Vượt cạn là gì? Hành trình sinh nở và cách chuẩn bị vượt cạn an toàn cho mẹ bầu

Khi bước vào những tuần cuối thai kỳ, mẹ bầu vừa háo hức chờ đợi được ôm bé yêu trong vòng tay, vừa có chút hồi hộp vì chưa biết quá trình sinh nở sẽ diễn ra như thế nào. Từ những cơn đau đầu tiên đến khoảnh khắc nghe tiếng khóc chào đời, vượt cạn không chỉ là thay đổi thể chất mà còn là trải nghiệm cảm xúc mạnh mẽ của mẹ.

Vượt cạn là gì?

Vượt cạn là thuật ngữ quen thuộc để chỉ quá trình chuyển dạ và sinh con. Sinh thường qua đường âm đạo gồm ba giai đoạn chính:

• Giai đoạn mở cổ tử cung: Tử cung co bóp để mở cổ tử cung.
• Giai đoạn rặn sinh: Mẹ phối hợp với bác sĩ để đưa bé ra ngoài.
• Giai đoạn sổ nhau thai: Sau khi bé ra đời, nhau thai sẽ được đưa ra ngoài và mẹ sẽ được chăm sóc phục hồi.

Trong thời gian này, tử cung co bóp theo chu kỳ để giúp đẩy bé ra ngoài. Cổ tử cung dần xóa mở để tạo điều kiện thuận lợi cho bé đi qua kênh sinh. Mỗi mẹ sẽ có thời gian chuyển dạ khác nhau tùy độ thích nghi của cơ thể và từng tình huống cụ thể.

Có mẹ chuyển dạ nhanh, nhưng cũng có mẹ mất nhiều giờ hoặc cần sự hỗ trợ y tế phù hợp. Điều quan trọng là kiểm tra thai kỳ đúng lịch và nhập viện khi đã có các dấu hiệu báo hiệu sắp vượt cạn, từ đó tăng cơ hội một cuộc sinh nở thuận lợi.

Tìm hiểu trước về vượt cạn là cách giúp mẹ an tâm và tự chủ hơn khi bước vào phòng sinh.

Dấu hiệu sắp vượt cạn mẹ cần nhận biết sớm

Để nhận biết cơ thể đã sẵn sàng cho quá trình vượt cạn, mẹ có thể theo dõi các dấu hiệu:

Nhóm dấu hiệu bình thường báo sắp sinh

Các tín hiệu này thường xuất hiện khi cơ thể đang chuẩn bị cho cuộc chuyển dạ:

• Cơn gò tử cung xuất hiện đều đặn và tăng dần cường độ.
• Cảm giác bụng nặng hơn vì đầu bé tụt xuống vùng chậu.
• Dịch nhầy cổ tử cung xuất hiện và có thể kèm chút máu.
• Có thể vỡ ối tự nhiên, nước chảy nhiều vùng âm đạo, có thể xảy ra trước khi bắt đầu cơn gò.

Nhóm dấu hiệu cần đi bệnh viện ngay

Những biểu hiện dưới đây có thể cảnh báo nguy cơ và không nên chần chừ:

• Ra máu âm đạo nhiều hơn bình thường.
• Thai cử động yếu hoặc giảm rõ rệt.
• Đau bụng dữ dội liên tục.
• Nước ối có mùi lạ hoặc chuyển màu đục.

Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, mẹ nên đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám.

Chuẩn bị sẵn danh sách số điện thoại bệnh viện và người thân để liên hệ khi cần thiết.

Quá trình vượt cạn diễn ra như thế nào?

Khi chuyển dạ bắt đầu, mẹ sẽ trải qua các giai đoạn:

Giai đoạn 1: Cổ tử cung mở

Ở giai đoạn này, cơ thể mẹ bắt đầu chuẩn bị cho việc sinh nở:

• Cơn co bóp tử cung xuất hiện đều đặn, cổ tử cung mở dần từ 1 đến 10 cm.
• Thời gian của giai đoạn này có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày tùy vào cơ thể của mẹ và tình huống cụ thể.
• Mẹ nên thả lỏng và tập trung vào việc kiểm soát hơi thở để giảm đau.

Trong giai đoạn này, mẹ nên thả lỏng, kiểm soát hơi thở và chọn tư thế giúp dễ chịu như đi lại nhẹ hoặc ngồi trên bóng tập sinh.

Giai đoạn 2: Mẹ rặn sinh và bé chào đời

Khi cổ tử cung đã mở hoàn toàn, cơ thể mẹ sẵn sàng đưa bé ra ngoài:

• Khi cổ tử cung mở trọn.
• Mẹ phối hợp rặn theo hướng dẫn.
• Khoảnh khắc bé cất tiếng khóc đầu đời là niềm hạnh phúc vỡ òa của cả gia đình.

Giai đoạn 3: Sổ nhau và kiểm tra sau sinh

Ngay sau khi bé chào đời, cơ thể tiếp tục hoàn tất nhiệm vụ còn lại:

• Nhau thai được đưa ra ngoài sau khi bé chào đời.
• Mẹ được kiểm tra tình trạng tử cung, lượng máu và chăm sóc phục hồi.

Hành trình vượt cạn không giống nhau ở từng mẹ. Có mẹ thuận lợi trong thời gian ngắn, có mẹ cần can thiệp y tế để đảm bảo an toàn cho bé.

Tập hít thở đúng cách từ thai kỳ sẽ giúp giai đoạn rặn sinh hiệu quả hơn.

Bí quyết vượt cạn an toàn cho mẹ và bé khỏe mạnh

Sự chuẩn bị kỹ càng về sức khỏe và tinh thần sẽ giúp quá trình vượt cạn diễn ra nhẹ nhàng hơn.

Trước ngày dự sinh

Mẹ có thể áp dụng:

• Bổ sung dinh dưỡng giàu sắt và canxi.
• Uống đủ nước và duy trì vận động nhẹ nhàng.
• Giữ tinh thần thư giãn, ngủ đủ giấc.
• Tham gia lớp học tiền sản để nắm kỹ thuật thở và rặn.

Với thai kỳ có yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp hoặc tiểu đường, mẹ cần tuân thủ hướng dẫn điều trị, tái khám sát lịch.

Khi nhập viện vượt cạn

Mẹ nên:

• Báo cho nhân viên y tế về thai máy, nước ối, tình trạng sức khỏe.
• Chọn tư thế giảm đau phù hợp.
• Hợp tác theo hướng dẫn để đảm bảo an toàn.

Trong thai kỳ, mẹ có thể được tư vấn tiêm một số vắc xin cần thiết để hỗ trợ sức khỏe, ví dụ vắc xin phòng uốn ván hoặc cúm theo chỉ dẫn y tế.

Chuẩn bị giỏ đồ đi sinh đầy đủ sẽ giúp mẹ tự tin hơn khi nhập viện.

Kinh nghiệm vượt cạn thành công từ các mẹ bầu

Không chỉ là kiến thức y khoa, những chia sẻ thực tế giúp mẹ có thêm động lực:

• Tin tưởng vào cơ thể và bé yêu của mình.
• Có người thân đồng hành giúp mẹ an tâm hơn.
• Tập trung hít thở đều khi đau.
• Tránh lo lắng quá mức để không mất sức.

Mỗi mẹ có trải nghiệm khác nhau nhưng tất cả đều hướng đến mục tiêu chung: Em bé chào đời khỏe mạnh và mẹ phục hồi tốt. Tham gia các nhóm cộng đồng mẹ bầu có thể giúp mẹ học hỏi nhiều kinh nghiệm hơn.

Vượt cạn là hành trình đáng nhớ và thiêng liêng. Để vượt cạn an toàn và thành công, mẹ cần theo dõi sát sao các dấu hiệu sắp sinh, tuân thủ lịch khám thai, chuẩn bị tốt cả thể chất và tinh thần.

Dù lần đầu hay đã từng sinh, mỗi lần vượt cạn đều là một câu chuyện đầy cảm xúc. Điều quan trọng nhất là mẹ luôn được chăm sóc đúng cách và sẵn sàng đồng hành cùng bé trong giây phút chào đời.