Ngày rụng trứng là gì và những điều chị em phụ nữ nên biết

Ngày rụng trứng là một giai đoạn sinh lý tự nhiên trong chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ, có ý nghĩa rất lớn đối với khả năng thụ thai. Nếu đang mong muốn có con hoặc đang tránh thai tự nhiên, bạn chắc chắn không thể bỏ qua việc tìm hiểu ngày rụng trứng là gì và các biểu hiện đặc trưng đi kèm. Tuy đây là một hiện tượng sinh học định kỳ, nhưng mỗi phụ nữ sẽ có thời gian rụng trứng khác nhau tùy theo cơ địa, chu kỳ kinh và yếu tố sức khỏe tổng thể. Việc chủ động nhận biết và theo dõi ngày rụng trứng là cách giúp bạn chăm sóc sức khỏe sinh sản một cách khoa học, chính xác và hiệu quả hơn.

Ngày rụng trứng là gì?

Ngày rụng trứng là thời điểm trong chu kỳ kinh nguyệt khi một trứng trưởng thành được phóng ra từ buồng trứng. Đây là giai đoạn quan trọng, đánh dấu khả năng thụ thai cao nhất nếu có quan hệ tình dục không dùng biện pháp bảo vệ. Sự rụng trứng xảy ra sau quá trình phát triển của nang trứng trong buồng trứng. Khi trứng rụng, nó sẽ di chuyển vào ống dẫn trứng và tồn tại tại đây trong khoảng 12 - 24 giờ.

Trong thời gian này, nếu trứng gặp tinh trùng, quá trình thụ tinh có thể xảy ra. Trứng đã thụ tinh sẽ di chuyển về tử cung, bắt đầu phân chia tế bào và phát triển thành phôi nang. Sau đó, phôi nang làm tổ trong niêm mạc tử cung, đánh dấu sự khởi đầu của thai kỳ. Ngược lại, nếu không được thụ tinh, trứng sẽ thoái hóa và cùng lớp niêm mạc tử cung bong ra ngoài tạo thành kinh nguyệt.

Thông thường, mỗi chu kỳ chỉ có một nang noãn trưởng thành và rụng, nhưng trong một số trường hợp, có thể xảy ra rụng 2 hoặc thậm chí 3 trứng trở lên. Các nang trứng bắt đầu phát triển từ ngày thứ 6 đến ngày 14 của chu kỳ kinh, và quá trình phóng thích trứng thường diễn ra vào khoảng ngày 10 đến 14.

Tìm hiểu chu kỳ rụng trứng 

Chu kỳ rụng trứng là gì?

Chu kỳ rụng trứng là khoảng thời gian bắt đầu từ ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt đến khi trứng được phóng ra khỏi buồng trứng. Trung bình, chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ thường kéo dài từ 28 đến 32 ngày, và quá trình rụng trứng thường xảy ra vào khoảng giữa chu kỳ, tức từ ngày 12 đến ngày 16 tùy theo độ dài chu kỳ. Việc nắm rõ chu kỳ và thời điểm rụng trứng không chỉ giúp tăng khả năng thụ thai mà còn là một cách hỗ trợ kiểm soát sinh sản tự nhiên hoặc đánh giá sức khỏe sinh sản.

Tại sao cần biết thời điểm rụng trứng?

• Tăng khả năng thụ thai: Xác định thời điểm dễ thụ thai nhất trong chu kỳ kinh nguyệt giúp tăng khả năng thụ tinh tự nhiên. Đây là thời điểm "vàng" để quan hệ nếu bạn đang mong muốn có con, vì trứng chỉ sống khoảng 12 - 24 giờ sau khi rụng, trong khi tinh trùng có thể sống đến 5 ngày.
• Hỗ trợ tránh thai tự nhiên: Ngược lại, nếu bạn chưa muốn mang thai, việc xác định ngày rụng trứng sẽ giúp tránh quan hệ hoặc áp dụng các biện pháp tránh thai trong giai đoạn dễ thụ thai nhất. Đây là một hình thức tránh thai không dùng hormone, tuy nhiên độ chính xác phụ thuộc nhiều vào việc theo dõi chu kỳ đều đặn.
• Đánh giá sức khỏe sinh sản: Chu kỳ rụng trứng không đều, quá ngắn hoặc quá dài có thể là dấu hiệu của sự mất cân bằng nội tiết hoặc các vấn đề liên quan đến khả năng sinh sản. Việc theo dõi thời điểm rụng trứng giúp phát hiện sớm các bất thường này.
• Hỗ trợ các phương pháp thụ tinh nhân tạo: Trong quá trình điều trị hiếm muộn, như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), xác định chính xác thời điểm rụng trứng là yếu tố quan trọng để thu hoạch trứng đúng lúc và tăng khả năng thành công của việc thụ tinh.

Rụng trứng xảy ra khi nào trong chu kỳ?

Thời điểm rụng trứng thay đổi tùy theo độ dài chu kỳ kinh nguyệt của từng người. Một số mốc tham khảo như sau:

• Chu kỳ 28 ngày: Rụng trứng vào khoảng ngày 14.
• Chu kỳ ngắn (21 - 25 ngày): Rụng trứng vào khoảng ngày 7 - 12.
• Chu kỳ dài (30 - 35 ngày): Rụng trứng vào khoảng ngày 16 - 21.

Các cách nhận biết ngày rụng trứng ở phụ nữ

Ngày rụng trứng chịu ảnh hưởng bởi sự phát triển của nang noãn cùng với sự biến động nồng độ của các hormone sinh dục như FSH, LH từ tuyến yên và estrogen từ buồng trứng. Khi nồng độ LH và estrogen đạt đỉnh, quá trình rụng trứng sẽ xảy ra. Việc xác định ngày rụng trứng có thể thực hiện thông qua chu kỳ kinh nguyệt, sử dụng que thử rụng trứng hoặc nhờ vào siêu âm theo dõi nang noãn.

Dựa vào chu kỳ kinh nguyệt

Chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu tiên ra máu kinh cho đến ngày bắt đầu kỳ kinh tiếp theo. Thông thường, một chu kỳ kéo dài khoảng 28 – 35 ngày, nhưng cũng có thể ngắn hoặc dài hơn tùy từng người. Nếu chu kỳ kinh lặp lại đều đặn mỗi tháng thì được xem là bình thường. Ngược lại, chu kỳ quá ngắn (dưới 28 ngày) hoặc quá dài (trên 35 ngày) có thể là dấu hiệu rối loạn kinh nguyệt.

Để xác định ngày rụng trứng dựa vào chu kỳ, bạn nên theo dõi đều đặn trong ít nhất 6 tháng liên tiếp. Với chu kỳ ổn định, bạn có thể áp dụng công thức: Ngày rụng trứng = Tổng số ngày chu kỳ - 14.

Ví dụ:

• Chu kỳ 28 ngày, như vậy rụng trứng khoảng ngày thứ 14.
• Chu kỳ 32 ngày, như vậy rụng trứng khoảng ngày thứ 18.

Với những người có chu kỳ không đều, nên ghi nhận số liệu trong vòng ít nhất 12 tháng, sau đó áp dụng công thức:

• Chu kỳ ngắn nhất - 18 = ngày bắt đầu có khả năng rụng trứng.
• Chu kỳ dài nhất - 11 = ngày kết thúc khoảng thời gian dễ rụng trứng.

Ví dụ: Nếu chu kỳ ngắn nhất là 27 ngày và dài nhất là 33 ngày thì khoảng rụng trứng sẽ nằm từ ngày thứ 9 đến ngày thứ 22.

Dựa vào thân nhiệt

Thân nhiệt cơ thể thường thấp hơn vào đầu chu kỳ kinh, sau đó tăng nhẹ trong giai đoạn rụng trứng. Việc đo thân nhiệt hàng ngày ngay sau khi thức dậy và ghi lại có thể giúp bạn nhận biết được ngày rụng trứng. 

Tuy nhiên, đôi khi sự thay đổi nhiệt độ chỉ thể hiện rõ vài ngày sau khi trứng đã rụng, nên phương pháp này có thể không chính xác tuyệt đối nếu bạn cần xác định trước thời điểm rụng trứng.

Siêu âm theo dõi nang noãn

Siêu âm là phương pháp giúp quan sát trực tiếp sự phát triển của nang trứng trong buồng trứng. Đây là cách xác định ngày rụng trứng có độ chính xác cao, đặc biệt hữu ích cho những người có chu kỳ kinh nguyệt không đều. Tuy nhiên, phương pháp này cần được thực hiện tại các cơ sở y tế có chuyên môn và thiết bị phù hợp.

Dựa vào que thử rụng trứng

Que thử rụng trứng hoạt động dựa trên việc phát hiện sự gia tăng của hormone LH trong nước tiểu, một dấu hiệu rõ ràng cho thấy ngày rụng trứng đang đến gần. Que cho kết quả sau khoảng 3 – 5 phút sử dụng. Khi dùng que thử, bạn cần kiểm tra mỗi ngày quanh thời điểm nghi ngờ sắp rụng trứng. Nếu que hiện hai vạch rõ, điều đó cho thấy LH đang tăng cao, đồng nghĩa với việc bạn đang hoặc sắp rụng trứng.

Ngày rụng trứng là thời điểm then chốt trong chu kỳ sinh sản của phụ nữ. Việc hiểu rõ ngày rụng trứng là gì, các dấu hiệu và cách tính toán sẽ giúp bạn chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe, tăng khả năng thụ thai hoặc tránh thai tự nhiên hiệu quả. Đừng bỏ qua cơ hội này để hiểu hơn về cơ thể mình, đồng thời có kế hoạch làm mẹ một cách khoa học, chủ động và an toàn nhất.

Bên cạnh việc theo dõi ngày rụng trứng, phụ nữ cũng cần chú ý đến việc phòng ngừa các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và thai kỳ sau này. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ tin cậy, cung cấp các vắc xin dành riêng cho phụ nữ chuẩn bị mang thai. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, cơ sở vật chất hiện đại và quy trình tiêm chủng an toàn, Trung tâm giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và thai nhi ngay từ những bước đầu tiên của hành trình làm mẹ.