Trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày có đáng lo ngại không?

Ọc sữa là hiện tượng phổ biến ở trẻ sơ sinh, đặc biệt trong những tháng đầu đời khi hệ tiêu hóa của trẻ còn non nớt. Vậy làm sao để cha mẹ có thể nhận biết đâu là phản ứng sinh lý bình thường, đâu là dấu hiệu bệnh lý và xử lý như thế nào cho đúng khi trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu cảnh báo cũng như cách chăm sóc cho trẻ, góp phần bảo vệ sức khỏe bé yêu ngay từ những ngày đầu đời.

Trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày có đáng lo ngại?

Tình trạng trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày thường xuất hiện vào tuần đầu sau sinh và có thể tự hết sau 6 - 24 giờ. Phần lớn các trường hợp là sinh lý bình thường, không đáng lo ngại. Tuy nhiên, cha mẹ cần theo dõi sát nếu tình trạng này kéo dài hoặc đi kèm các dấu hiệu bất thường sau thì nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm:

• Ọc sữa liên tục, nôn mạnh;
• Không tăng cân hoặc có dấu hiệu sụt cân;
• Khó thở, tím tái mỗi lần ọc sữa;
• Mất nước, môi khô, mắt trũng, tiểu ít;
• Phân có máu hoặc chuyển màu đen.

Nguyên nhân khiến trẻ ọc sữa nhiều lần trong ngày

Trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày có thể do nhiều yếu tố tác động, từ sinh lý bình thường đến bệnh lý tiềm ẩn. Việc nhận diện đúng nguyên nhân giúp cha mẹ có cách chăm sóc phù hợp, tránh xử lý sai cách gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện

Trong những tháng đầu đời, hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn thiện khiến trẻ dễ bị ọc sữa. Hiện tượng này sẽ giảm dần khi hệ tiêu hóa của trẻ phát triển hoàn thiện hơn. Cụ thể như sau:

• Cơ vòng thực quản dưới còn yếu dễ khiến sữa trào ngược lên miệng.
• Dạ dày nằm ngang và tâm vị co thắt yếu khiến trẻ dễ ọc sữa sau khi bú.
• Áp lực trong bụng tăng khi trẻ bú quá no khiến thức ăn dễ bị đẩy ngược lên miệng.

Cách bú và tư thế bú sai

Một số thói quen chăm sóc hoặc sai sót trong quá trình cho bé bú có thể làm tăng nguy cơ ọc sữa, chẳng hạn như:

• Cho trẻ bú quá nhanh, quá nhiều, cho bú sát cữ hoặc ép bú khi chưa sẵn sàng.
• Đặt trẻ nằm ngang ngay sau khi bú hoặc không nâng đầu đúng cách.
• Sử dụng núm vú không phù hợp khiến trẻ nuốt nhiều khí.
• Quấn tã hoặc băng rốn quá chặt.

Những thói quen này tạo áp lực lên dạ dày và làm tăng nguy cơ trào ngược dẫn đến hiện tượng trẻ bị ọc sữa.

Trẻ bú quá no hoặc quấy khóc nhiều

Dạ dày trẻ sơ sinh rất nhỏ, chỉ chứa được lượng sữa vừa đủ mỗi lần bú. Khi bú quá no, sữa dễ bị đẩy ngược ra ngoài. Đồng thời, quấy khóc nhiều cũng kích hoạt phản xạ nôn trớ, khiến trẻ dễ ọc sữa sau khi bú.

Dị ứng hoặc không dung nạp

Một số trẻ có thể bị dị ứng protein sữa bò hoặc không dung nạp lactose (loại đường có trong sữa mẹ và sữa công thức), hai tình trạng này đều khiến sữa khó được tiêu hóa dẫn đến ọc sữa kéo dài.

Nhiễm vi khuẩn hoặc virus

Trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày đôi khi là dấu hiệu cảnh báo các tình trạng nhiễm khuẩn như viêm tai, đường hô hấp, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc cúm dạ dày do virus đường ruột gây tiêu chảy, đau bụng, sốt và nôn ói.

Bệnh lý tiêu hóa và ngoại khoa

Một số bệnh lý đường tiêu hóa cần được lưu ý khi trẻ ọc sữa nhiều lần trong ngày như:

• Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Thường đi kèm với quấy khóc, khó chịu.
• Hẹp phì đại môn vị: Khiến thức ăn không lưu thông xuống ruột, gây ọc sữa sau mỗi lần bú.
• Lồng ruột: Trẻ nôn nhiều, đau bụng, khóc thét từng cơn, có thể đi ngoài ra máu.

Tác dụng phụ từ thuốc hoặc vitamin

Đối với trẻ bú mẹ hoàn toàn, nếu mẹ đang dùng các thuốc hoặc vitamin bổ sung có thể làm thay đổi thành phần sữa, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa non nớt của trẻ và gây ọc sữa, chẳng hạn:

• Thuốc kháng sinh, kháng viêm, kháng virus;
• Các vitamin bổ sung;
• Các thuốc điều trị bệnh mạn tính như thuốc chống trầm cảm, thuốc hạ huyết áp,...

Cần làm gì khi trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày?

Khi trẻ ọc sữa liên tục, cha mẹ cần bình tĩnh và thực hiện chăm sóc đúng cách để hạn chế rủi ro. Một số bước xử trí tại nhà bao gồm:

• Lau sạch sữa và thay quần áo cho bé: Dùng khăn mềm lau vùng miệng và dịch nôn, thay toàn bộ quần áo dính sữa để tránh mùi khó chịu và giữ vệ sinh cho bé.
• Đặt bé nằm nghiêng hoặc nằm sấp: Tư thế này giúp hạn chế nguy cơ sặc nếu trẻ tiếp tục nôn. Có thể vỗ nhẹ lưng theo hướng từ dưới lên để hỗ trợ bé dễ chịu hơn.
• Không cho bú lại ngay: Sau khi ọc, không nên cho bé bú lại ngay mà nên đợi một lúc, chia thành nhiều cữ cho bú để hệ tiêu hóa dễ tiếp nhận.
• Không tự ý dùng thuốc: Tuyệt đối không cho trẻ dùng bất kỳ loại thuốc chống nôn hay chống trào ngược nào khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Theo dõi sát triệu chứng: Nếu có dấu hiệu bất thường như đã đề cập ở phần đầu bài viết, cần lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.

Trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày có thể chỉ là phản xạ sinh lý bình thường, nhưng cũng có thể là dấu hiệu tiềm ẩn của bệnh lý và cần được phát hiện sớm. Việc theo dõi sát sao, chăm sóc đúng cách và đưa trẻ đi khám khi cần thiết sẽ giúp hạn chế nguy cơ và bảo vệ sức khỏe của trẻ ngay từ những ngày đầu đời.

Bên cạnh đó, tiêm vắc xin đầy đủ là bước không thể thiếu để nâng cao miễn dịch cũng như phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm cho trẻ sơ sinh như vắc xin viêm gan B, vắc xin lao, vắc xin 6 trong 1 hoặc 5 trong 1, vắc xin rota,...

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu luôn sẵn sàng đồng hành cùng ba mẹ trong hành trình bảo vệ và phòng bệnh cho con bằng việc tiêm chủng đầy đủ. Hãy đặt lịch ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí và cập nhật lịch tiêm phù hợp cho trẻ nhé!