Tinh hoàn là bộ phận quan trọng trong hệ sinh sản nam giới, có vai trò sản xuất tinh trùng và hormone testosterone. Khi gặp chấn thương mạnh, nam giới có thể bị vỡ tinh hoàn, một tình trạng hiếm gặp nhưng vô cùng nguy hiểm. Không chỉ gây đau đớn dữ dội, vỡ tinh hoàn còn có nguy cơ dẫn đến vô sinh nếu không được can thiệp y tế đúng cách. Vậy vỡ tinh hoàn là gì, nguyên nhân do đâu và cách xử trí ra sao?
Nhận biết các dấu hiệu vỡ tinh hoàn
Khi xảy ra vỡ tinh hoàn, một hoặc cả hai bên tinh hoàn sẽ bị tổn thương nặng nề như chảy máu, dập nát... Người bị vỡ tinh hoàn không chỉ đau dữ dội ở bìu mà còn có thể gặp kèm các biểu hiện sau:
- Dấu hiệu đặc trưng và dễ nhận thấy nhất là bìu sưng lớn, tím bầm, tụ máu hoặc đổi màu bất thường;
- Có cảm giác buồn nôn;
- Đau khi đi tiểu, thậm chí có máu trong nước tiểu;
- Sốt;
- Khi tổn thương nghiêm trọng, bệnh nhân có khả năng ngất xỉu.

Vì sao có thể bị vỡ tinh hoàn?
Vỡ tinh hoàn thường xảy ra khi bìu chịu tác động mạnh hoặc gặp phải các chấn thương trực tiếp. Trong đó, đa số là do va chạm mạnh với dụng cụ hoặc tác động từ đối thủ khi chơi thể thao. Ngoài nguyên nhân này, tình trạng vỡ tinh hoàn cũng có thể xuất phát từ:
- Tai nạn sinh hoạt hoặc vui chơi: Như leo trèo, nghịch ngợm, bị động vật cắn.
- Chấn thương khi sinh: Trẻ sơ sinh có thể bị tổn thương tinh hoàn trong quá trình ra đời.
- Tai nạn và va chạm ngoài ý muốn: Bao gồm tai nạn giao thông, té ngã hoặc bị đánh.
- Tác động trực tiếp từ bản thân: Tự đánh vào vùng hạ bộ hoặc tự nắn bóp.
- Trường hợp hiếm gặp: Tự bóp hoặc cắt tinh hoàn, thường xuất hiện ở bệnh nhân tâm thần trong trạng thái tâm lý bất ổn.

Vỡ tinh hoàn có điều trị được không?
Khả năng chữa trị khi tinh hoàn bị vỡ phụ thuộc vào mức độ tổn thương mà cơ quan này gặp phải. Dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng tình trạng này có thể để lại những hậu quả nghiêm trọng, chẳng hạn như suy giảm khả năng sinh sản hoặc mô tinh hoàn bị hoại tử.
Nếu phẫu thuật được thực hiện trong vòng ba ngày kể từ khi chấn thương xảy ra, khả năng phục hồi thành công rất cao. Ngược lại, nếu trì hoãn quá thời gian này, hiệu quả điều trị sẽ giảm đi đáng kể.
Cách chẩn đoán vỡ tinh hoàn
Để biết người bệnh có bị vỡ tinh hoàn hay không, bác sĩ sẽ tiến hành khai thác thông tin bệnh sử, bao gồm:
- Thời điểm và hoàn cảnh xảy ra chấn thương.
- Cảm giác ngay sau khi bị chấn thương.
- Tình trạng hiện tại mà người bệnh đang cảm nhận.
- Tiền sử bất thường ở dương vật, bìu hoặc tinh hoàn trước đây.
Những câu hỏi này đôi khi khiến bệnh nhân thấy ngại ngùng. Tuy nhiên, tai nạn hay chấn thương đều là sự cố ngoài ý muốn. Việc cung cấp thông tin trung thực sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán và xử lý nhanh chóng, chính xác hơn. Sau bước thăm khám, người bệnh có thể được chỉ định làm thêm các xét nghiệm chẩn đoán như:
- Siêu âm: Giúp tạo hình ảnh tinh hoàn và các mô xung quanh để dễ dàng quan sát.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Cho hình ảnh chi tiết hơn về cấu trúc tinh hoàn và các bộ phận trong bìu, hỗ trợ phát hiện tổn thương rõ ràng hơn.
- Phẫu thuật thăm dò: Trong một số tình huống, bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ ở bìu để trực tiếp quan sát, xác định vùng bị tổn thương và đồng thời có thể tiến hành xử lý ngay trong ca mổ.

Phương pháp điều trị vỡ tinh hoàn
Việc điều trị vỡ tinh hoàn phụ thuộc vào mức độ tổn thương và mục tiêu bảo tồn chức năng sinh sản:
- Phẫu thuật bảo tồn hoặc cắt bỏ tinh hoàn: Bệnh nhân bị vỡ một bên tinh hoàn, việc cắt bỏ tinh hoàn tổn thương sẽ giúp ngăn ngừa nguy cơ vô sinh. Nếu tinh hoàn chỉ bị tổn thương nhưng mô vẫn còn nguyên vẹn, phẫu thuật bảo tồn có thể được thực hiện. Ngược lại, mô tinh hoàn bị dập nặng sẽ cần cắt bỏ để bảo vệ sức khỏe và phòng biến chứng.
- Hỗ trợ sinh sản khi cả hai tinh hoàn tổn thương: Bệnh nhân có thể cần lấy và trữ đông tinh trùng nhằm duy trì khả năng sinh sản trong tương lai.
- Theo dõi sau phẫu thuật: Siêu âm kiểm tra giúp đánh giá quá trình hồi phục và phát hiện sớm các biến chứng nếu có.

Vỡ tinh hoàn là một chấn thương nghiêm trọng, có thể đe dọa đến khả năng sinh sản và sức khỏe sinh lý của nam giới. Việc nhận biết sớm dấu hiệu, đi khám ngay khi có triệu chứng bất thường và tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ là yếu tố quan trọng để hạn chế biến chứng. Để bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài, nam giới nên chủ động phòng ngừa và kiểm tra định kỳ, tránh để tình trạng vỡ tinh hoàn gây ảnh hưởng nặng nề.
Bên cạnh việc thăm khám nam khoa, phòng ngừa các bệnh lý liên quan đến sinh sản, việc tiêm chủng đầy đủ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe tổng thể. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các gói tiêm chủng toàn diện, được thiết kế phù hợp cho nhiều lứa tuổi, giúp phòng ngừa hiệu quả các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, hệ thống bảo quản vắc xin đạt chuẩn và dịch vụ chăm sóc tận tâm, Long Châu luôn là lựa chọn uy tín cho mọi gia đình.