Xuất tinh sớm: Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa

Xuất tinh sớm là một trong những rối loạn xuất tinh phổ biến nhất ở nam giới, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng đời sống tình dục, tâm lý và các mối quan hệ cá nhân. Đây là hiện tượng nam giới xuất tinh quá nhanh sau khi quan hệ tình dục bắt đầu, thường không kiểm soát được thời điểm xuất tinh, gây cảm giác hụt hẫng, thất vọng hoặc lo âu cho bản thân và bạn tình.

Tỷ lệ mắc xuất tinh sớm ước tính dao động từ 20 - 30% ở nam giới trưởng thành, khiến bệnh trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng chú ý. Mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng bệnh lý này có thể làm suy giảm sự tự tin, dẫn đến lo âu, trầm cảm và rạn nứt quan hệ đôi lứa.

Những dấu hiệu và triệu chứng của xuất tinh sớm

Xuất tinh sớm không chỉ là một biểu hiện về mặt sinh lý mà còn có liên quan mật thiết đến yếu tố tâm lý và cảm xúc. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Thời gian xuất tinh quá ngắn: Thường xuất tinh trong vòng một phút sau khi dương vật thâm nhập vào âm đạo.
• Không kiểm soát được quá trình xuất tinh: Nam giới không thể trì hoãn được việc xuất tinh dù có cố gắng.
• Cảm giác thất vọng sau khi quan hệ: Cảm thấy không hài lòng hoặc mặc cảm do không đáp ứng được mong đợi của bản thân hoặc bạn tình.
• Tránh quan hệ tình dục: Do lo lắng sẽ lặp lại tình trạng cũ, nhiều người né tránh tiếp xúc thân mật.
• Xuất tinh ngay cả khi kích thích tình dục rất ít: Ở nhiều trường hợp, chỉ cần va chạm nhẹ hoặc suy nghĩ tình dục đã có thể dẫn đến xuất tinh.
• Xuất tinh sớm cần được phân biệt với rối loạn cương dương, mặc dù hai tình trạng này có thể xảy ra đồng thời ở một số người.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh xuất tinh sớm

Xuất tinh sớm không trực tiếp gây tổn hại về mặt thể chất, nhưng hậu quả tâm lý và xã hội mà bệnh mang lại có thể nghiêm trọng:

• Ảnh hưởng đến quan hệ vợ chồng: Sự không hài lòng trong đời sống tình dục có thể dẫn đến tranh cãi, lạnh nhạt hoặc thậm chí chia tay.
• Mặc cảm, tự ti: Nam giới cảm thấy thất bại, kém cỏi trong vai trò bạn tình.
• Lo âu, trầm cảm: Khi tình trạng kéo dài, người bệnh có thể phát triển các rối loạn tâm lý như lo âu lan tỏa hoặc trầm cảm.
• Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản: Dù không gây vô sinh trực tiếp, xuất tinh quá sớm có thể khiến việc thụ thai trở nên khó khăn do tinh trùng không đủ để tiếp cận trứng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Mặc dù xuất tinh sớm là tình trạng phổ biến và đôi khi chỉ xảy ra trong những giai đoạn nhất định do ảnh hưởng tâm lý, nhưng nếu hiện tượng này kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống hoặc quan hệ tình dục, thì bạn nên đi khám và điều trị chuyên sâu từ bác sĩ chuyên khoa. Các dấu hiệu cho thấy bạn nên gặp bác sĩ càng sớm càng tốt:

• Tình trạng xuất tinh sớm diễn ra thường xuyên và kéo dài trên 6 tháng.
• Ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tình dục và tâm lý.
• Thử nhiều phương pháp tại nhà nhưng không hiệu quả.
• Đau hoặc nóng rát khi xuất tinh.
• Xuất tinh có máu.
• Kèm rối loạn cương dương.
• Giảm ham muốn.
• Xuất tinh sớm kèm theo dấu hiệu bệnh lý mạn tính khác.
• Xuất tinh sớm xảy ra cả khi thủ dâm.
• Tình trạng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng xuất tinh sớm ở nam giới, được chia làm 2 nhóm chính gồm:

Tâm lý:

• Áp lực công việc, mâu thuẫn gia đình, hoặc tâm lý lo sợ khi quan hệ là những yếu tố thường gặp.
• Nam giới có ít kinh nghiệm tình dục hoặc từng gặp sự cố trong quá khứ dễ bị ảnh hưởng, thiếu tự tin.
• Những vấn đề trầm cảm và các rối loạn cảm xúc có thể làm giảm khả năng kiểm soát phản xạ xuất tinh.

Sinh lý:

• Rối loạn hormone khi sự mất cân bằng nội tiết tố như testosterone thấp có thể góp phần gây bệnh.
• Bất thường ở các chất dẫn truyền thần kinh, đặc biệt là serotonin và dopamine - những chất giúp điều hòa cảm xúc và khoái cảm.
• Tình trạng viêm nhiễm đường sinh dục như viêm tuyến tiền liệt, viêm niệu đạo có thể gây kích thích quá mức đầu dương vật.

Những ai có nguy cơ mắc phải xuất tinh sớm?

Xuất tinh sớm là một rối loạn chức năng sinh lý có thể xảy ra ở bất kỳ nam giới nào, nhưng một số đối tượng có nguy cơ cao hơn do đặc điểm sinh lý, tâm lý hoặc lối sống:

• Nam giới trẻ tuổi, thiếu kinh nghiệm tình dục thường dễ gặp xuất tinh sớm do bị kích thích thần kinh mạnh, thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc, tâm lý hồi hộp, lo lắng.
• Người có tiền sử rối loạn tâm lý hoặc lo âu.
• Người mắc bệnh lý mạn tính có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh dục gồm đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn chức năng gan, thận.
• Người lạm dụng các chất kích thích như rượu, thuốc lá, ma túy tổng hợp, hoặc các loại thuốc giảm lo âu không kê đơn.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải xuất tinh sớm

Một số thói quen và điều kiện sinh hoạt hằng ngày cũng có thể góp phần thúc đẩy hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng xuất tinh sớm.

• Thủ dâm quá độ dễ dẫn đến lệ thuộc, giảm hứng thú với quan hệ thật, hoặc rối loạn điều tiết kích thích tình dục.
• Lối sống ít vận động làm giảm tuần hoàn máu toàn thân và đặc biệt là đến vùng chậu, nơi chứa hệ thống mạch máu nuôi dương vật và tinh hoàn. Hệ quả là giảm sản xuất testosterone, giảm ham muốn và dễ bị xuất tinh nhanh khi có kích thích.
• Căng thẳng và stress kéo dài làm tăng cortisol - một loại hormone gây ức chế sản xuất testosterone.
• Thiếu kiến thức và hiểu sai về tình dục.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán xuất tinh sớm

Để chẩn đoán tình trạng xuất tinh sớm, bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá triệu chứng và các xét nghiệm cận lâm sàng. Trước tiên, bác sĩ sẽ hỏi bạn một cách chi tiết về thời gian xuất tinh, tần suất xảy ra, mức độ kiểm soát cũng như cảm xúc liên quan đến vấn đề này.

Bạn có thể được yêu cầu hoàn thành các bảng câu hỏi chuyên biệt như PEDT (Premature Ejaculation Diagnostic Tool) nhằm đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Việc khám lâm sàng cũng rất quan trọng để loại trừ các nguyên nhân khác như viêm nhiễm đường sinh dục hoặc tổn thương thần kinh.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm hormone (như testosterone, LH, FSH) nếu nghi ngờ có rối loạn nội tiết, hoặc xét nghiệm tinh dịch để đánh giá chất lượng và số lượng tinh trùng, đặc biệt nếu lo ngại có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Điều trị xuất tinh sớm

Nội khoa

Điều trị nội khoa của xuất tinh sớm hiện nay là phương pháp phổ biến và ít xâm lấn hơn, thường là lựa chọn đầu tiên. Các loại thuốc uống như dapoxetine hoặc paroxetine được sử dụng để kéo dài thời gian quan hệ bằng cách tăng nồng độ serotonin trong não.

Ngoài ra, thuốc bôi gây tê tại chỗ có thể được áp dụng lên đầu dương vật để giảm cảm giác và giúp kéo dài thời gian xuất tinh. Một số thực phẩm chức năng chứa các thành phần như L-arginine, kẽm, nhân sâm, maca… cũng được sử dụng nhằm hỗ trợ cải thiện sinh lý nam giới.

Đối với các trường hợp có yếu tố tâm lý như lo âu, căng thẳng, liệu pháp tâm lý - đặc biệt là liệu pháp hành vi nhận thức - có thể mang lại hiệu quả rất tốt.

Ngoại khoa

Điều trị ngoại khoa sẽ được cân nhắc nếu các biện pháp nội khoa không hiệu quả hoặc trong một số trường hợp đặc biệt.

• Cắt dây thần kinh lưng dương vật: Giúp giảm độ nhạy nhưng có thể ảnh hưởng cảm giác khoái cảm.
• Tiêm filler vào bao quy đầu: Một số nơi áp dụng để làm giảm kích thích vùng nhạy cảm.
• Cắt bao quy đầu: Hiệu quả nếu bao quy đầu quá dài hoặc hẹp gây kích thích sớm.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của xuất tinh sớm

Chế độ sinh hoạt:

• Tập luyện thể thao thường xuyên giúp tăng cường testosterone và cải thiện tuần hoàn máu.
• Giảm thủ dâm và tránh xem những nội dung khiêu dâm quá mức.
• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya kéo dài.
• Hạn chế rượu, bia, cà phê dùng quá mức làm suy giảm ham muốn và gây rối loạn xuất tinh.

Chế độ dinh dưỡng:

• Thực phẩm giàu kẽm và selen như hàu, thịt bò, trứng, hạt bí, giúp tăng cường testosterone và sức khỏe tinh trùng.
• Rau xanh và trái cây để cung cấp vitamin, chất chống oxy hóa tốt cho hệ thần kinh và nội tiết.
• Uống đủ nước giúp duy trì lưu thông máu và hỗ trợ cơ thể vận hành tốt.
• Tránh thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ giảm nguy cơ rối loạn chuyển hóa ảnh hưởng đến chức năng tình dục.

Phòng ngừa xuất tinh sớm

Để phòng ngừa xuất tinh sớm hiệu quả bạn cần áp dụng các biện pháp thay đổi lối sống, cải thiện sức khỏe tinh thần và rèn luyện kiểm soát xuất tinh. Một số cách bạn có thể áp dụng để giúp ngăn ngừa hoặc cải thiện tình trạng xuất tinh sớm:

• Giữ tâm lý thoải mái, tránh căng thẳng.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, tránh rượu bia và chất kích thích.
• Không thủ dâm quá thường xuyên hoặc quá nhanh.
• Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện và điều trị sớm các bệnh liên quan như viêm tuyến tiền liệt, viêm niệu đạo, cường giáp, đái tháo đường…