Lịch tiêm phế cầu cho trẻ em và người lớn (Cập nhật chi tiết)

Tiêm phòng vắc xin phế cầu là biện pháp hiệu quả giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng do phế cầu khuẩn gây ra. Tuy nhiên, mỗi nhóm đối tượng khác nhau sẽ có lịch tiêm phế cầu riêng biệt, và việc tuân thủ đúng thời gian tiêm cũng như lưu ý các yếu tố quan trọng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc xin. Vậy khi nào cần tiêm vắc xin phế cầu và cần chú ý những gì về việc tiêm chủng? Hãy cùng tìm hiểu để có sự chuẩn bị tốt nhất cho sức khỏe của bản thân và gia đình.

Vì sao cần tiêm vắc xin phòng phế cầu đúng lịch?

Lý do nên tiêm vắc xin phế cầu

Phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là vi khuẩn Gram dương, có thể sinh trưởng trong môi trường hiếu khí và kỵ khí tùy ý. Đặc điểm nổi bật của vi khuẩn này là lớp vỏ polysaccharide giúp nó tránh bị hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt. Dựa vào cấu trúc kháng nguyên của vỏ, phế cầu khuẩn được chia thành nhiều nhóm huyết thanh khác nhau.

Vi khuẩn này là nguyên nhân hàng đầu gây ra nhiều bệnh nhiễm khuẩn nguy hiểm, bao gồm viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết. Nhờ vào khả năng chống lại hệ miễn dịch, chúng có thể xâm nhập và lan rộng trong cơ thể, gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Tiêm vắc xin phế cầu là biện pháp phòng ngừa hiệu quả, giúp cơ thể tạo miễn dịch đặc hiệu, giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như hạn chế các hậu quả nặng nề do nhiễm trùng.

Phế cầu khuẩn thường khu trú trong vùng mũi họng của người khỏe mạnh mang mầm bệnh mà không có triệu chứng. Chúng lây truyền chủ yếu qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ người nhiễm bệnh. Vì vậy, tiêm vắc xin không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn góp phần hạn chế sự lây lan trong cộng đồng.

Các nhóm huyết thanh và mức độ gây bệnh

Cho đến nay, các nhà khoa học đã xác định được khoảng 100 nhóm huyết thanh khác nhau của phế cầu khuẩn. Trong đó, khoảng 23 nhóm chiếm 80 – 90% các ca nhiễm trùng nặng. Một số nhóm có mức độ xâm lấn cao hơn, chẳng hạn như:

• Thường gây viêm phổi: Nhóm 1, 3.

• Thường gây viêm màng não: Nhóm 6B, 10A, 23F.

• Phổ biến trên toàn cầu trong bệnh nhiễm trùng xâm lấn (IPD): Nhóm 14, 19A.

Theo thống kê, khoảng 62% các bệnh nhiễm trùng xâm lấn trên toàn cầu là do 10 nhóm huyết thanh phổ biến nhất.

Các loại vắc xin phòng phế cầu được lưu hành tại Việt Nam

Hiện nay, tại Việt Nam, có một số loại vắc xin phòng phế cầu đang được sử dụng để bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra, bao gồm viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết. Các loại vắc xin phổ biến gồm PCV10 (Synflorix), PCV13 (Prevenar 13) và PPSV23 (Pneumovax 23). PCV10 và PCV13 là vắc xin liên hợp, thường được khuyến cáo cho trẻ nhỏ để tạo miễn dịch bền vững.

Trong khi đó, PPSV23 là vắc xin polysaccharide, chủ yếu được sử dụng cho người lớn và nhóm nguy cơ cao như người cao tuổi hoặc người mắc bệnh mãn tính. Việc tiêm chủng đầy đủ theo khuyến nghị giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Lịch tiêm phế cầu cho trẻ em và người lớn chi tiết nhất

Vi khuẩn phế cầu Streptococcus pneumoniae có thể gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết và viêm tai giữa cấp. Để phòng ngừa, các loại vắc xin phế cầu được khuyến nghị tiêm chủng theo từng nhóm tuổi và tình trạng sức khỏe. Dưới đây là lịch tiêm phế cầu tương ứng với từng loại vắc xin thường được sử dụng phổ biến:

Vắc xin Synflorix (Bỉ)

Synflorix là vắc xin giúp bảo vệ trẻ nhỏ (từ 6 tuần tuổi đến 5 tuổi) khỏi các bệnh do phế cầu khuẩn Streptococcus pneumoniae thuộc các nhóm huyết thanh 1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F và 23F. Những bệnh lý có thể phòng ngừa nhờ vắc xin này bao gồm viêm màng não, viêm phổi, nhiễm trùng huyết, viêm tai giữa cấp tính, và một số bệnh nhiễm trùng khác. Ngoài ra, vắc xin này còn giúp phòng ngừa viêm tai giữa cấp do Haemophilus influenzae không định tuýp.

Lịch tiêm phế cầu cho trẻ từ 6 tuần đến dưới 7 tháng tuổi:

• Mũi 1: Tiêm lần đầu.

• Mũi 2: Cách mũi đầu 1 tháng.

• Mũi 3: Cách mũi thứ hai 1 tháng.

• Mũi 4: Cách mũi thứ ba 6 tháng.

Trẻ từ 7 tháng đến dưới 12 tháng tuổi:

• Mũi 1: Tiêm lần đầu.

• Mũi 2: Cách mũi đầu 1 tháng.

• Mũi 3: Cách mũi thứ hai 6 tháng.

Trẻ từ 1 đến dưới 6 tuổi:

• Mũi 1: Tiêm lần đầu.

• Mũi 2: Cách mũi đầu 2 tháng.

Vắc xin Pneumovax 23

Pneumovax 23 là vắc xin giúp tạo miễn dịch chủ động chống lại bệnh phế cầu khuẩn, được sử dụng cho trẻ từ 2 tuổi trở lên, thanh thiếu niên và người lớn.

Tiêm phòng cơ bản: Trẻ từ 2 tuổi trở lên: Tiêm một liều duy nhất.

Tiêm nhắc lại: Dành cho những người có nguy cơ cao mắc bệnh phế cầu khuẩn nặng.

Khoảng cách giữa hai mũi tiêm tối thiểu 5 năm và người khỏe mạnh không cần tiêm nhắc lại định kỳ.

Vắc xin Prevenar 13 (Bỉ)

Prevenar 13 có tác dụng phòng ngừa các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra, bao gồm viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa cấp và nhiễm khuẩn huyết. Vắc xin này được chỉ định cho cả trẻ em và người lớn.

Lịch tiêm phế cầu cho trẻ từ 6 tuần đến dưới 7 tháng tuổi:

• Mũi 1: Tiêm lần đầu.

• Mũi 2: Cách mũi đầu 1 tháng.

• Mũi 3: Cách mũi thứ hai 1 tháng.

• Mũi 4: Cách mũi thứ ba 8 tháng.

Trẻ từ 7 tháng đến dưới 12 tháng tuổi:

• Mũi 1: Tiêm lần đầu.

• Mũi 2: Cách mũi đầu 1 tháng.

• Mũi 3: Cách mũi thứ hai 6 tháng.

Trẻ từ 1 đến dưới 2 tuổi:

• Mũi 1: Tiêm lần đầu.

• Mũi 2: Cách mũi đầu 2 tháng.

Trẻ từ 2 tuổi và người lớn: Chỉ cần tiêm một liều duy nhất.

Chuyển đổi giữa các loại vắc xin phế cầu

Từ Synflorix sang Prevenar 13:

• Nên hoàn thành toàn bộ liệu trình với một loại vắc xin.

• Nếu cần, có thể chuyển từ Synflorix sang Prevenar 13 vào bất kỳ thời điểm nào trong lịch trình tiêm.

• Trẻ từ 2 tuổi trở lên đã tiêm đủ Synflorix có thể tiêm bổ sung một liều Prevenar 13, nhưng cần cách mũi Synflorix cuối ít nhất 2 tháng.

Từ Prevenar 13 sang Pneumovax 23: Người lớn có thể tiêm cả hai loại vắc xin này, nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định thời điểm tiêm hợp lý.

Các tác dụng phụ khi tiêm vắc xin phế cầu

• Phản ứng tại chỗ: Đỏ, sưng, đau hoặc cứng tại vị trí tiêm.

• Sốt nhẹ đến vừa.

• Mệt mỏi, đau đầu.

• Chán ăn, quấy khóc (ở trẻ nhỏ).

• Buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy.

• Đau cơ hoặc đau khớp.

• Phản ứng dị ứng (hiếm gặp): Phát ban, khó thở, sưng mặt hoặc sốc phản vệ.

Chích ngừa vắc xin phế cầu trễ lịch có sao không?

Việc chích ngừa vắc xin phế cầu trễ lịch có thể ảnh hưởng đến hiệu quả bảo vệ, nhưng không cần tiêm lại từ đầu. Thay vào đó, trẻ có thể tiếp tục theo lịch tiêm bù phù hợp với từng độ tuổi.

Vắc xin Synflorix

Lịch tiêm bù khi trẻ trễ lịch tiêm Synflorix:

• Nếu trẻ từ 6 tuần đến dưới 7 tháng tuổi trễ mũi thứ ba và khi đó đã ≥ 1 tuổi: Mũi thứ tư cần cách mũi thứ ba ít nhất 2 tháng.

• Nếu trẻ từ 7 tháng đến dưới 12 tháng tuổi trễ mũi thứ hai và khi đó đã ≥ 1 tuổi: Mũi thứ ba cần cách mũi thứ hai ít nhất 2 tháng.

Vắc xin Prevenar 13

Lịch tiêm bù khi trẻ trễ lịch tiêm Prevenar 13:

• Nếu trẻ từ 6 tuần đến dưới 7 tháng tuổi trễ mũi thứ ba và khi đó đã ≥ 1 tuổi: Mũi thứ tư cần cách mũi thứ ba ít nhất 2 tháng.

• Nếu trẻ từ 7 tháng đến dưới 12 tháng tuổi trễ mũi thứ hai và khi đó đã ≥ 1 tuổi: Mũi thứ ba cần cách mũi thứ hai ít nhất 2 tháng.

Việc tiêm phòng vắc xin phế cầu đúng thời điểm và tuân thủ các hướng dẫn quan trọng không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Để đạt hiệu quả tối ưu, mỗi người cần chủ động tìm hiểu lịch tiêm phế cầu phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe, đồng thời tuân thủ các khuyến nghị của bác sĩ. Tiêm phòng đầy đủ không chỉ là biện pháp bảo vệ bản thân mà còn góp phần hạn chế sự lây lan của bệnh trong xã hội.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các loại vắc xin phòng các bệnh do phế cầu, bao gồm viêm phổi, với chất lượng cao và giá cả hợp lý. Các vắc xin hiện có gồm Synflorix với giá 1.024.000 đồng/mũi, Prevenar 13 giá 1.280.000 đồng/mũi và Pneumovax 23 giá 1.440.000 đồng/mũi (Giá tham khảo, có thể thay đổi tùy theo thời điểm). Tiêm vắc xin giúp bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh viêm phổi do phế cầu, nâng cao sức đề kháng và phòng ngừa các bệnh nguy hiểm. Hãy liên hệ ngay qua Hotline: 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch tiêm chủng nhanh chóng.

Xem thêm:

• Không tiêm mũi nhắc lại phế cầu có sao không?

• Phản ứng sau tiêm phế cầu của trẻ​ và cách xử trí