Những phương pháp điều trị viêm phế quản co thắt hiện nay

Viêm phế quản co thắt không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có nguy cơ tiến triển thành hen phế quản nếu không được điều trị triệt để. Do đó, việc tìm hiểu, lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp là điều mà nhiều phụ huynh và người bệnh quan tâm. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu về những phương pháp điều trị viêm phế quản co thắt hiện nay qua bài viết dưới đây.

Viêm phế quản co thắt có phải hen không?

Hen suyễn là một bệnh lý mạn tính đặc trưng bởi tình trạng viêm và tăng nhạy cảm của đường thở. Khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích như bụi, phấn hoa, không khí lạnh, khói thuốc hoặc dị ứng, đường thở của người bệnh sẽ bị viêm, sưng nề và co thắt, dẫn đến các triệu chứng như ho, thở khò khè, khó thở và tức ngực.

Viêm phế quản, ngược lại, thường là tình trạng viêm cấp tính của đường thở, thường do nhiễm vi-rút, đôi khi do vi khuẩn hoặc do các tác nhân kích thích từ môi trường. Khi người bị hen suyễn mắc thêm viêm phế quản cấp, tình trạng này được gọi là viêm phế quản thể hen hoặc viêm phế quản co thắt, vì lúc đó đường thở vốn đã nhạy cảm của bệnh nhân sẽ co thắt mạnh hơn, làm triệu chứng nặng hơn và kéo dài hơn bình thường.

Điểm khác biệt chính là: Viêm phế quản có thể xảy ra ở bất kỳ ai và thường sẽ tự khỏi sau vài tuần nếu được chăm sóc đúng cách, trong khi hen suyễn là bệnh mạn tính cần điều trị lâu dài và theo dõi sát. Tuy nhiên, nếu người bệnh hen suyễn bị viêm phế quản lặp đi lặp lại, tình trạng đó có thể làm bệnh nặng thêm, dẫn đến các cơn hen thường xuyên hơn và khó kiểm soát hơn.

Những phương pháp điều trị viêm phế quản co thắt hiện nay

Điều trị viêm phế quản co thắt, hay còn gọi là viêm phế quản thể hen, không chỉ đơn thuần dựa vào một loại thuốc, mà là sự kết hợp giữa kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa các đợt bùng phát và tránh xa các yếu tố kích thích. Mục tiêu chính là giúp đường thở được thông thoáng, giảm viêm và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Trước hết, nhóm thuốc giãn phế quản đóng vai trò rất quan trọng. Những thuốc như salbutamol, salmeterol, formoterol, ipratropium hoặc theophylline có tác dụng làm giãn cơ trơn của đường thở, giúp không khí lưu thông dễ dàng hơn qua phổi. Tùy vào mức độ bệnh, bác sĩ có thể chỉ định thuốc tác dụng nhanh để cắt cơn khó thở cấp, hoặc thuốc tác dụng kéo dài để kiểm soát triệu chứng lâu dài.

Cùng với thuốc giãn phế quản, corticosteroid hít là lựa chọn ưu tiên để giảm viêm khí phế quản; corticosteroid uống chỉ dùng khi viêm nặng hoặc cấp cứu. Các loại thuốc phổ biến như beclomethasone, budesonide hoặc fluticasone có thể giúp làm dịu tình trạng sưng nề ở phế quản, từ đó giảm ho, thở khò khè và khó thở. Tuy nhiên, việc sử dụng lâu dài cần được theo dõi vì thuốc có thể gây ức chế hệ miễn dịch.

Một vấn đề thường gặp ở người bị viêm phế quản co thắt là tăng tiết chất nhầy, khiến người bệnh khó thở và dễ bị nhiễm trùng hơn. Việc giữ đủ nước mỗi ngày, sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng và uống thuốc long đờm như guaifenesin có thể giúp làm loãng dịch tiết và hỗ trợ đẩy chất nhầy ra ngoài dễ dàng hơn.

Ngoài ra, một số bệnh nhân sẽ được kê đơn thuốc điều chỉnh leukotriene như montelukast, zafirlukast hoặc zileuton. Đây là nhóm thuốc có tác dụng ức chế hoạt động của các chất trung gian gây co thắt và viêm đường thở, góp phần làm dịu triệu chứng hen suyễn đi kèm.

Trường hợp bệnh nhân có dấu hiệu nhiễm khuẩn rõ ràng, bác sĩ có thể cân nhắc dùng kháng sinh. Tuy nhiên, kháng sinh chỉ hiệu quả khi có nhiễm trùng do vi khuẩn, và không được dùng cho các đợt viêm phế quản do virus hoặc do yếu tố dị ứng thông thường.

Với những trường hợp nặng, người bệnh có thể cần hỗ trợ thở oxy tạm thời tại cơ sở y tế. Dù không phổ biến, nhưng đây là giải pháp cứu nguy khi người bệnh không thể tự hô hấp hiệu quả do đường thở bị co thắt nghiêm trọng.

Yếu tố nào cần tránh để hạn chế viêm phế quản co thắt trở nặng?

Việc nhận diện và tránh xa những yếu tố kích thích đường hô hấp là điều cần thiết để kiểm soát bệnh hiệu quả, giảm nguy cơ tái phát và tránh các biến chứng nguy hiểm.

Một trong những yếu tố phổ biến nhất gây bùng phát cơn hen là khói thuốc lá, bao gồm cả khói từ người hút chủ động lẫn hút thuốc thụ động. Các chất gây dị ứng trong môi trường như bụi nhà, lông động vật, nấm mốc, phấn hoa cũng là tác nhân điển hình, đặc biệt đối với người mắc hen suyễn dị ứng. Việc làm sạch nhà cửa thường xuyên, giặt chăn ga bằng nước nóng, sử dụng máy lọc không khí và hạn chế nuôi thú cưng trong phòng ngủ sẽ giúp giảm tiếp xúc với các dị nguyên này.

Hóa chất mạnh, chất tẩy rửa, nước hoa nồng, mùi sơn hoặc các khí thải độc hại cũng có thể gây kích ứng và làm co thắt phế quản. Nếu người bệnh làm việc trong môi trường có nhiều hóa chất hoặc bụi mịn, nên sử dụng khẩu trang chuyên dụng và đảm bảo thông khí tốt.

Thay đổi thời tiết đột ngột, đặc biệt là khi chuyển mùa, không khí lạnh hoặc độ ẩm cao, cũng có thể là yếu tố khởi phát cơn hen. Người bệnh cần giữ ấm cơ thể khi trời lạnh, tránh ra ngoài lúc sáng sớm hoặc đêm muộn và theo dõi dự báo thời tiết để có sự chuẩn bị phù hợp.

Ngoài ra, nhiễm trùng đường hô hấp tái diễn như cảm lạnh, cúm hoặc viêm xoang cũng có thể làm bùng phát triệu chứng viêm phế quản co thắt. Do đó, việc giữ vệ sinh tay sạch sẽ, tránh tiếp xúc với người đang bị bệnh và tiêm phòng đầy đủ là điều quan trọng.

Viêm phế quản co thắt hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu người bệnh được chẩn đoán sớm và điều trị đúng phương pháp. Hiện nay, các lựa chọn điều trị viêm phế quản co thắt bao gồm thuốc và liệu pháp hỗ trợ. Việc tuân thủ chỉ định của bác sĩ, kết hợp chăm sóc tại nhà và phòng ngừa yếu tố kích thích sẽ giúp cải thiện triệu chứng nhanh chóng và hạn chế tái phát hiệu quả.