trưng của sởi là các đốm Koplik xuất hiện trên niêm mạc miệng, thường xuất hiện trước khi ban đỏ lan ra. Ban sởi bắt đầu từ mặt, sau đó lan rộng xuống cơ thể và tứ chi. Đặc điểm của ban là màu đỏ tươi, bề mặt sần sùi và thường đi kèm với sốt cao.

• Ban Rubella: Bệnh khởi phát với các triệu chứng nhẹ hơn, bao gồm sốt nhẹ, mệt mỏi và nổi hạch ở vùng cổ hoặc sau tai. Ban Rubella xuất hiện đầu tiên trên mặt, sau đó lan ra toàn thân nhưng có bề mặt mịn, màu hồng nhạt và không gây ngứa. Thông thường, ban Rubella tự biến mất sau khoảng 3 ngày mà không để lại dấu vết. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, ban có thể tồn tại lâu hơn, lên đến khoảng 8 ngày, tùy thuộc vào tình trạng của trẻ.

Biến chứng của bệnh sởi và Rubella

Bệnh sởi

Sởi là bệnh nguy hiểm do có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, kéo dài thời gian mắc bệnh và thậm chí dẫn đến tử vong, đặc biệt ở trẻ em và người có hệ miễn dịch suy yếu. Những biến chứng của bệnh sởi bao gồm:

• Biến chứng do virus sởi trực tiếp gây ra: Viêm phổi kẽ, viêm thanh quản, viêm cơ tim, viêm não và viêm màng não.

• Biến chứng do bội nhiễm vi khuẩn: Virus sởi làm suy giảm hệ miễn dịch, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn tấn công, gây ra các bệnh như viêm tai giữa, viêm phổi, lao tiến triển, viêm dạ dày – ruột...

• Tiêu chảy: Thường gặp ở trẻ suy dinh dưỡng hoặc khi bệnh khiến cơ thể suy kiệt.

• Viêm loét giác mạc: Biến chứng nghiêm trọng có thể làm suy giảm hoặc mất thị lực.

• Ảnh hưởng đến thai kỳ: Nếu phụ nữ mang thai mắc sởi, nguy cơ sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non có thể xảy ra.

Bệnh Rubella

Rubella là một bệnh lành tính với tỷ lệ biến chứng thấp. Tuy nhiên, nếu phụ nữ mang thai mắc bệnh, đặc biệt trong 3 tháng đầu, có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Các biến chứng bao gồm:

• Viêm khớp, viêm não, viêm tai: Tuy hiếm gặp nhưng vẫn có thể xảy ra.

• Ảnh hưởng đến thai kỳ: Thai phụ có nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, sinh non hoặc sinh con mắc dị tật bẩm sinh như điếc, mù lòa, chậm phát triển. Đặc biệt, trẻ có thể mắc hội chứng Rubella bẩm sinh, gây ra nhiều dị tật nghiêm trọng.

Điều trị sởi và Rubella như thế nào?

Việc điều trị sởi và Rubella chủ yếu nhằm giảm nhẹ triệu chứng, do hiện tại chưa có thuốc đặc hiệu để tiêu diệt virus.

• Sởi: Phương pháp điều trị hỗ trợ bao gồm hạ sốt, bổ sung vitamin A để giảm nguy cơ biến chứng và tăng cường hệ miễn dịch. Người bệnh cần được nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước và duy trì vệ sinh cá nhân. Nếu xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não hoặc tiêu chảy nặng, cần được can thiệp y tế kịp thời.
• Rubella: Đây là bệnh nhẹ và thường tự khỏi sau vài ngày. Biện pháp điều trị chủ yếu là nghỉ ngơi, kiểm soát sốt và giảm đau khi cần. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai nhiễm Rubella cần được theo dõi chặt chẽ, do nguy cơ gây dị tật bẩm sinh ở thai nhi rất cao.

Điều trị kịp thời và đúng cách không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng mà còn hạn chế sự lây lan của bệnh.

Biện pháp phòng ngừa bệnh sởi và Rubella

Phòng bệnh không đặc hiệu

Để giảm nguy cơ mắc bệnh, cần thực hiện các biện pháp bảo vệ chung như giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh hoặc nghi ngờ nhiễm bệnh. Đồng thời, cần duy trì môi trường sống thông thoáng, sạch sẽ tại nhà, trường học và nơi làm việc.

Phòng bệnh đặc hiệu

Hiện nay, đã có vắc xin phòng bệnh sởi và Rubella giúp tạo miễn dịch chủ động, làm giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như hạn chế các biến chứng nguy hiểm.

• Đối với bệnh sởi: Trẻ cần được tiêm vắc xin phòng bệnh tại các cơ sở y tế. Mũi tiêm đầu tiên được thực hiện khi trẻ trên 9 tháng tuổi theo chương trình tiêm chủng mở rộng. Khi trẻ trên 12 tháng tuổi, có thể tiêm vắc xin phối hợp phòng sởi, quai bị và Rubella.
• Đối với bệnh Rubella: Vắc xin được khuyến nghị tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và cả người lớn. Đặc biệt, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản hoặc có kế hoạch mang thai nên chủ động tiêm phòng ít nhất một tháng trước khi mang thai để tránh nguy cơ lây nhiễm cho thai nhi.

Sởi có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Trong khi đó, Rubella tuy ít nghiêm trọng hơn nhưng lại rất nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai. Vì vậy, tiêm vắc xin phòng sởi và Rubella là biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe.

Tiêm phòng sởi và Rubella ở đâu?

​Để phòng ngừa hiệu quả các bệnh sởi và Rubella, việc tiêm vắc xin là biện pháp quan trọng nhất. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện cung cấp các loại vắc xin chất lượng cao, giúp bảo vệ sức khỏe cho cả trẻ em và người lớn.​

Các loại vắc xin sởi và Rubella tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu

Vắc xin phối hợp sởi - quai bị - Rubella (MMR): Giúp phòng ngừa đồng thời ba bệnh truyền nhiễm nguy hiểm này. Trung tâm cung cấp các loại vắc xin như:​

• PRIORIX 0.5ml xuất xứ từ Bỉ.​

• MMR II xuất xứ từ Mỹ.​

Lợi ích khi chọn Trung tâm Tiêm chủng Long Châu:

• Vắc xin chính hãng, đa dạng: Tất cả vắc xin đều được nhập khẩu từ các nhà sản xuất uy tín trên thế giới, đảm bảo chất lượng và hiệu quả.

• Dịch vụ chuyên nghiệp: Trung tâm cung cấp nhiều dịch vụ tiêm chủng linh hoạt như tiêm lẻ, tiêm theo yêu cầu, đặt giữ vắc xin online, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng. ​

• Giá cả hợp lý: Chi phí tiêm chủng tại Trung tâm được niêm yết rõ ràng, giúp khách hàng dễ dàng lựa chọn.

Việc tiêm phòng sởi và Rubella không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần xây dựng cộng đồng khỏe mạnh. Hãy đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và tiêm chủng đầy đủ, đảm bảo an toàn cho bạn và gia đình.​

Hy vọng bài viết đã giúp bạn đọc có những thông tin hữu ích về ban sởi và ban Rubella. Mặc dù có một số điểm tương đồng, ban sởi và ban Rubella là hai bệnh lý riêng biệt với sự khác nhau rõ rệt về nguyên nhân, triệu chứng, thời gian ủ bệnh và biện pháp phòng ngừa. Việc hiểu rõ về hai căn bệnh này không chỉ giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời mà còn góp phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt trong các chương trình phòng chống bệnh truyền nhiễm.

Xem thêm:

• Thông tin về vắc xin Sởi - Rubella MRVAC của Việt Nam

• Tiêm phòng sởi quai bị rubella có tác dụng trong bao lâu?