Nách bị ngứa: Nguyên nhân, cách xử lý và phòng ngừa tái phát

Nách bị ngứa là tình trạng phổ biến, gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Không chỉ do vệ sinh kém, nguyên nhân còn có thể xuất phát từ viêm da, nấm, dị ứng mỹ phẩm hoặc bệnh lý mạn tính. Việc xác định đúng nguyên nhân là bước quan trọng để điều trị hiệu quả và ngăn ngừa tái phát.

Nách bị ngứa là do đâu?

Tình trạng nách bị ngứa có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ yếu tố môi trường, thói quen sinh hoạt đến bệnh lý da liễu. Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp lựa chọn phương pháp điều trị đúng cách, tránh làm tình trạng nặng hơn.

• Kích ứng da: Dùng lăn khử mùi, xà phòng hoặc sữa tắm chứa cồn, hương liệu có thể gây kích ứng da vùng nách, dẫn đến đỏ, rát và ngứa.
• Viêm da tiếp xúc: Xảy ra khi da phản ứng với hóa chất hoặc kim loại (như nhôm trong lăn khử mùi). Tình trạng này khiến vùng da nách bị viêm, nổi mẩn và ngứa dữ dội.
• Nhiễm nấm hoặc vi khuẩn: Môi trường ẩm ướt, kín khiến vi khuẩn và nấm (như Candida albicans) phát triển mạnh, gây ngứa, bong tróc và có mùi khó chịu.
• Cạo lông nách sai cách: Dụng cụ cạo không sạch hoặc cạo ngược chiều lông dễ gây trầy xước, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây viêm ngứa.
• Bệnh lý da liễu: Các bệnh như eczema (chàm), vảy nến, viêm da tiết bã cũng có thể biểu hiện ở vùng nách, khiến da khô, bong vảy và ngứa rát kéo dài.

Việc nhận biết sớm yếu tố gây ngứa giúp bạn chủ động loại bỏ tác nhân, tránh gãi hay tự điều trị sai cách, vốn dễ khiến vùng nách bị viêm hoặc để lại thâm sạm.

Trong một số trường hợp hiếm, ngứa vùng nách không rõ nguyên nhân hoặc kéo dài có thể liên quan đến bệnh lý toàn thân như rối loạn gan, thận hoặc nội tiết. Nếu đã loại trừ nguyên nhân tại chỗ mà ngứa không thuyên giảm, bạn nên thăm khám chuyên khoa tổng quát để được đánh giá toàn diện.

Cách xử lý khi nách bị ngứa tại nhà

Nếu nách bị ngứa ở mức nhẹ và chưa có tổn thương hở, bạn có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà giúp giảm triệu chứng hiệu quả.

• Giữ vùng nách sạch và khô: Tắm rửa hằng ngày, đặc biệt sau khi ra mồ hôi, giúp hạn chế vi khuẩn và nấm phát triển. Lau khô nhẹ nhàng bằng khăn sạch trước khi mặc áo.
• Chườm lạnh hoặc chườm ấm nhẹ: Chườm lạnh có thể giúp giảm ngứa và viêm cấp, trong khi chườm ấm nhẹ phù hợp khi có tắc tuyến mồ hôi hoặc vùng nách hơi sưng nhẹ. Không nên áp dụng nếu da đang trầy xước, có mủ hoặc phỏng rộp.
• Ngưng sử dụng sản phẩm gây kích ứng: Tạm ngưng lăn khử mùi, kem dưỡng hoặc xà phòng có hương liệu mạnh. Thay vào đó, chọn sản phẩm dịu nhẹ, không chứa cồn.
• Sử dụng kem bôi kháng nấm hoặc giảm ngứa: Các sản phẩm chứa hydrocortisone 1% (giảm viêm, ngứa) hoặc clotrimazole, ketoconazole (chống nấm). Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh lạm dụng, đặc biệt với vùng da nhạy cảm như nách.
• Mặc quần áo thoáng mát: Tránh áo bó sát, chất liệu tổng hợp dễ bí hơi, nên chọn cotton để da “thở” tốt hơn.

Các biện pháp chăm sóc tại nhà có thể giúp làm dịu cơn ngứa, giảm viêm và hỗ trợ phục hồi da vùng nách nếu được thực hiện đúng cách. Tuy nhiên, nếu nách bị ngứa tái phát thường xuyên hoặc không cải thiện sau vài ngày, người bệnh cần xem xét nguyên nhân tiềm ẩn sâu hơn thay vì chỉ điều trị triệu chứng.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Không phải mọi trường hợp nách bị ngứa đều có thể tự khỏi. Nếu bạn gặp các dấu hiệu sau, nên đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng nguyên nhân:

• Ngứa kéo dài hơn 7 ngày, không giảm dù đã chăm sóc.
• Da nách đỏ rát, sưng, có dịch hoặc mụn nước.
• Ngứa lan sang các vùng khác như cổ, ngực hoặc cánh tay.
• Có dấu hiệu nhiễm trùng: Đau, nóng, có mủ hoặc sưng hạch nách.

Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm da, soi nấm hoặc dùng thuốc bôi và uống chuyên biệt để kiểm soát tình trạng hiệu quả, tránh biến chứng viêm da mạn tính.

Việc thăm khám kịp thời giúp xác định chính xác nguyên nhân khiến nách bị ngứa, từ đó điều trị đúng hướng và ngăn ngừa tái phát. Không nên tự ý dùng thuốc bôi hoặc mẹo dân gian khi vùng da có dấu hiệu nhiễm trùng, vì có thể khiến tình trạng nặng hơn hoặc lan sang vùng da khác.

Phòng ngừa nách bị ngứa tái phát

Để hạn chế tình trạng nách bị ngứa quay lại, cần duy trì thói quen vệ sinh và sinh hoạt lành mạnh:

• Giữ vùng nách khô thoáng, đặc biệt trong thời tiết nóng ẩm.
• Hạn chế cạo nách quá thường xuyên, nếu cần, nên cạo đúng chiều mọc lông.
• Chọn mỹ phẩm dịu nhẹ, không cồn, không hương liệu.
• Chế độ ăn giàu vitamin A, C, E có thể giúp tăng cường miễn dịch và duy trì hàng rào bảo vệ da..
• Giặt sạch áo quần và thay áo mỗi ngày để tránh vi khuẩn tích tụ.

Nách bị ngứa là dấu hiệu phổ biến nhưng không nên chủ quan, đặc biệt khi kéo dài hoặc kèm tổn thương da. Việc nhận biết đúng nguyên nhân và xử lý kịp thời giúp bảo vệ làn da vùng nách, ngăn ngừa tái phát hiệu quả.