Viêm gan C có lây qua nước bọt không? Phòng ngừa viêm gan C hiệu quả và chủ động

Viêm gan C có lây qua nước bọt không khi tiếp xúc gần với người bệnh? Đây vẫn luôn là nỗi băn khoăn của rất nhiều độc giả. Hiểu được tâm lý đó, trong bài viết sức khỏe hôm nay, Tiêm chủng Long Châu sẽ giúp bạn đọc giải đáp thắc mắc này một cách rõ ràng và khoa học đồng thời cung cấp thông tin đầy đủ về các con đường lây truyền cũng như cách phòng ngừa hiệu quả nhất.

Viêm gan C có lây qua nước bọt không?

Viêm gan C có lây qua nước bọt không? Không giống các bệnh truyền nhiễm khác, viêm gan C không lây qua tiếp xúc thông thường như bắt tay, ôm hoặc dùng chung bát đĩa mà chủ yếu lây qua máu nhiễm virus.

Mặc dù một số nghiên cứu đã phát hiện sự hiện diện của HCV-RNA trong nước bọt của người nhiễm, tuy nhiên cho đến nay chưa có bằng chứng xác thực nào cho thấy virus có thể lây truyền qua đường này. Nguy cơ lây nhiễm chỉ có thể xảy ra trong những trường hợp đặc biệt như khi có vết loét miệng, chảy máu chân răng hoặc tổn thương niêm mạc ở cả hai người. Để HCV có thể truyền từ người này sang người khác, cần có sự tiếp xúc trực tiếp với máu chứa virus qua vết thương hở hoặc vùng niêm mạc bị tổn thương. Trong điều kiện sinh hoạt thông thường, nước bọt không được xem là môi trường truyền nhiễm hiệu quả của viêm gan C.

Một số trường hợp có thể khiến bạn nhầm lẫn về khả năng lây qua nước bọt, bao gồm:

• Hôn sâu khi có vết loét miệng hoặc chảy máu chân răng: Nếu cả hai người có vết thương hở trong miệng, nguy cơ lây truyền qua máu (chứ không phải nước bọt) có thể xảy ra nhưng vẫn rất thấp.
• Dùng chung bàn chải đánh răng hoặc dao cạo râu: Những vật dụng này có thể dính máu nhiễm virus dẫn đến lây nhiễm nếu dùng chung. Đây là lây truyền qua máu, không phải qua nước bọt.

Vì vậy, câu hỏi viêm gan C có lây qua nước bọt không hay viêm gan C có lây qua đường hô hấp không có thể được trả lời rõ ràng không, trừ khi có sự hiện diện của máu trong các tình huống đặc biệt.

Tổng quan về căn bệnh viêm gan C

Viêm gan C là một bệnh lý gan do virus viêm gan C (HCV) gây ra. Virus này tấn công tế bào gan, gây viêm và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm gan mạn tính, xơ gan hoặc ung thư gan nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh có thể diễn tiến âm thầm trong nhiều năm mà không có triệu chứng rõ ràng, khiến việc phát hiện sớm trở nên khó khăn.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trên toàn cầu có khoảng 58 triệu người đang sống chung với viêm gan C mạn tính, với khoảng 1,5 triệu ca nhiễm mới mỗi năm. Tại Việt Nam, tỷ lệ nhiễm viêm gan C dao động từ 1 - 2% dân số, tương đương khoảng 1 - 2 triệu người. 

Không giống các bệnh truyền nhiễm khác, viêm gan C không lây qua tiếp xúc thông thường như bắt tay, ôm hoặc dùng chung bát đĩa mà chủ yếu lây qua máu nhiễm virus.

Đường lây truyền chính của căn bệnh viêm gan C

Viêm gan C có lây qua nước bọt không? Câu trả lời là không. Vậy viêm gan C lây truyền qua những con đường nào?

Viêm gan C có thể lây truyền từ người bệnh sang người lành qua nhiều con đường khác nhau. Dưới đây là những con đường lây truyền chính của căn bệnh viêm gan C, bạn đọc có thể tham khảo:

Từ mẹ sang con

Viêm gan C có thể lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở nhưng với tỷ lệ thấp, chỉ khoảng 5 - 6%. Nguy cơ lây truyền tăng nếu người mẹ có tải lượng virus cao hoặc đồng nhiễm HIV. Đây không phải lây truyền qua nước bọt mà qua tiếp xúc với máu trong lúc sinh.

Đường máu

Lây truyền qua đường máu là con đường lây truyền chính của viêm gan C, bao gồm:

• Sử dụng chung kim tiêm, đặc biệt trong nhóm người tiêm chích ma túy.
• Truyền máu hoặc sản phẩm máu không được sàng lọc virus HCV (hiện nay nguy cơ này đã giảm nhờ kiểm soát y tế nghiêm ngặt).
• Thực hiện các thủ thuật không đảm bảo vô trùng như xăm hình, châm cứu, làm móng hoặc phẫu thuật tại các cơ sở không uy tín.

Qua quan hệ tình dục

Mặc dù nguy cơ lây truyền qua quan hệ tình dục thấp hơn so với HIV nhưng vẫn có thể xảy ra, đặc biệt trong các trường hợp:

• Quan hệ tình dục thô bạo gây chảy máu hoặc có vết thương hở.
• Quan hệ đồng giới nam hoặc với nhiều bạn tình chưa rõ tình trạng sức khỏe.

Phòng ngừa viêm gan C hiệu quả và chủ động

Mặc dù viêm gan C là căn bệnh vô cùng nguy hiểm, có thể gây ra nhiều biến chứng sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời song căn bệnh này hoàn toàn có thể được phòng ngừa. Phòng ngừa viêm gan C không khó nếu bạn áp dụng các biện pháp an toàn trong sinh hoạt và y tế. Dưới đây là những các biện pháp phòng ngừa viêm gan C hiệu quả, bạn đọc có thể tham khảo:

• Không dùng chung vật dụng cá nhân: Các vật dụng như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, bấm móng tay có thể dính máu nhiễm virus. Hãy sử dụng đồ cá nhân riêng và bảo quản cẩn thận để tránh lây nhiễm.
• Thực hiện an toàn y tế: Khi thực hiện các thủ thuật như xăm hình, châm cứu, làm móng hoặc chăm sóc răng miệng, hãy chọn cơ sở uy tín, đảm bảo dụng cụ được khử trùng đúng quy trình. Tránh các địa điểm không rõ nguồn gốc để giảm nguy cơ nhiễm virus.
• Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su là cách hiệu quả để giảm nguy cơ lây truyền viêm gan C qua đường tình dục. Ngoài ra, kiểm tra sức khỏe định kỳ và hạn chế quan hệ với nhiều bạn tình giúp bảo vệ bạn và đối tác.
• Khám sức khỏe định kỳ - tầm soát HCV: Những người có nguy cơ cao như từng truyền máu trước năm 1992, tiêm chích ma túy hoặc xăm mình tại cơ sở không an toàn nên xét nghiệm viêm gan C định kỳ. Phát hiện sớm giúp điều trị hiệu quả và ngăn ngừa lây lan.
• Tiêm vắc xin phòng bệnh viêm gan A và B: Hiện chưa có vắc xin phòng ngừa đặc hiệu cho viêm gan C. Tuy nhiên, việc tiêm vắc xin viêm gan A và B giúp bảo vệ gan khỏi các bệnh lý khác có thể đồng nhiễm với viêm gan C, từ đó giảm nguy cơ tổn thương gan nghiêm trọng.

Tóm lại, viêm gan C có lây qua nước bọt không? Câu trả lời là không. Căn bệnh viêm gan C không lây qua các sinh hoạt thông thường như ăn uống chung, hôn má hay nói chuyện. Bệnh chủ yếu lây qua máu, từ mẹ sang con trong lúc sinh hoặc qua quan hệ tình dục không an toàn. Nhận thức đúng về các con đường lây truyền và áp dụng các biện pháp phòng ngừa như không dùng chung vật dụng cá nhân, thực hiện an toàn y tế và xét nghiệm định kỳ là cách hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe bằng cách tiêm vắc xin viêm gan A, B và duy trì lối sống lành mạnh.