Lượng máu đủ để lây nhiễm HIV là bao nhiêu? Điều trị dự phòng ngay sau phơi nhiễm HIV

HIV là virus gây suy giảm hệ miễn dịch ở người và có thể dẫn đến AIDS nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, không phải ai tiếp xúc với người mắc HIV cũng đều có nguy cơ lây nhiễm. Trong nhiều trường hợp, chỉ khi có tiếp xúc trực tiếp với lượng máu đủ để lây nhiễm HIV thì mới có nguy cơ bị phơi nhiễm. Vì vậy, hiểu rõ về con đường lây truyền cũng như yếu tố quyết định khả năng lây nhiễm là điều cần thiết để giảm thiểu tâm lý kỳ thị và chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân.

Lượng máu đủ để lây nhiễm HIV là bao nhiêu?

HIV là virus không dễ dàng lây truyền như nhiều người vẫn nghĩ. Thực tế, chỉ khi có lượng máu đủ để lây nhiễm HIV xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương hở, nguy cơ nhiễm bệnh mới xảy ra. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có một con số chính xác nào được công bố về thể tích máu cụ thể có thể dẫn đến lây nhiễm HIV.

Theo các chuyên gia, trong máu của người nhiễm HIV có thể chứa hàng triệu bản sao virus. Nhưng khả năng lây nhiễm phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí tiếp xúc, độ sâu của vết thương và thời gian tiếp xúc. Nếu chỉ tiếp xúc qua vùng da lành thì nguy cơ lây gần như không có. Còn nếu có vết trầy xước hoặc chảy máu thì cần đặc biệt cẩn trọng.

Hiện nay, nhóm nguy cơ cao ở nước ta chủ yếu là người tiêm chích ma túy, nam quan hệ tình dục đồng giới, quan hệ tình dục không an toàn hoặc hoạt động mại dâm. Trong cộng đồng dân số nói chung, tỷ lệ nhiễm HIV vẫn ở mức thấp, dao động từ 0,3 - 0,4%.

HIV lây qua đường máu là như thế nào?

Máu là môi trường chứa lượng virus HIV cao nhất trong cơ thể người nhiễm. Khi máu của người nhiễm HIV có chứa lượng virus đủ để lây nhiễm tiếp xúc trực tiếp với vết thương hở trên cơ thể người khác thì nguy cơ truyền bệnh là rất cao. Ngoài ra, chỉ một lượng máu nhỏ cũng có thể gây nguy hiểm nếu tiếp xúc với niêm mạc mắt, miệng hoặc cơ quan sinh dục.

Có nhiều con đường lây truyền HIV qua máu được ghi nhận:

• Dùng chung kim tiêm, kim chích hoặc các vật dụng xâm lấn như kim xăm, dao cạo, dụng cụ châm cứu không được tiệt trùng.
• Truyền máu, ghép tạng hoặc mô từ người có HIV.
• Tiếp xúc trực tiếp với máu của người mắc HIV qua các vết xước nhỏ nhưng sâu.
• Sử dụng chung bàn chải đánh răng có dính máu tươi chứa virus HIV.

Việc kiểm soát các hành vi nguy cơ và đảm bảo dụng cụ y tế được vô trùng là yếu tố then chốt để ngăn ngừa lây truyền HIV qua đường máu.

Nếu virus HIV xâm nhập vào cơ thể thì như thế nào?

Khi lượng máu đủ để lây nhiễm HIV xâm nhập thành công vào cơ thể, virus HIV sẽ tấn công hệ miễn dịch, đặc biệt là các tế bào bạch cầu CD4. Chúng nhân bản hàng loạt và tiêu diệt các tế bào miễn dịch, khiến cho cơ thể mất đi khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh khác.

Giai đoạn đầu khi mới xâm nhập, HIV chưa biểu hiện triệu chứng rõ ràng nhưng vẫn đang âm thầm nhân lên trong cơ thể. Đây là thời điểm nồng độ virus trong máu rất cao và cũng là lúc dễ lây truyền nhất - thường gọi là giai đoạn cửa sổ.

Lúc này, người bệnh không chỉ dễ lây sang người khác mà còn đối mặt với nguy cơ suy giảm miễn dịch nhanh chóng nếu không được phát hiện và can thiệp sớm.

Điều trị dự phòng ngay sau phơi nhiễm HIV

Trong vòng 72 giờ đầu sau khi tiếp xúc với lượng máu đủ để lây nhiễm HIV, việc sử dụng thuốc ARV điều trị dự phòng là biện pháp hiệu quả để ngăn chặn sự nhân lên của virus. Đây là phương pháp được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo áp dụng trong các trường hợp có nguy cơ cao.

ARV có khả năng ức chế sự nhân bản của HIV trong cơ thể, giúp hệ miễn dịch có thời gian kiểm soát và đào thải virus. Hiệu quả điều trị cao nhất khi được sử dụng càng sớm càng tốt - tốt nhất là trong vòng vài giờ sau khi phơi nhiễm. Việc trì hoãn có thể làm giảm đáng kể hiệu quả.

Người sử dụng ARV dự phòng cần tuân thủ điều trị đủ 28 ngày, kết hợp với khám định kỳ để theo dõi tình trạng sức khỏe và xét nghiệm HIV trong vòng 3 - 6 tháng sau phơi nhiễm.

Vai trò của xét nghiệm và tư vấn sau phơi nhiễm

Ngay sau khi nghi ngờ tiếp xúc với lượng máu đủ để lây nhiễm HIV, người bệnh nên tiến hành xét nghiệm HIV bằng phương pháp test nhanh tại nhà hoặc đến cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra chuyên sâu. Việc phát hiện sớm giúp rút ngắn thời gian điều trị và tăng cơ hội bảo vệ hệ miễn dịch, đồng thời hạn chế nguy cơ lây truyền cho người khác trong thời gian chưa biết tình trạng bệnh.

Bên cạnh đó, tư vấn tâm lý là một phần không thể thiếu trong quá trình tiếp nhận điều trị HIV. Nhiều người sau phơi nhiễm thường rơi vào tâm lý hoang mang, lo lắng thậm chí trầm cảm nhẹ. Việc được hỗ trợ tâm lý đúng cách giúp họ ổn định tinh thần và duy trì tuân thủ điều trị lâu dài, góp phần nâng cao hiệu quả phòng ngừa và kiểm soát bệnh.

Một cá nhân nghi ngờ phơi nhiễm HIV cần:

• Test nhanh HIV tại nhà để đánh giá nguy cơ ban đầu.
• Đến cơ sở y tế để được bác sĩ khám lâm sàng và chỉ định điều trị ARV nếu cần.
• Theo dõi triệu chứng và xét nghiệm lại sau mỗi 3 tháng.
• Tham gia tư vấn tâm lý để giữ vững tinh thần và động lực điều trị.

Qua bài viết này, mong là bạn đã giải đáp được thắc mắc lượng máu đủ để lây nhiễm HIV là bao nhiêu. HIV không phải là dấu chấm hết nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Mặc dù không có thuốc chữa khỏi hoàn toàn nhưng nhờ sự phát triển của y học hiện đại, người nhiễm HIV vẫn có thể sống khỏe mạnh và sinh hoạt như người bình thường. Điều quan trọng là hiểu rõ về các con đường lây nhiễm, đặc biệt là qua máu.

Như đã đề cập, chỉ khi tiếp xúc với lượng máu đủ để lây nhiễm HIV, nguy cơ lây nhiễm mới xuất hiện. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, bạn hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn cụ thể và kịp thời.