Rạch chích mủ màng nhĩ - Phương pháp điều trị viêm tai giữa hiệu quả

Viêm tai giữa là một trong những bệnh lý phổ biến, đặc biệt ở trẻ em và có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị đúng cách. Một trong những phương pháp điều trị được áp dụng trong các trường hợp viêm tai giữa có mủ nặng là rạch chích mủ màng nhĩ. Đây là một thủ thuật giúp dẫn lưu mủ, giảm đau và ngăn ngừa tổn thương thính giác do áp lực từ dịch viêm trong tai giữa gây ra. Tuy là thủ thuật đơn giản, nhưng không ít người còn e ngại và chưa hiểu rõ về mục đích, quy trình cũng như những lưu ý khi thực hiện. Vậy rạch chích mủ màng nhĩ là gì, khi nào cần thực hiện và có ảnh hưởng lâu dài đến thính lực hay không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Bệnh viêm tai giữa là gì?

Viêm tai giữa là tình trạng viêm xảy ra ở khu vực phía sau màng nhĩ, nơi kết nối với họng qua ống eustachian. Ống này có nhiệm vụ cân bằng áp suất và dẫn lưu dịch ra ngoài tai. Ở trẻ nhỏ, ống eustachian thường ngắn và hẹp, dễ bị tắc nghẽn, dẫn đến ứ đọng dịch – môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển và gây viêm. Đây là nguyên nhân phổ biến gây viêm tai giữa ở trẻ em. 

Ngoài ra, còn nhiều yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở nhóm tuổi này:

• Cảm lạnh: Khi trẻ bị cảm, vi khuẩn hoặc virus có thể lan từ đường hô hấp trên vào tai giữa qua ống eustachian, gây viêm.
• Hít phải khói thuốc: Khói thuốc lá có thể làm niêm mạc ống eustachian sưng lên, dẫn đến tắc nghẽn và viêm tai.
• Bơi lội: Trẻ thường xuyên bơi, đặc biệt trong môi trường nước không sạch, dễ bị viêm tai ngoài và có nguy cơ lan sang tai giữa nếu nước mang theo vi khuẩn hoặc hóa chất xâm nhập vào tai.

Tổng quan về thủ thuật rạch chích màng nhĩ

Rạch chích mủ màng nhĩ là một phương pháp điều trị thường được áp dụng cho trẻ bị viêm tai giữa có mủ. Bằng việc tạo một lỗ nhỏ trên màng nhĩ bằng kim chuyên dụng, bác sĩ giúp dẫn lưu mủ ra ngoài, từ đó giảm áp lực trong tai giữa, làm dịu cơn đau và phòng tránh nguy cơ vỡ màng nhĩ tự nhiên do mủ tích tụ quá nhiều.

Đây là một thủ thuật đơn giản, diễn ra nhanh chóng và có độ an toàn cao. Thời gian thực hiện chỉ khoảng 10 - 15 phút, không cần gây mê toàn thân, và thường được thực hiện ngay tại phòng khám hoặc bệnh viện. Sau khi làm thủ thuật, trẻ có thể về nhà trong ngày. Với kỹ thuật đúng và theo dõi hợp lý, rạch chích màng nhĩ không gây tổn thương hay để lại biến chứng cho tai.

Trường hợp nào cần rạch chích mủ màng nhĩ?

Chích rạch màng nhĩ là thủ thuật ngoại khoa nhỏ, thường được chỉ định trong điều trị viêm tai giữa, đặc biệt khi có nguy cơ ứ mủ gây biến chứng. Việc dẫn lưu mủ kịp thời giúp giảm áp lực trong tai, hạn chế tổn thương màng nhĩ và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Bác sĩ sẽ cân nhắc thực hiện thủ thuật này trong những tình huống sau:

• Trẻ có biểu hiện bệnh nặng như sốt cao kéo dài, mất ngủ, quấy khóc nhiều, nôn ói, tiêu chảy hoặc thậm chí co giật.
• Các triệu chứng đau nhức rõ rệt ở vùng tai, nhức đầu một bên, giảm thính lực là dấu hiệu cho thấy viêm tai giữa đã ảnh hưởng đến chức năng nghe.
• Khám thực thể cho thấy có dấu hiệu ứ mủ như màng nhĩ căng phồng, mờ đục, hoặc đã vỡ và chảy dịch ra ngoài.
• Xuất hiện các triệu chứng gợi ý viêm tai xương chũm - một biến chứng nguy hiểm của viêm tai giữa – bao gồm đau tai kéo dài, sưng sau tai, chảy mủ, nghe kém.
• Tình trạng viêm tai giữa cấp tính không thuyên giảm sau hơn 4 ngày, mủ không tự thoát ra ngoài dù đã điều trị nội khoa.

Vai trò của thủ thuật rạch chích mủ màng nhĩ trong điều trị viêm tai giữa

Thủ thuật rạch chích mủ màng nhĩ mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho trẻ mắc viêm tai giữa, giúp cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng nặng nề như:

• Giảm áp lực và đau tai: Khi mủ được lấy ra khỏi khoang tai giữa, áp lực bên trong tai giảm xuống rõ rệt. Nhờ vậy, cảm giác đau tai được xoa dịu, thính lực của trẻ cũng được cải thiện nhanh chóng.
• Bảo vệ màng nhĩ: Việc rạch chích đúng kỹ thuật giúp giải phóng mủ tích tụ, hạn chế tối đa nguy cơ màng nhĩ bị căng phồng và tự vỡ. Điều này góp phần bảo vệ cấu trúc tai và giảm nguy cơ nhiễm trùng lan rộng.
• Ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm: Khi mủ không còn tồn đọng, vi khuẩn không có môi trường phát triển, từ đó giúp hạn chế các biến chứng như viêm xương chũm, viêm màng não hay thậm chí là mất thính lực vĩnh viễn.

Các bước thực hiện rạch chích mủ màng nhĩ

Chích rạch màng nhĩ dẫn lưu mủ là một thủ thuật ngoại khoa đơn giản, thường được thực hiện trong môi trường vô trùng với quy trình an toàn và nhanh chóng. Thời gian thực hiện chỉ kéo dài từ 5 đến 10 phút, mức độ đau rất nhẹ và bệnh nhân có thể hồi phục nhanh nếu được chăm sóc đúng cách. Dưới đây là quy trình thực hiện thủ thuật này:

• Bước 1: Bác sĩ tiến hành thăm khám tai kỹ lưỡng, đồng thời chỉ định xét nghiệm máu để đánh giá các chỉ số liên quan như tình trạng nhiễm trùng, khả năng đông máu hoặc dấu hiệu dị ứng.
• Bước 2: Bệnh nhân được bác sĩ giải thích chi tiết về mục đích, cách thức thực hiện, lợi ích và những rủi ro có thể xảy ra. Sau đó, bác sĩ sẽ xin ý kiến đồng thuận từ người bệnh hoặc người giám hộ.
• Bước 3: Thuốc gây tê tại chỗ sẽ được tiêm vào vùng quanh tai để đảm bảo bệnh nhân không cảm thấy đau trong quá trình rạch màng nhĩ.
• Bước 4: Bằng dụng cụ chuyên dụng, bác sĩ rạch một đường nhỏ khoảng 2 - 3mm tại vùng 1/4 sau dưới của màng nhĩ - nơi ít dây thần kinh và mạch máu, giúp hạn chế chảy máu. Dịch hoặc mủ bị ứ trong tai giữa sẽ theo đường rạch thoát ra ngoài, giảm áp lực và viêm.
• Bước 5: Dịch hoặc mủ sẽ được hút sạch bằng bông gòn hoặc thiết bị hút chuyên dụng. Sau đó, tai được làm sạch bằng dung dịch sát khuẩn để ngăn ngừa nhiễm trùng và bảo vệ vết rạch.
• Bước 6: Cuối cùng, bác sĩ đặt ống thông nhĩ - một ống nhựa nhỏ giúp duy trì sự thông thoáng giữa tai giữa và mũi họng, cải thiện khả năng nghe và ngăn nguy cơ viêm tái phát.

Rạch chích mủ màng nhĩ là một thủ thuật quan trọng trong điều trị viêm tai giữa có mủ, giúp dẫn lưu dịch mủ, giảm đau và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Tuy là can thiệp nhỏ, nhưng đòi hỏi phải được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa, đúng thời điểm và theo dõi sát sau thủ thuật để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị. Nếu bạn hoặc con em có triệu chứng đau tai, sốt cao, nghi ngờ viêm tai giữa mủ, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và chỉ định kịp thời. Việc can thiệp đúng lúc, đúng cách sẽ giúp bảo vệ thính lực và sức khỏe lâu dài cho người bệnh.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu luôn đặt sức khỏe cộng đồng lên hàng đầu thông qua việc đẩy mạnh công tác phòng bệnh bằng vắc xin. Với mong muốn mang đến giải pháp bảo vệ toàn diện, trung tâm cung cấp các loại vắc xin tiên tiến, nhập khẩu từ các hãng dược phẩm uy tín trên thế giới. Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm tại đây sẽ tư vấn tận tình, hỗ trợ khách hàng lựa chọn loại vắc xin phù hợp với từng độ tuổi và tình trạng sức khỏe – hoàn toàn miễn phí. Chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ tiêm chủng chất lượng cao, an toàn và hiệu quả cho mọi gia đình.