Mụn ở nách: Nguyên nhân, cách xử lý an toàn và phòng ngừa tái phát

Mụn ở nách là tình trạng phổ biến, gây khó chịu khi cử động và ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý đúng sẽ giúp bạn tránh được viêm nhiễm, thâm sẹo và tự tin hơn trong sinh hoạt hằng ngày.

Nguyên nhân gây mụn ở nách

Mụn ở nách hình thành khi lỗ chân lông hoặc tuyến mồ hôi bị tắc nghẽn, kết hợp cùng vi khuẩn trên da gây viêm. Tình trạng này thường gặp ở người có tuyến mồ hôi hoạt động mạnh, hay cạo lông, mặc áo bó sát hoặc ra nhiều mồ hôi.

Một số nguyên nhân phổ biến gồm:

• Tắc nghẽn nang lông: Do mồ hôi, dầu nhờn và tế bào chết tích tụ.
• Cạo lông nách sai cách: Gây trầy xước, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
• Vi khuẩn Staphylococcus aureus: Thường gây viêm nang lông hoặc nhọt, đặc biệt nếu da bị trầy xước. Một số chủng có thể kháng kháng sinh, do đó cần thận trọng và không tự điều trị nếu mụn sưng to, đau nhức hoặc lan rộng.
• Tuyến mồ hôi apocrine hoạt động mạnh: Dễ viêm tắc, tạo mụn mủ.
• Dị ứng mỹ phẩm: Lăn khử mùi hoặc kem dưỡng chứa cồn, hương liệu.

Trong một số trường hợp hiếm, mụn ở nách có thể là biểu hiện ban đầu của viêm tuyến mồ hôi mủ (hidradenitis suppurativa - HS), đặc biệt khi tổn thương tái phát, có mủ và để lại sẹo, tùy mức độ nặng. HS là dạng viêm mạn tính, có thể tái phát nhiều lần và gây sẹo nếu không điều trị đúng cách.

Dấu hiệu nhận biết mụn ở nách

Mụn ở nách có thể xuất hiện dưới nhiều dạng: mụn đỏ, mụn mủ, nhọt sưng to hoặc mụn cứng đau rát. Các dấu hiệu thường gặp:

• Sưng, đau, ngứa hoặc nóng rát vùng nách.
• Xuất hiện 1 - 2 nốt đỏ hoặc cụm mụn nhỏ li ti.
• Mụn có thể có đầu trắng (mụn mủ) hoặc không đầu (mụn viêm sâu).
• Trong trường hợp nặng, mụn có thể vỡ, chảy dịch mủ và để lại sẹo thâm.

Những trường hợp mụn ở nách kéo dài, đau nhức, chảy mủ hoặc tái phát nhiều lần nên đi khám bác sĩ da liễu, vì có thể là biểu hiện của hidradenitis suppurativa hoặc nhiễm trùng tụ cầu.

Cách xử lý mụn ở nách an toàn tại nhà

Nếu mụn ở nách chỉ ở mức nhẹ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp chăm sóc đơn giản giúp giảm viêm và sưng đau hiệu quả:

• Giữ vùng nách sạch và khô: Vệ sinh vùng nách hằng ngày là bước quan trọng giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm và hạn chế vi khuẩn phát triển, đặc biệt sau khi ra mồ hôi.
• Chườm ấm: Chườm ấm là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả trong việc làm giảm viêm, sưng đỏ và hỗ trợ mủ thoát ra tự nhiên.
• Không nặn mụn: Tránh làm tổn thương mô, hạn chế nhiễm trùng lan rộng. Việc nặn mụn ở nách có thể khiến vi khuẩn lan rộng, gây viêm sâu hơn hoặc để lại sẹo thâm, sẹo lồi.
• Thay quần áo thoáng mát: Tránh áo bó sát, chất liệu tổng hợp. Thay vào đó, hãy chọn áo làm từ cotton hoặc vải thoáng khí, giúp vùng nách luôn khô ráo.
• Ngưng dùng lăn khử mùi hoặc mỹ phẩm chứa cồn trong thời gian có mụn: Khi vùng nách đang viêm hoặc có mụn, việc sử dụng lăn khử mùi, nước hoa hoặc sản phẩm chứa cồn có thể khiến da kích ứng, đau rát hoặc làm mụn nặng hơn. 

Ngoài ra, bạn có thể dùng kem bôi chứa benzoyl peroxide hoặc salicylic acid với nồng độ thấp nếu da không quá nhạy cảm. Nên thử ở vùng nhỏ trước để tránh kích ứng. Tuy nhiên, nếu vùng da có mủ, đau hoặc sưng to, cần điều trị theo hướng dẫn bác sĩ, tránh tự ý dùng thuốc kháng sinh.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi tình trạng mụn ở nách không còn đơn thuần là vài nốt nhỏ xuất hiện thoáng qua mà kéo dài, tái phát hoặc gây đau nhức, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Trong nhiều trường hợp, các tổn thương này liên quan đến viêm tuyến mồ hôi mủ (Hidradenitis suppurativa), một bệnh da liễu mạn tính cần được bác sĩ chuyên khoa đánh giá và điều trị sớm để tránh biến chứng và sẹo xấu về sau.

Bạn nên đến cơ sở y tế khi:

• Mụn ở nách tái phát nhiều lần, sưng đau hoặc có mủ.
• Mụn lan rộng sang vùng khác như ngực hoặc lưng.
• Có dấu hiệu nhiễm trùng: Sốt, sưng hạch, vùng da đỏ lan tỏa.
• Xuất hiện sẹo lồi, sẹo lõm hoặc hố viêm mạn tính.

Viêm tuyến mồ hôi mủ là bệnh mạn tính có liên quan đến viêm nang lông và miễn dịch, cần được điều trị bằng thuốc kháng viêm, kháng sinh hoặc sinh học tùy mức độ.

Phòng ngừa mụn ở nách tái phát

Để hạn chế mụn ở nách quay lại, bạn nên duy trì lối sống và vệ sinh khoa học:

• Giữ da sạch, khô: Dùng sữa tắm dịu nhẹ, lau khô vùng nách sau khi vận động.
• Tẩy tế bào chết 1 - 2 lần/tuần để ngăn bít tắc nang lông.
• Cạo hoặc tẩy lông đúng cách: Dùng dao cạo mới, không cạo sát da.
• Ăn uống lành mạnh: Giảm thức ăn cay nóng, tăng rau xanh và nước lọc.
• Quản lý căng thẳng: Stress có thể làm tăng tiết mồ hôi và bã nhờn.

Duy trì vệ sinh cá nhân tốt và mặc quần áo thoáng khí được chứng minh giúp giảm đáng kể nguy cơ nổi mụn ở nách.

Mụn ở nách là tình trạng phổ biến, thường do tắc nghẽn nang lông, vi khuẩn hoặc viêm tuyến mồ hôi. Dù không nguy hiểm, nhưng nếu không điều trị đúng cách có thể để lại sẹo và tái phát. Hãy chăm sóc da nách đúng cách, duy trì vệ sinh và gặp bác sĩ khi mụn kéo dài để bảo vệ làn da khỏe mạnh.