Trẻ mấy tháng biết nói? Lưu ý khi dạy con tập nói

Từ những tiếng bập bẹ đầu tiên cho đến khi trẻ biết nói thành câu là cả một quá trình học hỏi và phát triển. Biết được trẻ mấy tháng biết nói và cách dạy con đúng sẽ giúp cha mẹ đồng hành hiệu quả trong hành trình phát triển ngôn ngữ của trẻ.

Trẻ mấy tháng biết nói?

Trẻ em thường bắt đầu biết nói những từ đơn giản đầu tiên vào khoảng 12 tháng tuổi. Tuy nhiên, quá trình phát triển ngôn ngữ có thể chia thành các giai đoạn như sau:

• 0 - 3 tháng: Trẻ phát ra các âm thanh như tiếng khóc, tiếng ọ ẹ để giao tiếp cơ bản.
• 4 - 6 tháng: Bắt đầu bập bẹ các âm thanh như "ba", "ma", "ga".
• 7 - 11 tháng: Phát triển các chuỗi âm dài hơn, bắt chước ngữ điệu người lớn, nhận ra tên mình.
• 12 tháng (1 tuổi): Thường nói được từ đầu tiên có nghĩa như "mẹ", "ba".
• 18 tháng: Vốn từ có thể đạt khoảng 10 - 20 từ; biết gọi tên các đồ vật quen thuộc.
• 24 tháng (2 tuổi): Trẻ có thể nói cụm 2 - 3 từ và vốn từ khoảng 50 từ hoặc hơn.

Lưu ý rằng mỗi trẻ có tốc độ phát triển riêng, và sự chậm trễ nhỏ trong giai đoạn đầu có thể là bình thường. Nếu sau 18 tháng trẻ chưa nói từ có nghĩa nào, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đánh giá thêm.

Nhìn chung, việc hiểu rõ từng giai đoạn phát triển ngôn ngữ của trẻ giúp cha mẹ yên tâm theo dõi và hỗ trợ bé phát triển khả năng nói một cách tự nhiên và hiệu quả.

Nguyên tắc khi dạy trẻ tập nói

Dạy trẻ tập nói là quá trình không thể diễn ra trong ngày một ngày hai mà đòi hỏi sự kiên trì và đúng phương pháp từ cha mẹ. Để giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp hiệu quả, dưới đây là những nguyên tắc quan trọng mà cha mẹ cần lưu ý.

Nói chuyện với trẻ càng nhiều càng tốt

Ngay từ khi còn trong bụng mẹ và trong suốt thời gian đầu đời, việc thường xuyên nói chuyện với trẻ là một trong những cách hỗ trợ phát triển ngôn ngữ hiệu quả nhất. Việc trò chuyện hàng ngày không chỉ giúp trẻ tiếp nhận âm thanh mà còn giúp con làm quen với giọng nói, ngữ điệu và từ vựng phong phú hơn.

Tận dụng sức mạnh của âm nhạc

Những bài hát vui tươi và dễ nhớ, kết hợp hình ảnh sinh động giúp trẻ dễ ghi nhớ và bắt chước lời ca. Nhờ đó, vốn từ vựng của trẻ được mở rộng một cách tự nhiên mà không gây áp lực.

Dùng giọng nói linh hoạt để thu hút trẻ

Cha mẹ nên thay đổi âm lượng, nhịp điệu hoặc ngữ điệu khi nói chuyện với trẻ để gây chú ý và kích thích phản xạ nghe. Đây là cách hiệu quả để giúp trẻ làm quen với sự đa dạng trong ngôn ngữ và dễ dàng phân biệt các âm thanh khác nhau.

Kết hợp những điều trẻ yêu thích

Trong khi dạy con tập nói, hãy chọn những đồ vật hoặc hoạt động mà trẻ yêu thích để tăng sự hứng thú. Khi trẻ tập trung hơn vào điều mình yêu thích, con sẽ dễ ghi nhớ tên gọi và lặp lại từ một cách tự nhiên.

Khuyến khích trẻ phản hồi

Hãy dùng ánh mắt, cử chỉ và giọng điệu sinh động để khơi gợi phản ứng từ trẻ. Khi được khuyến khích đáp lời, trẻ sẽ dần học cách tương tác bằng ngôn ngữ và phát triển kỹ năng nói một cách toàn diện.

Cách dạy trẻ tập nói theo từng độ tuổi

Khả năng ngôn ngữ ở trẻ sẽ phát triển theo từng giai đoạn và mỗi độ tuổi sẽ có những đặc điểm riêng biệt. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể cách dạy trẻ tập nói hiệu quả theo từng mốc tuổi.

Trẻ từ 0 - 6 tháng tuổi

Ở giai đoạn này trẻ bắt đầu tiếp nhận âm thanh và phản ứng với giọng nói của bố mẹ. Mẹ nên thường xuyên trò chuyện, hát ru hoặc lặp lại những âm thanh đơn giản mà bé phát ra để khuyến khích con phản hồi. 

Trẻ từ 6 - 12 tháng tuổi

Cha mẹ có thể bắt đầu dạy bé gọi tên các đồ vật quen thuộc. Cùng con đọc sách tranh là cách tuyệt vời để mở rộng vốn từ. Các trò chơi tương tác như “ú òa” cũng giúp trẻ tăng khả năng phản xạ với lời nói và hình ảnh.

Trẻ từ 12 - 18 tháng tuổi

Ở giai đoạn này trẻ bắt đầu nói được những từ đơn giản. Cha mẹ nên uốn nắn phát âm cho con để trẻ phát triển ngôn ngữ chuẩn xác. Hãy đặt những câu hỏi lựa chọn như “con thích uống sữa hay nước” để giúp con mở rộng vốn từ. Đọc thơ hoặc hát cùng trẻ là cách hữu hiệu để trẻ ghi nhớ từ vựng.

Trẻ từ 18 - 24 tháng tuổi

Trẻ có thể hiểu và sử dụng câu ngắn. Mẹ nên nói ngắn gọn, rõ ràng và lặp lại nhiều lần để bé dễ nhớ. Khuyến khích trẻ nhận biết và gọi tên đồ vật xung quanh. Không nên cho trẻ xem tivi quá 30 phút mỗi ngày để tránh ảnh hưởng đến khả năng tập trung.

Trẻ từ 2 - 3 tuổi

Trẻ cần được làm quen với câu dài và học thêm từ tượng thanh qua hình ảnh minh họa. Hãy dạy con theo chủ đề từ vựng như con vật hoặc đồ dùng trong nhà. Khi mở tivi, cần giữ âm lượng vừa phải để bảo vệ thính lực. Ngoài ra, mẹ nên nói chuyện với con nhiều hơn trong lúc vui chơi hoặc làm việc nhà cùng bé.

Tóm lại, trẻ bắt đầu học nói từ rất sớm và mỗi giai đoạn sẽ có sự khác nhau về tốc độ cũng như khả năng ngôn ngữ. Cha mẹ cần kiên nhẫn đồng hành và áp dụng phương pháp phù hợp theo độ tuổi để giúp con học nói hiệu quả. Nếu có dấu hiệu bất thường như trẻ chậm phản ứng với âm thanh hoặc nói muộn so với mốc phát triển thì cần đưa trẻ đi khám chuyên khoa. Nhận diện sớm và can thiệp kịp thời sẽ hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện hơn.

Ngoài ra, cha mẹ cần chú ý tiêm phòng vắc xin đầy đủ để giúp bảo vệ sức khỏe toàn diện cho trẻ. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu luôn cập nhật đầy đủ các loại vắc xin trong và ngoài chương trình tiêm chủng mở rộng, bao gồm vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như vắc xin viêm gan B, vắc xin cúm mùa, vắc xin viêm não Nhật Bản, vắc xin 4 trong 1, vắc xin 6 trong 1... Cha mẹ hoàn toàn yên tâm khi đưa trẻ đến tiêm phòng theo lịch.