Suy thận độ mấy phải chạy thận?

Suy thận là một bệnh lý nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng bài tiết của cơ thể. Khi thận mất khả năng lọc máu và thải độc, các chất cặn bã tích tụ có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Vậy suy thận độ mấy phải chạy thận? Hãy cùng tìm hiểu các cấp độ suy thận và thời điểm cần can thiệp y tế.

Suy thận độ mấy phải chạy thận?

Chạy thận nhân tạo là một trong những biện pháp điều trị thay thế thận được áp dụng khi chức năng thận suy giảm nghiêm trọng. Theo phân loại của Hội Thận học Hoa Kỳ (KDIGO), suy thận được chia thành 5 giai đoạn dựa trên chỉ số mức lọc cầu thận (GFR):

• Giai đoạn 1: GFR ≥ 90 ml/phút;
• Giai đoạn 2: GFR 60–89 ml/phút;
• Giai đoạn 3A: GFR 45–59 ml/phút;
• Giai đoạn 3B: GFR 30–44 ml/phút;
• Giai đoạn 4: GFR 15–29 ml/phút;
• Giai đoạn 5 (còn gọi là suy thận giai đoạn cuối): GFR < 15 ml/phút.

Việc chỉ định chạy thận nhân tạo thường được đưa ra ở giai đoạn 5, khi chức năng thận suy giảm nghiêm trọng và không còn khả năng duy trì cân bằng nội môi. Tuy nhiên, không phải cứ GFR < 15 ml/phút là bắt buộc phải chạy thận ngay. Bác sĩ sẽ cân nhắc dựa trên tình trạng lâm sàng, gồm các biểu hiện như: Tăng ure huyết kèm triệu chứng, tăng kali máu không đáp ứng điều trị, ứ dịch, toan chuyển hóa kéo dài, chán ăn kéo dài, mệt mỏi cực độ, rối loạn nhịp tim...

Trong quá trình chạy thận, máu của người bệnh được dẫn qua một máy lọc (thường 2–4 lần mỗi tuần, mỗi lần 4–5 giờ) để loại bỏ các chất độc, muối và dịch dư thừa. Tuy nhiên, phương pháp này tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng, viêm gan virus nếu không đảm bảo vô khuẩn trong quá trình thực hiện.

Ngoài chạy thận nhân tạo, bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối có thể được chỉ định:

• Lọc màng bụng (Peritoneal dialysis): Thực hiện tại nhà, sử dụng màng bụng như một bộ lọc tự nhiên. Tuy nhiên cần tuân thủ vệ sinh nghiêm ngặt để tránh viêm phúc mạc.
• Ghép thận: Là phương pháp tối ưu giúp phục hồi chức năng thận gần như bình thường. Tuy nhiên, vấn đề lớn là thiếu nguồn hiến thận phù hợp và chi phí cao.

Dù áp dụng phương pháp điều trị nào, người bệnh cũng cần:

• Tuân thủ chặt chẽ phác đồ điều trị của bác sĩ.
• Có chế độ ăn hợp lý: Giảm muối, hạn chế kali, phospho và protein tùy theo mức độ bệnh.
• Tăng cường lối sống lành mạnh: Tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, kiểm soát huyết áp và đường huyết.
• Khám định kỳ: Để theo dõi chức năng thận và phát hiện sớm biến chứng.

Việc điều trị suy thận là một hành trình lâu dài, nhưng với quản lý phù hợp, người bệnh có thể duy trì chất lượng sống tốt hơn và kéo dài tuổi thọ.

Các cấp độ suy thận và dấu hiệu nhận biết

Suy thận mạn được chia thành 5 giai đoạn dựa trên chỉ số mức lọc cầu thận (GFR - Glomerular Filtration Rate), phản ánh mức độ suy giảm chức năng thận:

Giai đoạn 1

GFR ≥ 90 ml/phút/1,73m². Chức năng thận còn bình thường nhưng có bằng chứng tổn thương thận (như protein niệu, bất thường về hình ảnh hoặc sinh thiết). Giai đoạn này thường không có triệu chứng rõ ràng, việc phát hiện chủ yếu dựa trên xét nghiệm định kỳ. 

Hướng xử trí: Điều chỉnh lối sống, kiểm soát bệnh nền (nếu có), duy trì huyết áp và đường huyết ổn định.

Giai đoạn 2

GFR từ 60–89 ml/phút/1,73m². Suy giảm nhẹ chức năng thận. Một số người có thể xuất hiện mệt mỏi nhẹ hoặc tăng huyết áp, nhưng phần lớn vẫn không có biểu hiện lâm sàng đặc hiệu.

Hướng xử trí: Tương tự giai đoạn 1, cần theo dõi định kỳ để phát hiện tiến triển bệnh.

Giai đoạn 3

GFR từ 30–59 ml/phút/1,73m². Đây là giai đoạn suy thận mức trung bình, có thể chia thành 3A (GFR 45–59) và 3B (GFR 30–44). Lúc này, bệnh nhân thường bắt đầu có triệu chứng như mệt mỏi, thiếu máu, tiểu đêm, ngứa da, phù nhẹ hoặc đau xương.

Xử trí: Điều trị chặt chẽ theo hướng dẫn của bác sĩ. Kiểm soát huyết áp, đường huyết, giảm muối, giảm protein, bổ sung erythropoietin (nếu thiếu máu), bổ sung canxi và vitamin D nếu có bệnh xương thận.

Giai đoạn 4

GFR từ 15–29 ml/phút/1,73m². Suy thận nặng. Triệu chứng rõ ràng hơn: Chán ăn, buồn nôn, nôn, mệt mỏi kéo dài, tăng kali máu, toan chuyển hóa. Cần chuẩn bị cho các biện pháp thay thế thận.

Xử trí: Chuẩn bị chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng hoặc ghép thận, đồng thời tiếp tục kiểm soát chế độ ăn nghiêm ngặt.

Giai đoạn 5 (hay suy thận giai đoạn cuối)

GFR < 15 ml/phút/1,73m². Thận mất gần như hoàn toàn chức năng lọc. Bệnh nhân có biểu hiện phù toàn thân, khó thở, tăng ure huyết, rối loạn điện giải, thậm chí nguy cơ tử vong nếu không can thiệp kịp thời.

Hướng xử trí: Bắt buộc phải điều trị bằng chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng hoặc ghép thận để duy trì sự sống.

Nhận biết sớm triệu chứng giúp ngăn ngừa biến chứng

Trong các giai đoạn đầu (1 và 2), suy thận thường không có triệu chứng rõ ràng, vì vậy dễ bị bỏ sót. Đến giai đoạn 3, các dấu hiệu như tiểu đêm, mệt mỏi, phù nhẹ hoặc tăng huyết áp khó kiểm soát mới bắt đầu xuất hiện rõ rệt. Khi phát hiện ở giai đoạn muộn (4–5), việc điều trị sẽ phức tạp và tốn kém hơn.

Khám sức khỏe định kỳ và kiểm tra GFR là biện pháp quan trọng giúp phát hiện sớm bệnh thận mạn, đặc biệt ở các đối tượng có nguy cơ cao như:

• Người mắc tiểu đường, tăng huyết áp, lupus ban đỏ;
• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh thận;
• Người trên 60 tuổi.

Giải pháp hỗ trợ điều trị suy thận hiệu quả

Bên cạnh câu hỏi “Suy thận độ mấy phải chạy thận?”, nhiều bệnh nhân cũng thắc mắc về những giải pháp giúp điều trị suy thận hiệu quả. Điều trị suy thận không chỉ dựa vào các phương pháp y khoa mà còn phụ thuộc vào chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng. 

Ở các giai đoạn đầu (cấp độ 1 và 2), bệnh nhân có thể kiểm soát bệnh bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, hạn chế thực phẩm giàu kali, phốt pho như chuối, cam, sữa, hoặc thực phẩm chế biến sẵn. Thay vào đó, các thực phẩm tốt cho thận như bắp cải, súp lơ, táo, hoặc khoai tây nên được ưu tiên. Chia nhỏ bữa ăn (4-6 bữa/ngày) giúp giảm áp lực lên thận. 

Ngoài ra, tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, hoặc đạp xe hỗ trợ cải thiện tuần hoàn máu và tăng cường sức khỏe tổng thể. Tránh các bài tập nặng có thể gây áp lực lên cơ thể. Việc theo dõi sức khỏe định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín cũng giúp phát hiện sớm các dấu hiệu suy thận, từ đó có phương pháp can thiệp kịp thời.

Ở giai đoạn nặng (cấp độ 4 và 5), khi chạy thận hoặc ghép thận là cần thiết, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt lịch trình điều trị. Chạy thận nhân tạo đòi hỏi sự hỗ trợ từ thiết bị y tế chuyên dụng và môi trường vô trùng để tránh biến chứng. Ghép thận, dù hiệu quả, lại đối mặt với nguy cơ thải ghép hoặc nhiễm trùng hậu phẫu. Lọc màng bụng là lựa chọn thay thế nhưng cần chăm sóc kỹ lưỡng để tránh nhiễm khuẩn. 

Dù ở giai đoạn nào, việc duy trì tinh thần lạc quan và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là yếu tố quan trọng. Bệnh nhân cũng nên tránh các thói quen xấu như hút thuốc, uống rượu bia, hoặc sử dụng thuốc không theo chỉ định. Kết hợp các giải pháp y khoa và thay đổi lối sống sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân suy thận.

Trên đây là câu trả lời cho câu hỏi: “Suy thận độ mấy phải chạy thận?” những thông tin liên quan. Hy vọng bài viết đã đem đến cho bạn đọc nhiều kiến thức bổ ích. Để tìm hiểu thêm kiến thức hữu ích về sức khỏe, mời bạn tham khảo bài viết tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.