Thực đơn cho người bị hội chứng ruột kích thích​

Người mắc hội chứng ruột kích thích (IBS) thường gặp nhiều khó khăn trong việc lựa chọn món ăn hằng ngày. Chế độ ăn uống không phù hợp có thể khiến các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón trở nên trầm trọng hơn. Ngược lại, một thực đơn khoa học, cân bằng dinh dưỡng sẽ giúp làm dịu đường ruột, hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động ổn định và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Thực đơn cho người bị hội chứng ruột kích thích​

Dưới đây là gợi ý thực đơn 7 ngày được thiết kế dựa trên nguyên tắc: Thực phẩm dễ tiêu, giàu chất xơ hòa tan, ít dầu mỡ, hạn chế các món cay nóng hoặc nhiều chất béo động vật cho người bị hội chứng ruột kích thích​.

Thứ 2 và thứ 5: 

• Buổi sáng: Bắt đầu ngày mới với cháo thịt bằm từ thịt nạc và gạo mềm, nhẹ bụng, giàu đạm dễ tiêu.
• Buổi trưa: Dùng cơm với thịt kho trứng cùng bí xanh luộc, nước luộc dùng làm canh giúp thanh mát.
• Bữa xế: Bổ sung chuối chín giàu kali.
• Buổi tối: Ăn cơm với thịt bằm sốt cà chua, kèm rau cải xào.

Thứ 3 và thứ 6:

• Buổi sáng: Dùng bún gà nấu với cà rốt, thêm ly sữa đậu nành.
• Buổi trưa: Cơm với sườn rim và cà tím xào, tráng miệng bằng dưa lê.
• Buổi tối: Đơn giản với cơm, tôm rang thịt và bắp cải luộc.

Thứ 4 và thứ 7:

• Buổi sáng: Ăn sáng bằng phở bò nạc, kèm sữa chua không lactose để tốt cho hệ vi sinh đường ruột.
• Buổi trưa: Trưa ăn cơm với đậu hũ nhồi thịt sốt cà chua và su su luộc, ăn kèm dưa lưới.
• Buổi tối: Cơm, thịt gà luộc và rau bí xào.

Chủ nhật:

• Buổi sáng: Khởi đầu bằng súp khoai tây nấu thịt bò cùng ly sữa hạnh nhân.
• Buổi trưa: Cơm chiên trứng với cà rốt, ăn kèm canh rau cải ngọt và tráng miệng bằng quýt ngọt.
• Buổi tối: Ăn cơm, cá lóc hấp cùng canh đậu hũ nấu giá hẹ.

Thực đơn trên không chỉ giúp người bệnh kiểm soát triệu chứng mà còn đảm bảo cơ thể được cung cấp đủ dinh dưỡng. Người bệnh có thể linh hoạt thay đổi lượng ăn và món ăn theo khẩu vị cá nhân, miễn là vẫn giữ nguyên tắc: ăn chậm, chia nhỏ bữa, chọn thực phẩm sạch và dễ tiêu hóa.

Thực phẩm nên tránh trong thực đơn cho người bị hội chứng ruột kích thích​

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn chức năng đường tiêu hóa thường gây ra đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón. Để kiểm soát bệnh hiệu quả, chế độ ăn uống đóng vai trò vô cùng quan trọng. Việc kiêng một số loại thực phẩm có thể giúp giảm kích thích đường ruột, hạn chế các cơn khó chịu và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Thực phẩm sống

Trước hết, người mắc IBS nên tránh các thực phẩm sống như rau sống, tiết canh, gỏi cá. Những món này tiềm ẩn nhiều vi khuẩn và ký sinh trùng, dễ gây rối loạn tiêu hóa. Bên cạnh đó, dưa cà muối, đồ chua cay cũng không được khuyến khích vì chúng chứa nhiều axit và gia vị mạnh, dễ làm niêm mạc ruột bị kích thích.

Trái cây đóng hộp

Trái cây khô hoặc trái cây đóng hộp là nhóm thực phẩm khác cần hạn chế. Chúng thường có hàm lượng đường cao, dễ gây đầy hơi, táo bón hoặc tiêu chảy. Tương tự, các món ăn nhiều dầu mỡ như chiên, rán, xào cũng nên loại bỏ khỏi thực đơn. Thức ăn giàu chất béo động vật khiến nhu động ruột co thắt mạnh, gây đau và khó chịu vùng bụng. Người bệnh nên thay thế bằng dầu thực vật hoặc chất béo không bão hòa, đồng thời hạn chế các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích, pate, bánh quy, mayonnaise, phô mai.

Thực phẩm dễ sinh hơi

Ngoài ra, các loại thực phẩm dễ sinh hơi như đậu, bắp cải, hành, cải xanh cũng có thể làm bụng căng tức khó chịu. Những chất kích thích như rượu, bia, cà phê, thuốc lá cũng nằm trong danh sách cấm vì ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hệ tiêu hóa.

Chế phẩm từ sữa

Một nhóm thực phẩm khác người mắc IBS cần lưu ý là các chế phẩm từ sữa. Do chứa đường lactose khó tiêu, chúng có thể gây đau quặn bụng, tiêu chảy hoặc táo bón. Hoa quả chua cũng không phù hợp vì hàm lượng axit cao sẽ làm ruột bị tổn thương thêm.

Về thói quen ăn uống, người bệnh không nên ăn quá no vào buổi tối hoặc dung nạp một lúc quá nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng, bởi điều này sẽ khiến ruột bị quá tải, dễ gây đau bụng và rối loạn tiêu hóa. Khi có triệu chứng tiêu chảy, cần tránh hoàn toàn chất xơ không tan như cellulose để hạn chế cọ xát thành ruột.

Việc tuân thủ nguyên tắc ăn uống lành mạnh và loại bỏ các thực phẩm “kích thích” là chìa khóa quan trọng để kiểm soát hội chứng ruột kích thích hiệu quả và sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày.

Thực phẩm nên có trong thực đơn cho người bị hội chứng ruột kích thích​

Người bệnh hội chứng ruột kích thích​ cần ưu tiên thực phẩm sạch, an toàn, không chứa hóa chất hay chất bảo quản. Đây là yếu tố nền tảng để hạn chế tác động tiêu cực đến đường ruột vốn đã nhạy cảm.

Rau củ quả

Một nhóm thực phẩm đặc biệt có lợi chính là rau xanh, củ quả, trái cây tươi. Chất xơ trong các loại thực phẩm này giúp làm mềm phân, cải thiện tình trạng táo bón và hỗ trợ nhu động ruột. Những loại quả giàu kali như chuối, đu đủ hay khoai lang còn giúp cân bằng điện giải, giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa. Người trưởng thành nên bổ sung khoảng 21 - 38g chất xơ mỗi ngày, tuy nhiên cần tăng dần lượng chất xơ từ từ (2 - 3g mỗi ngày) để tránh đầy bụng hoặc chướng hơi. Ngoài ra, cám gạo hay bột bắp cũng là lựa chọn tốt.

Chế độ ăn cân bằng

Song song đó, người mắc hội chứng ruột kích thích nên duy trì chế độ ăn cân bằng, ít chất béo và giàu carbohydrate lành mạnh. Các thực phẩm như mì ống, gạo trắng hoặc bánh mì ngũ cốc nguyên cám vừa dễ tiêu hóa vừa giúp cung cấp năng lượng bền vững cho cơ thể.

Chia nhỏ bữa ăn

Thói quen ăn uống cũng ảnh hưởng lớn đến triệu chứng bệnh. Thay vì ăn quá nhiều trong một bữa, người bệnh nên chia nhỏ thành nhiều bữa trong ngày, cứ cách khoảng 2 – 3 giờ nên ăn một lần. Việc này giúp giảm áp lực lên hệ tiêu hóa, hạn chế tình trạng đau quặn bụng và tiêu chảy sau ăn.

Ăn chậm, nhai kỹ

Bên cạnh đó, ăn chậm và nhai kỹ là nguyên tắc quan trọng. Khi ăn vội, bạn dễ nuốt phải nhiều khí, gây đầy hơi và chướng bụng. Ngược lại, nhai kỹ giúp thức ăn được nghiền nhỏ, giảm áp lực tiêu hóa, đồng thời hạn chế sự co bóp quá mức của ruột. Nhờ đó, các triệu chứng như đi ngoài nhiều lần hay đau bụng cũng được cải thiện rõ rệt.

Tóm lại, một chế độ ăn uống khoa học, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, ít chất béo và thói quen ăn uống điều độ chính là chìa khóa giúp người mắc hội chứng ruột kích thích kiểm soát bệnh hiệu quả, nâng cao sức khỏe và tận hưởng cuộc sống thoải mái hơn.

Thực đơn cho người bị hội chứng ruột kích thích không cần quá cầu kỳ nhưng cần được xây dựng khoa học, ưu tiên thực phẩm dễ tiêu, giàu chất xơ hòa tan và hạn chế dầu mỡ, gia vị kích thích. Duy trì chế độ ăn uống điều độ, kết hợp lối sống lành mạnh sẽ giúp người bệnh kiểm soát triệu chứng hiệu quả, đồng thời cải thiện sức khỏe đường ruột lâu dài.