Trẻ kém hấp thu nên bổ sung gì để phát triển toàn diện?

Tình trạng kém hấp thu ở trẻ nhỏ không chỉ ảnh hưởng đến tăng trưởng thể chất mà còn cản trở sự phát triển trí não. Nguyên nhân xuất phát từ hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện hoặc mất cân bằng vi sinh đường ruột. Việc lựa chọn đúng dưỡng chất cần thiết sẽ giúp cải thiện khả năng hấp thu hiệu quả. Vậy trẻ kém hấp thu nên bổ sung gì để phát triển toàn diện?

Trẻ kém hấp thu nên bổ sung gì?

Trẻ kém hấp thu nên ăn gì là vấn đề được nhiều phụ huynh quan tâm trong quá trình chăm sóc dinh dưỡng cho bé. Với trường hợp này, việc bổ sung các nhóm chất thiết yếu có thể cải thiện tiêu hóa và tăng khả năng hấp thu cho trẻ. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, việc lựa chọn nhóm chất phù hợp sẽ khác nhau. 

Dưới đây là ba nhóm dinh dưỡng quan trọng mà phụ huynh cần chú trọng:

Vi chất hỗ trợ tiêu hóa và tăng hấp thu

Việc bổ sung vi chất dinh dưỡng đóng vai trò hỗ trợ quan trọng trong phục hồi chức năng đường ruột và tăng cường miễn dịch. Dưới đây là các vi chất thiết yếu mà phụ huynh cần lưu ý khi xây dựng chế độ ăn cho trẻ kém hấp thu:

• Kẽm: Hỗ trợ phục hồi niêm mạc ruột, cải thiện vị giác và rút ngắn thời gian tiêu chảy cấp ở trẻ.
• Vitamin nhóm B (B1, B2, B6, B12): Tham gia chuyển hóa năng lượng và hỗ trợ chức năng tiêu hóa, đặc biệt với trẻ ăn kém hoặc hấp thu đạm, chất béo kém.
• Canxi và Vitamin D: Cần thiết cho cấu trúc xương và phòng chống còi xương trong trường hợp trẻ kém hấp thu kéo dài.
• Vitamin A: Bảo vệ niêm mạc đường tiêu hóa và tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ viêm nhiễm ở trẻ.

Chất béo lành mạnh

Axit béo không no thiết yếu (DHA, Omega‑3, Omega‑6) hỗ trợ hấp thu các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K). Đồng thời, các dưỡng chất này góp phần thúc đẩy sự phát triển trí não, thị lực và tăng cường chức năng miễn dịch. Phụ huynh có thể bổ sung axit béo thiết yếu cho trẻ thông qua dầu cá, dầu oliu,... trong các bữa ăn hàng ngày.

Men vi sinh và enzyme tiêu hóa

Dưới đây là hai nhóm hỗ trợ tiêu hóa quan trọng, thường được bổ sung trong chế độ ăn hoặc dưới dạng chế phẩm, giúp cải thiện tình trạng kém hấp thu ở trẻ:

• Probiotic: Probiotic có thể tái lập cân bằng hệ vi sinh ruột, giảm triệu chứng rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy hoặc đầy hơi.
• Enzyme tiêu hóa: Gồm amylase, protease, lipase, lactase hỗ trợ phân giải thức ăn ở trẻ thiếu hụt enzyme nội sinh. Tuy nhiên, việc sử dụng cần có sự chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa.

Việc bổ sung các yếu tố trên nên thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa nhi. Điều này giúp bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân gây kém hấp thu và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị kém hấp thu

Trẻ em bị rối loạn hấp thu thường có biểu hiện liên quan đến quá trình tiêu hóa và phát triển thể chất. Khi trẻ xuất hiện các dấu hiệu dưới đây, cha mẹ nên đưa trẻ thăm khám chuyên khoa để được đánh giá và can thiệp kịp thời:

• Chậm tăng cân và thấp còi: Trẻ không đạt được chỉ số cân nặng hoặc chiều cao phù hợp theo chuẩn lứa tuổi dù đã ăn đủ.
• Tiêu hóa kém: Trẻ có thể bị đầy bụng khó tiêu, tiêu chảy mãn tính, nôn trớ hoặc đi ngoài phân sống hoặc nhầy do thức ăn không được hấp thu đúng cách.
• Biếng ăn: Rối loạn tiêu hóa khiến trẻ chán ăn, sợ thức ăn hoặc từ chối ăn, dẫn đến không đủ năng lượng cho phát triển.
• Da xanh, môi nhợt hoặc thiếu máu: Đây là dấu hiệu thường gặp khi trẻ kém hấp thu các vi chất như sắt, vitamin B12, folate, dẫn đến thiếu máu dinh dưỡng.
• Sức đề kháng yếu: Khi hệ tiêu hóa hấp thu kém, hệ miễn dịch suy giảm, làm trẻ dễ mắc các bệnh hô hấp, tiêu hóa, nhiễm trùng tái phát.
• Khó ngủ hay quấy khóc: Thiếu vi chất và trạng thái khó chịu kéo dài có thể khiến trẻ ngủ không sâu, quấy đêm hoặc cáu gắt.

Nếu trẻ xuất hiện dấu hiệu chậm tăng cân, tiêu hóa kém, thiếu vi chất kéo dài, phụ huynh nên đưa trẻ thăm khám để xác định nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp.

Nguyên nhân khiến trẻ bị kém hấp thu

Tình trạng kém hấp thu ở trẻ nhỏ có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, bao gồm cả yếu tố bệnh lý và chế độ dinh dưỡng. Việc nhận diện đúng nguyên nhân là cơ sở quan trọng để xây dựng kế hoạch điều trị hiệu quả. Các nguyên nhân chính thường gặp bao gồm:

• Rối loạn hệ vi sinh đường ruột: Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, do sự chênh lệch giữa vi khuẩn có lợi và có hại, gây rối loạn tiêu hóa và giảm hấp thu dưỡng chất. Ở trẻ nhỏ, lạm dụng kháng sinh kéo dài là yếu tố chính làm suy giảm hệ vi sinh, khiến tình trạng kém hấp thu trở nên trầm trọng hơn.
• Thiếu hụt enzyme tiêu hóa: Enzyme tiêu hóa đóng vai trò phân tách các chất thành dạng phân tử dễ hấp thu. Khi trẻ bị thiếu enzyme do bất thường bẩm sinh hoặc tổn thương đường ruột, quá trình tiêu hóa bị rối loạn, dẫn đến phân sống và giảm hấp thu dinh dưỡng.
• Bệnh lý niêm mạc ruột: Các bệnh lý như tiêu chảy kéo dài, bệnh celiac, viêm ruột hoặc dị ứng đạm sữa bò có thể dẫn đến suy giảm chức năng hấp thu dưỡng chất của trẻ.
• Sinh non hoặc nhẹ cân: Trẻ sinh non có hệ tiêu hóa và hệ vi sinh chưa hoàn thiện, dẫn đến hiện tượng khó hấp thu và dễ gặp các vấn đề tiêu hóa.
• Chế độ dinh dưỡng mất cân đối: Việc thiếu đa dạng thực phẩm, ít chất xơ, vitamin, khoáng chất hoặc tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa có thể làm quá tải hệ tiêu hóa và giảm khả năng hấp thu vi chất.

Tình trạng kém hấp thu ở trẻ nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất, trí tuệ và hệ miễn dịch. Vì vậy, việc hiểu rõ trẻ kém hấp thu nên bổ sung gì là bước đầu tiên trong quá trình chăm sóc dinh dưỡng. Để đảm bảo an toàn, các biện pháp bổ sung dinh dưỡng cần thực hiện dưới sự tư vấn và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.