Tắc vòi trứng có làm IUI được không? Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ thành công

Tắc vòi trứng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây vô sinh ở nữ giới, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thụ thai tự nhiên. Với sự phát triển của y học hiện đại, nhiều cặp đôi tìm đến các phương pháp hỗ trợ sinh sản như IUI (bơm tinh trùng vào buồng tử cung) để nuôi hy vọng có con. Tuy nhiên, tắc vòi trứng có làm IUI được không vẫn là câu hỏi khiến không ít chị em băn khoăn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn làm rõ mối liên hệ giữa tắc vòi trứng và khả năng thực hiện IUI, đồng thời đưa ra các giải pháp điều trị và lựa chọn phù hợp.

Giải đáp chi tiết tắc vòi trứng có làm IUI được không?

Tắc vòi trứng có làm IUI được không là câu hỏi thường gặp ở nhiều cặp vợ chồng khi khám vô sinh hiếm muộn. Theo các chuyên gia sản phụ khoa, câu trả lời phụ thuộc trực tiếp vào mức độ tắc nghẽn của vòi trứng, vốn đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển trứng từ buồng trứng đến tử cung để gặp tinh trùng. IUI, hay bơm tinh trùng vào buồng tử cung, là phương pháp hỗ trợ sinh sản đơn giản nhằm tăng cơ hội thụ thai bằng cách đưa tinh trùng đã lọc trực tiếp vào tử cung, rút ngắn quãng đường di chuyển.

Cụ thể, nếu chỉ tắc một bên vòi trứng (unilateral tubal occlusion), trong khi bên còn lại vẫn thông thoáng và hoạt động bình thường, việc thực hiện IUI hoàn toàn khả thi. Vòi trứng khỏe mạnh sẽ đảm nhận nhiệm vụ đón trứng và dẫn trứng đã thụ tinh xuống tử cung, giúp quá trình làm tổ diễn ra suôn sẻ. 

Nghiên cứu cho thấy, ở phụ nữ dưới 38 tuổi với tắc nghẽn một bên và một vòi trứng mở, tỷ lệ thành công có thể đạt khoảng 38.1% sau 3 chu kỳ IUI nếu tắc ở vị trí xa (distal blockage), trong khi tắc gần tử cung (proximal blockage) có tỷ lệ thấp hơn, khoảng 11.7%. Tuy nhiên, cần kiểm tra kỹ lưỡng qua chụp tử cung vòi trứng (HSG) hoặc siêu âm để xác định vị trí và mức độ tắc, đảm bảo không có biến chứng như ứ dịch hoặc viêm nhiễm ảnh hưởng đến hiệu quả.

Ngược lại, nếu tắc cả hai vòi trứng (bilateral tubal occlusion), IUI thường không được khuyến nghị vì không có đường dẫn nào cho trứng di chuyển, dẫn đến tỷ lệ thành công gần như bằng không. Trong trường hợp này, tinh trùng dù được bơm vào tử cung vẫn không thể gặp trứng, khiến phương pháp trở nên vô hiệu. Để đạt kết quả tốt nhất, phụ nữ nên khám chuyên sâu tại các cơ sở y tế uy tín, nơi bác sĩ sẽ đánh giá toàn diện sức khỏe sinh sản, bao gồm chất lượng trứng và tinh trùng, trước khi quyết định áp dụng IUI.

Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ thành công của IUI khi bị tắc vòi trứng

Việc xác định tắc vòi trứng có làm IUI được không là bước đầu trong quá trình đánh giá khả năng thụ thai. Tuy nhiên, tỷ lệ thành công của IUI còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ thông suốt của vòi trứng còn lại, chất lượng trứng - tinh trùng, khả năng đáp ứng thuốc… Hiểu rõ những yếu tố này giúp các cặp đôi chuẩn bị tốt hơn, tăng khả năng thụ thai thành công.

• Mức độ và vị trí tắc vòi trứng: Tắc nghẽn ở các vị trí khác nhau của vòi trứng sẽ tác động không giống nhau đến khả năng bắt trứng và vận chuyển trứng sau khi thụ tinh. Đặc biệt, tắc đoạn loa hoặc bóng - nơi diễn ra quá trình bắt và thụ tinh, thường làm giảm đáng kể hiệu quả của IUI. Trong khi đó, tắc đoạn kẽ gần tử cung có thể gây khó khăn cho việc di chuyển của phôi, dù quá trình thụ tinh vẫn diễn ra.
• Chức năng của buồng trứng bên vòi trứng thông: Để IUI đạt hiệu quả, buồng trứng cùng phía với vòi trứng thông cần đảm bảo khả năng phóng noãn đều đặn. Nếu trứng chủ yếu rụng về bên vòi trứng đã tắc, cơ hội thụ thai trong chu kỳ đó sẽ thấp, dù kỹ thuật bơm tinh trùng được thực hiện đúng cách.
• Tuổi tác của phụ nữ mang thai: Phụ nữ dưới 35 tuổi thường có tỷ lệ thành công cao hơn (15 - 20% mỗi chu kỳ) nhờ chất lượng trứng tốt, trong khi trên 40 tuổi, tỷ lệ giảm mạnh xuống dưới 10% do suy giảm dự trữ buồng trứng. Tuổi cao còn làm tăng nguy cơ sảy thai sớm ở các trường hợp tắc vòi trứng một bên
• Chất lượng trứng và tinh trùng: Trứng khỏe mạnh từ buồng trứng không bị ảnh hưởng bởi tắc nghẽn sẽ tăng cơ hội thụ tinh, trong khi tinh trùng yếu hoặc số lượng ít cần được lọc kỹ lưỡng trước khi bơm.
• Hiệu quả đáp ứng với thuốc kích trứng: Hầu hết các chu kỳ IUI đều kết hợp với phác đồ kích thích buồng trứng nhằm tăng số lượng trứng trưởng thành. Phụ nữ đáp ứng tốt, nghĩa là có từ 1 đến 2 nang noãn phát triển đủ kích thước, thường có tỷ lệ thụ thai cao hơn. Tuy nhiên, việc kích trứng cần được theo dõi sát để tránh biến chứng quá kích buồng trứng hoặc đa thai.
• Kỹ thuật thực hiện và kinh nghiệm của bác sĩ: Tỷ lệ thành công của IUI trung bình dao động từ 10 - 20% mỗi chu kỳ, tùy thuộc vào nhiều yếu tố kỹ thuật: Từ quá trình xử lý tinh trùng, canh đúng thời điểm rụng trứng đến thao tác bơm IUI. Cơ sở y tế có hệ thống theo dõi nội tiết chu kỳ chính xác và đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm sẽ mang lại kết quả khả quan hơn.
• Lối sống và sức khỏe tổng thể của người vợ: BMI ổn định (18.5 - 24.9), chế độ dinh dưỡng hợp lý, không hút thuốc, không sử dụng rượu bia, kiểm soát stress và ngủ đủ giấc… đóng vai trò lớn trong việc nâng cao sức khỏe sinh sản. Đây là nền tảng giúp cơ thể đáp ứng tốt với điều trị và tăng khả năng thụ thai thành công.

Các phương pháp điều trị tắc vòi trứng và lựa chọn hỗ trợ sinh sản thay thế IUI

Các phương pháp điều trị tắc vòi trứng hiện nay

Khi tắc vòi trứng được xác định là yếu tố khiến IUI không phù hợp hoặc không khả thi, việc tư vấn các phương án điều trị kịp thời là rất quan trọng, nhằm khôi phục đường dẫn tự nhiên cho trứng.

• Điều trị bảo tồn bằng thuốc hoặc bơm hơi thông vòi trứng:  Phù hợp với các trường hợp tắc nhẹ, dính ít, chưa có tổn thương thực thể rõ ràng. Phương pháp này thường được áp dụng sau ít nhất 6 tháng kết hôn không có thai, tuy nhiên hiệu quả còn hạn chế và phụ thuộc nhiều vào khả năng đáp ứng của từng cá nhân.
• Phẫu thuật nội soi vòi trứng: Áp dụng trong các trường hợp tắc mức độ trung bình đến nặng. Thủ thuật giúp loại bỏ mô dính, gỡ sẹo, tái tạo lòng ống dẫn trứng để phục hồi chức năng bắt trứng và dẫn trứng. Nếu kết quả phẫu thuật tốt, bệnh nhân có thể được theo dõi để thử mang thai tự nhiên hoặc quay lại thực hiện IUI sau 3 - 6 tháng.
• Phẫu thuật cắt vòi trứng (salpingectomy): Chỉ định khi vòi trứng bị giãn ứ dịch, viêm mạn tính không còn khả năng phục hồi hoặc có nguy cơ ảnh hưởng đến tử cung. Việc loại bỏ vòi trứng tổn thương giúp cải thiện môi trường nội mạc và tạo điều kiện thuận lợi cho các phương pháp hỗ trợ sinh sản sau đó.

Các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản thay thế IUI khi bị tắt vòi trứng

Khi điều trị tắc vòi trứng không mang lại kết quả hoặc IUI thất bại nhiều chu kỳ, các phương pháp hỗ trợ sinh sản thay thế sẽ được ưu tiên:

• IVF - Thụ tinh trong ống nghiệm: Là phương án được ưu tiên khi cả hai vòi trứng đều bị tắc hoặc khi IUI đã thất bại nhiều lần. Trứng và tinh trùng sẽ được kết hợp ngoài cơ thể, sau đó phôi được chuyển vào tử cung. Tỷ lệ thành công trung bình của IVF dao động từ 40 - 60% mỗi chu kỳ đối với phụ nữ dưới 35 tuổi.
• ICSI - Tiêm tinh trùng vào bào tương trứng: Thường kết hợp với IVF trong các trường hợp tinh trùng yếu, số lượng ít hoặc đã thất bại IVF truyền thống. Kỹ thuật này tiêm trực tiếp tinh trùng vào trứng, tăng tỷ lệ thụ tinh lên đến 70 - 80%, phù hợp cho cặp đôi có yếu tố nam giới kèm theo tắc vòi trứng ở nữ.

Như vậy, bài viết trên của Tiêm chủng Long Châu đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề tắc vòi trứng có làm IUI được không, cũng như những yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ thành công của phương pháp này. Trong nhiều trường hợp, nếu chỉ tắc một bên vòi trứng và bên còn lại vẫn hoạt động tốt, IUI hoàn toàn có thể là một lựa chọn phù hợp. Tuy nhiên, để đưa ra quyết định chính xác, bạn cần được thăm khám và tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa nhằm đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe sinh sản và xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa.