Nguyên nhân gây bệnh sởi ở người lớn và biện pháp phòng tránh

Sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, phổ biến ở trẻ em nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn. Ở người lớn, sởi có thể diễn biến nặng hơn so với trẻ em khỏe mạnh, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch suy yếu. Vì vậy việc hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh sởi ở người lớn và cách phòng tránh là rất quan trọng.

Nguyên nhân gây bệnh sởi ở người lớn

Bệnh sởi ở người lớn chủ yếu do virus gây ra và lây truyền rất nhanh qua đường hô hấp. Dưới đây là các nguyên nhân chính:

Do virus sởi gây ra

Bệnh sởi do virus Measles morbillivirus thuộc họ Paramyxoviridae gây ra. Đây là loại virus có khả năng lây lan mạnh và tồn tại lâu trong môi trường. Khi xâm nhập vào cơ thể, virus tấn công đường hô hấp trên, sau đó lan rộng qua hệ tuần hoàn và gây tổn thương nhiều cơ quan.

Lây truyền qua đường hô hấp

Virus sởi lây lan qua giọt bắn từ người bệnh khi họ ho, hắt hơi, nói chuyện hoặc thở ra. Những giọt bắn nhỏ này chứa virus và có thể lơ lửng trong không khí, khiến những người hít phải dễ bị nhiễm bệnh.

Lây qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết

Ngoài không khí, virus sởi có thể tồn tại trên các bề mặt như tay nắm cửa, bàn ghế, quần áo trong vài giờ. Nếu người khỏe mạnh chạm vào những bề mặt này, sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng, virus có thể xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh.

Người chưa có miễn dịch với sởi

Một số nhóm người dễ bị nhiễm sởi hơn, bao gồm:

• Người chưa từng mắc sởi và chưa tiêm vắc xin.
• Người chỉ tiêm một mũi vắc xin nhưng chưa tiêm đủ hai mũi theo khuyến cáo.
• Những người có hệ miễn dịch yếu như bệnh nhân HIV/AIDS, người đang điều trị ung thư, người ghép tạng.

Môi trường đông đúc, kém vệ sinh

• Bệnh viện, trường học, ký túc xá, khu dân cư chật chội là môi trường lý tưởng để virus sởi lây lan.
• Không rửa tay thường xuyên, không đeo khẩu trang làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.

Lưu ý: Người mắc sởi có thể lây bệnh từ 4 ngày trước đến 4 ngày sau khi phát ban xuất hiện, làm tăng nguy cơ bùng phát dịch.

Triệu chứng bệnh sởi ở người lớn

Bệnh sởi có thể diễn biến nặng hơn ở người lớn, đặc biệt với nhóm nguy cơ cao. Các triệu chứng tiến triển theo từng giai đoạn:

Giai đoạn ủ bệnh (7 - 14 ngày)

• Không có triệu chứng rõ rệt.
• Virus bắt đầu nhân lên trong cơ thể.

Giai đoạn khởi phát (3 - 5 ngày)

• Sốt cao (38,5 - 40°C), kéo dài 4 - 7 ngày.
• Ho khan, sổ mũi, đau họng, viêm kết mạc (mắt đỏ, chảy nước mắt, sợ ánh sáng).
• Xuất hiện đốm Koplik (đốm trắng nhỏ có viền đỏ trong miệng) – dấu hiệu đặc trưng của bệnh sởi.

Giai đoạn phát ban (3 - 7 ngày)

• Ban đầu tiên xuất hiện ở mặt, sau đó lan xuống cổ, thân mình và toàn thân.
• Ban dạng sẩn, không chứa dịch, có thể kết thành từng mảng.
• Ban không gây ngứa rõ rệt, nhưng một số người có thể cảm thấy khó chịu khi da bong vảy.
• Sốt có thể tiếp tục cao, người bệnh mệt mỏi, chán ăn.

Giai đoạn hồi phục

• Ban sởi mờ dần và bong vảy nhẹ, để lại vết thâm tạm thời.
• Người bệnh cần được bổ sung dinh dưỡng, nghỉ ngơi để phục hồi hoàn toàn.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh sởi ở người lớn

Bệnh sởi thường tự khỏi sau khoảng 7 - 10 ngày, nhưng ở người lớn, đặc biệt là những người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc mắc bệnh nền, nguy cơ biến chứng có thể cao hơn. Những biến chứng này không chỉ kéo dài thời gian hồi phục mà còn có thể gây hậu quả nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.

Viêm phổi: Viêm phổi là biến chứng phổ biến và nghiêm trọng nhất, có thể do virus sởi hoặc vi khuẩn bội nhiễm gây ra. Triệu chứng bao gồm ho dai dẳng, khó thở, sốt cao và đau tức ngực. Trong trường hợp nặng, viêm phổi có thể dẫn đến suy hô hấp và tử vong.

Viêm não: Viêm não do sởi hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm, với triệu chứng đau đầu, sốt cao, co giật và rối loạn ý thức. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm não có thể gây tổn thương thần kinh vĩnh viễn hoặc tử vong.

Viêm tai giữa: Viêm tai giữa có thể gây đau tai, ù tai, giảm thính lực và chảy dịch tai. Nếu không điều trị kịp thời, viêm tai giữa có thể dẫn đến mất thính lực vĩnh viễn.

Tiêu chảy kéo dài và suy dinh dưỡng: Tiêu chảy kéo dài có thể gây mất nước, rối loạn điện giải và suy kiệt cơ thể, đặc biệt ở trẻ em và người lớn suy dinh dưỡng.

Biến chứng nguy hiểm ở phụ nữ mang thai: Sởi trong thai kỳ có thể gây sảy thai, sinh non, thai chết lưu hoặc trẻ sinh ra nhẹ cân. Phụ nữ mang thai nên tiêm vắc xin sởi ít nhất 1 tháng trước khi mang thai để bảo vệ bản thân và thai nhi.

Cách phòng tránh bệnh sởi ở người lớn

Tiêm vắc xin đầy đủ – Biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Tiêm vắc xin sởi là biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa bệnh sởi và các biến chứng nguy hiểm. Hiện nay, có hai loại vắc xin chính được sử dụng: Vắc xin sởi đơn và vắc xin kết hợp như MR (Sởi - Rubella) hoặc MMR (Sởi - Quai bị - Rubella).

Vắc xin sởi đơn thường được tiêm trong Chương trình Tiêm chủng Mở rộng cho trẻ từ 9 tháng tuổi để tạo miễn dịch sớm. Trong khi đó, vắc xin kết hợp MMR giúp bảo vệ toàn diện hơn, phòng ngừa đồng thời 3 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và được khuyến cáo tiêm đủ hai mũi để đảm bảo miễn dịch lâu dài. Đối với người lớn chưa từng mắc sởi hoặc chưa tiêm đầy đủ, việc tiêm nhắc lại là rất cần thiết để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh.

Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ tiêm chủng uy tín và an toàn cho gia đình thì có thể tham khảo Trung tâm Tiêm chủng Long Châu. Long Châu cung cấp các loại vắc xin chính hãng từ những nhà sản xuất hàng đầu thế giới, đảm bảo chất lượng và hiệu quả phòng bệnh. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và hệ thống bảo quản đạt chuẩn GSP, Long Châu cam kết mang đến dịch vụ tiêm chủng tốt nhất. Hãy liên hệ ngay để được tư vấn và chăm sóc sức khỏe một cách chuyên nghiệp.

Hạn chế tiếp xúc với người bệnh

• Người mắc sởi cần cách ly ít nhất 4 ngày sau khi phát ban xuất hiện.
• Khi có dịch sởi bùng phát, những người chưa có miễn dịch nên tránh tiếp xúc với người bệnh.

Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn.
• Đeo khẩu trang khi đến nơi đông người hoặc chăm sóc người bệnh.
• Vệ sinh không gian sống, lau chùi bề mặt tiếp xúc bằng dung dịch khử khuẩn.

Tăng cường hệ miễn dịch

• Bổ sung vitamin A, C, D giúp tăng cường đề kháng.
• Nghỉ ngơi hợp lý, uống đủ nước để cơ thể khỏe mạnh.

Hiểu rõ bệnh sởi ở người lớn là bước đầu tiên để chúng ta có biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Hãy tiêm phòng đầy đủ, giữ gìn vệ sinh cá nhân và tránh tiếp xúc với người mắc bệnh để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh.