Mụn cóc ở ngón tay là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Mụn cóc ở ngón tay là những nốt sần nhỏ, thô ráp xuất hiện trên da, do virus HPV (Human Papillomavirus) gây ra. Virus này xâm nhập vào cơ thể qua các vết trầy xước nhỏ trên da, dẫn đến sự tăng sinh quá mức của các tế bào da, hình thành nên mụn cóc.

Đặc biệt, các vị trí như đầu ngón tay, cạnh móng, hoặc những vùng thường xuyên tiếp xúc với vật dụng, nước, hóa chất… là nơi dễ xuất hiện mụn cóc do da ở những vị trí này thường xuyên bị ma sát hoặc bị tổn thương nhẹ.

Mặc dù mụn cóc ở ngón tay không phải là tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, nhưng chúng có thể gây đau, mất thẩm mỹ và lây lan nếu không được điều trị đúng cách. Điều đáng chú ý là HPV có thể tồn tại khá lâu ngoài môi trường và dễ dàng lây từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua các vật dụng chung, khiến việc phòng ngừa trở nên khó khăn nếu không giữ gìn vệ sinh kỹ càng.

Mụn cóc ở ngón tay do virus u nhú ở người (Human papillomavirus) gây ra. Con đường lây truyền HPV là do:

• Tiếp xúc trực tiếp: Chạm vào mụn cóc của người khác hoặc của chính mình.
• Dùng chung đồ dùng cá nhân: Khăn tắm, dao cạo, kềm cắt móng tay.
• Vết thương hở: Virus dễ xâm nhập qua các vết trầy xước nhỏ trên da. 

Những ai có nguy cơ mắc phải mụn cóc ở ngón tay?

Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể bị mụn cóc, nhưng một số nhóm đối tượng nhất định lại có nguy cơ cao hơn do đặc điểm sinh lý hoặc môi trường sống và làm việc. Việc xác định đúng đối tượng có nguy cơ giúp chủ động trong việc phòng ngừa và phát hiện sớm bệnh. Các nhóm đối tượng nguy cơ cao hơn bao gồm:

• Trẻ em và thanh thiếu niên: Do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và thường xuyên có vết trầy xước.
• Người có hệ miễn dịch suy yếu: Bệnh nhân HIV/AIDS, người đang điều trị hóa trị.
• Người thường xuyên tiếp xúc với môi trường ẩm ướt: Nhân viên bếp, thợ làm móng.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải mụn cóc ở ngón tay

Bên cạnh các nhóm đối tượng dễ mắc bệnh, còn tồn tại nhiều yếu tố góp phần làm tăng khả năng nhiễm virus HPV. Những thói quen sinh hoạt hàng ngày tưởng như vô hại có thể tạo điều kiện lý tưởng để virus xâm nhập và phát triển trên da tay, bao gồm:

• Cắn móng tay hoặc da quanh móng: Tạo điều kiện cho virus xâm nhập.
• Sử dụng chung đồ dùng cá nhân: Như khăn tắm, dao cạo.
• Tiếp xúc với môi trường ẩm ướt: Hồ bơi, phòng tắm công cộng.

Phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm mụn cóc ở ngón tay

Chẩn đoán mụn cóc ở ngón tay chủ yếu dựa vào thăm khám lâm sàng, vì mụn cóc có những đặc điểm điển hình khá dễ nhận biết. Bác sĩ sẽ quan sát hình dạng, màu sắc, vị trí và bề mặt tổn thương da. Trong nhiều trường hợp, mụn cóc có thể giống với các bệnh lý da khác như nốt ruồi sừng hóa, u lành tính, vảy nến khu trú, thậm chí là tổn thương ác tính như ung thư da. 

Do đó, khi hình ảnh không rõ ràng hoặc có biểu hiện bất thường, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết, lấy một mẫu mô nhỏ từ vùng mụn cóc để soi dưới kính hiển vi, giúp chẩn đoán phân biệt và loại trừ những nguyên nhân nghiêm trọng hơn.

Một số phương pháp hỗ trợ chẩn đoán khác như soi da kỹ thuật số (dermoscopy) hoặc xét nghiệm phân tử để xác định chủng virus HPV cũng có thể được áp dụng trong môi trường chuyên sâu, nhưng hiếm khi cần thiết trong các trường hợp điển hình.

Điều trị mụn cóc ở ngón tay

Nội khoa

Việc điều trị mụn cóc có thể kéo dài và cần kiên nhẫn vì virus HPV ẩn sâu trong lớp biểu bì, dễ tái phát nếu chưa được tiêu diệt hoàn toàn. Điều trị có thể chia thành hai nhóm chính là nội khoa và can thiệp ngoại khoa.

Điều trị nội khoa bao gồm: 

• Thuốc bôi chứa axit salicylic: Đây là phương pháp điều trị tại chỗ phổ biến nhất. Axit salicylic hoạt động bằng cách làm mềm lớp sừng trên bề mặt mụn cóc, giúp bong tróc các tế bào da chết, từ đó làm mụn cóc nhỏ dần và biến mất. Người bệnh cần sử dụng đều đặn mỗi ngày trong vài tuần đến vài tháng, tùy mức độ nặng nhẹ.
• Imiquimod: Là thuốc bôi giúp kích hoạt hệ thống miễn dịch tại chỗ, giúp cơ thể tự tiêu diệt virus. Thường được sử dụng trong những trường hợp mụn cóc dai dẳng hoặc ở người suy giảm miễn dịch.
• Cantharidin: Một chất chiết xuất từ côn trùng, được bôi trực tiếp lên mụn cóc, tạo phản ứng phồng rộp để bóc tách mô bệnh lý. Thường chỉ dùng tại cơ sở y tế có chuyên môn do có thể gây kích ứng mạnh.

Ngoại khoa

Khi mụn cóc không đáp ứng với điều trị nội khoa hoặc gây đau, ảnh hưởng sinh hoạt, các phương pháp ngoại khoa được cân nhắc:

• Áp lạnh (Cryotherapy);
• Đốt điện (Electrocautery);
• Laser CO2 hoặc PDL;
• Phẫu thuật nhỏ.

Những thói quen sinh hoạt giúp hạn chế diễn tiến của mụn cóc ở ngón tay

Chế độ sinh hoạt

Một phần quan trọng trong việc kiểm soát và phòng ngừa mụn cóc là thay đổi các thói quen sinh hoạt hàng ngày. Dưới đây là những lời khuyên thiết thực:

• Tránh chạm tay vào mụn cóc, không tự ý cạy hoặc cắt mụn cóc.
• Giữ da tay luôn sạch sẽ và khô ráo vì môi trường ẩm ướt khiến virus HPV dễ phát triển.
• Không dùng chung vật dụng cá nhân như khăn, giày dép, dao cạo, kềm cắt móng.
• Sử dụng băng cá nhân để che mụn cóc nếu cần đi ra ngoài, tránh lây lan cho người khác.
• Không cắn móng tay hoặc móc da quanh móng, vì đây là đường xâm nhập lý tưởng của virus vào cơ thể.

Chế độ dinh dưỡng

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và tiêu diệt virus HPV. Để hỗ trợ điều trị và phòng ngừa mụn cóc tái phát, người bệnh nên:

• Tăng cường rau xanh và trái cây tươi, đặc biệt là các loại giàu vitamin A, C, E như cà rốt, cam, bưởi, rau bó xôi.
• Bổ sung thực phẩm giàu kẽm và selen như hạt bí, hải sản, thịt đỏ, vì chúng có vai trò tăng cường sức đề kháng.
• Uống đủ nước mỗi ngày để duy trì độ ẩm cho da và tăng cường quá trình trao đổi chất.
• Hạn chế đường tinh luyện, thức ăn nhanh và dầu mỡ vì các thực phẩm này có thể gây suy giảm miễn dịch và làm chậm quá trình hồi phục da.

Phòng ngừa mụn cóc ở ngón tay

Đặc hiệu

Một số vắc xin phòng HPV có thể giúp ngăn ngừa một số chủng HPV gây mụn cóc và ung thư cổ tử cung. Việc tiêm ngừa nên được thực hiện từ sớm, đặc biệt ở lứa tuổi thanh thiếu niên trước khi có nguy cơ tiếp xúc với virus.

Hiện nay tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, có hai loại vắc xin phòng HPV, bao gồm:

• Vắc xin Gardasil 4: Phòng ngừa các tuýp HPV 6, 11, 16, 18.
• Vắc xin Gardasil 9: Phòng ngừa các tuýp HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58.

Không đặc hiệu

Một số biện pháp phòng ngừa lây nhiễm mụn cóc khác bao gồm:

• Tránh tiếp xúc với người bị mụn cóc hoặc các vật dụng cá nhân của họ.
• Đeo găng tay bảo hộ khi làm việc trong môi trường dễ gây tổn thương da, ví dụ như làm bếp, làm vườn, vệ sinh hóa chất.
• Không đi chân trần ở nơi công cộng ẩm ướt như nhà tắm chung, hồ bơi.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt sau khi chạm vào bề mặt lạ, tay vịn công cộng.
• Tăng cường sức đề kháng thông qua chế độ sống lành mạnh như ngủ đủ giấc, vận động thể chất đều đặn, tránh căng thẳng kéo dài.

Mụn cóc ở ngón tay tuy là một bệnh lành tính, nhưng nếu không điều trị đúng cách, nó có thể kéo dài dai dẳng, gây đau, mất thẩm mỹ và tiềm ẩn nguy cơ lây lan cho người khác. Việc nhận biết sớm triệu chứng, kết hợp với điều trị phù hợp và xây dựng thói quen vệ sinh cá nhân tốt sẽ giúp kiểm soát tình trạng bệnh hiệu quả.

Bên cạnh đó, để chủ động phòng ngừa các bệnh do virus HPV gây ra, bao gồm cả mụn cóc và ung thư cổ tử cung, việc tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả và an toàn. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang cung cấp các loại vắc xin HPV chất lượng cao, được nhập khẩu chính hãng, bảo quản theo đúng tiêu chuẩn quốc tế. Đội ngũ y bác sĩ tận tâm, giàu kinh nghiệm sẽ tư vấn chi tiết, theo dõi sát sau tiêm để đảm bảo an toàn tối đa cho khách hàng.