Kỹ thuật tiêm mông và những điều cần biết trong quy trình

Trong điều trị, thuốc có thể được sử dụng qua nhiều đường khác nhau, trong đó tiêm là phương pháp phổ biến thứ hai chỉ sau đường uống. Thuốc tiêm có thể chia thành các loại như tiêm tĩnh mạch, tiêm bắp, tiêm dưới da, tiêm trong da... Trong số đó, mông thường được lựa chọn để tiêm bắp do khả năng hấp thụ thuốc nhanh nhờ vào các mạch máu và cơ bắp ở khu vực này. Vì vậy tiêm mông là một trong những phương pháp tiêm bắp được áp dụng rộng rãi trong lâm sàng. Tuy nhiên, không phải vị trí nào trên mông cũng có thể tiêm. Trên thực tế, việc tiêm mông cần phải được thực hiện ở những khu vực an toàn để đạt hiệu quả tối ưu và tránh các rủi ro không mong muốn. Bài viết này sẽ cung cấp thêm thông tin chi tiết về những vấn đề liên quan đến tiêm mông.

Tiêm mông là gì?

Kỹ thuật tiêm mông là phương pháp tiêm thuốc vào cơ bắp phổ biến, chủ yếu được thực hiện ở phần góc trên ngoài của mông. Vị trí này dễ dàng cho thuốc hấp thụ vào mạch máu xung quanh và đưa thuốc vào cơ thể một cách hiệu quả.

Một số thuốc yêu cầu tiêm vào cơ bắp mông để đạt hiệu quả tốt nhất. Tuy nhiên, việc thực hiện tiêm cần phải chính xác, vì vùng mông có lớp mỡ dày, khiến mũi tiêm có thể chỉ đi vào mô mỡ thay vì cơ. Khi tiêm vào cơ mông, thuốc sẽ được hấp thụ nhanh chóng và nhiều hơn so với tiêm dưới da nhờ vào hệ thống mạch máu phong phú và khả năng chứa khối lượng thuốc lớn hơn của mô cơ. Điều này giúp tăng cường tác dụng của thuốc trong cơ thể.

Khi nào thì tiêm mông?

Phương pháp tiêm mông được áp dụng rộng rãi trong lâm sàng cho nhiều loại thuốc như thuốc tiền mê, giảm đau, vắc xin, thuốc tiêm dầu (ví dụ hormone progesterone), thuốc chống loạn thần tác dụng kéo dài, vitamin B1, B12, B2, K1 và kháng sinh. Tiêm mông đặc biệt hữu ích khi thuốc không thể sử dụng qua đường uống, tiêm tĩnh mạch hoặc khi cần thuốc có tác dụng nhanh chóng, hoặc khi thuốc có tính kích ứng mạnh hoặc cần liều lượng lớn.

Chỉ định tiêm mông

• Thuốc dạng dầu khó tan, dễ gây đau khi tiêm.

• Ete, Quinin.

• Các dung dịch keo, muối thủy ngân, muối bạc, kháng sinh, hormone,... do tan chậm và gây đau, thường phải tiêm vào bắp thịt.

Về nguyên lý, mọi loại thuốc có thể tiêm vào mô liên kết dưới da cũng đều có thể tiêm vào bắp thịt, trừ caffeine. Một số thuốc không thích hợp để tiêm tĩnh mạch mà sẽ có hiệu quả nhanh hơn nếu tiêm bắp. Những thuốc dễ kích thích và hấp thu chậm khi tiêm dưới da cũng có thể được tiêm vào bắp để cải thiện hiệu quả. Ngoài ra, khi da nứt nẻ, việc tiêm dưới da sẽ không được chỉ định.

Chống chỉ định tiêm mông

Những loại thuốc có khả năng gây hoại tử mô, chẳng hạn như Calci clorua, Ouabain, và các thuốc tương tự.

Tiêm mông ở vị trí nào?

Việc xác định đúng vị trí tiêm mông là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả và an toàn. Có hai vị trí chính khi tiêm mông: Bụng mông và lưng mông. Mỗi vị trí tiêm này đều có những phương pháp xác định riêng biệt. Việc lựa chọn vị trí tiêm chính xác giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo thuốc được hấp thu tốt nhất.

Vị trí bụng mông là lựa chọn ưu tiên hơn vì ít có mạch máu và dây thần kinh lớn, giúp giảm nguy cơ tổn thương khi tiêm. Để xác định đúng vị trí, có thể áp dụng các phương pháp sau:

• Phương pháp V: Đặt tay đối diện lên mông của người được tiêm, ngón cái hướng về phía háng, các ngón còn lại hướng về phía đầu người bệnh. Ngón trỏ và ngón giữa tạo thành hình chữ V, mũi tiêm sẽ vào vị trí giao nhau của các ngón tay. Phương pháp này đơn giản nhưng không phù hợp cho bệnh nhân béo phì (BMI trên 30).

• Phương pháp G: Nơi bạn tưởng tượng một tam giác với các đỉnh là các đầu xương đùi và mông, mũi tiêm sẽ đi vào trọng tâm của tam giác.

Vị trí lưng mông ít được sử dụng hơn vì gần với các cấu trúc quan trọng như dây thần kinh tọa, mạch máu lớn và xương. Để xác định vị trí này, bạn chia vùng mông thành một hình vuông với bốn đường giới hạn: một đường nối hai mào chậu, đường bờ ngoài của mông, đường rãnh chia hai mông và đường dưới qua nếp gấp mông. Mũi tiêm sẽ được đặt vào ô vuông phía trên bên ngoài, dưới xương.

Chọn vị trí tiêm mông chính xác không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro mà còn đảm bảo thuốc được hấp thụ hiệu quả, mang lại kết quả điều trị tốt nhất.

Những điều cần lưu ý khi tiêm mông

Sau khi tiêm mông, một số phản ứng sau tiêm tự nhiên có thể xảy ra tại vị trí tiêm, và điều này thường không phải là vấn đề đáng lo ngại.

Cảm giác đau ở khu vực tiêm mông là phản ứng sinh lý bình thường. Kim tiêm thép khi được đưa vào cơ thể sẽ gây ra tổn thương vật lý nhẹ, làm các mô và dây thần kinh cục bộ bị ảnh hưởng, từ đó dẫn đến cảm giác đau. Một số loại thuốc có tính kích ứng cao cũng có thể góp phần làm tăng mức độ đau tại vị trí tiêm. Tuy nhiên, cơn đau thường không cần điều trị đặc biệt và sẽ giảm dần sau một thời gian ngắn. Để giảm đau và tăng cường hấp thu thuốc, bạn có thể chườm nóng vào khu vực tiêm. Nếu vùng tiêm bị sưng, đỏ và đau dữ dội, có thể có dấu hiệu nhiễm trùng tại chỗ, lúc này bạn nên sử dụng thuốc mỡ kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.

Đối với những người thường xuyên phải tiêm vào mông, đặc biệt là những người tiêm insulin hàng ngày, có thể hình thành các khối chai cứng hoặc áp xe tại vị trí tiêm. Để tránh tình trạng này, nên luân phiên thay đổi vị trí tiêm giữa hai bên mông hoặc chọn tiêm vào các cơ khác như cơ vai, đùi, bụng. Điều này giúp giảm nguy cơ tích tụ thuốc tại một chỗ và giảm thiểu sự xuất hiện của các cục chai.

Mặc dù hiếm gặp, nhưng biến chứng nghiêm trọng sau tiêm bắp có thể xảy ra. Co cơ và tổn thương dây thần kinh là các biến chứng thường gặp. Một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất là tổn thương dây thần kinh tọa, đặc biệt là ở khu vực mông. Tổn thương dây thần kinh này có thể dẫn đến liệt chi dưới, thậm chí liệt bàn chân. Đây là biến chứng có thể gặp ở trẻ lớn, thanh thiếu niên cũng như trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Do đó, cần phải thực hiện tiêm mông đúng kỹ thuật và cẩn thận để giảm thiểu nguy cơ này.

Tiêm mông là một kỹ thuật tiêm phổ biến, đặc biệt là ở trẻ em, vì đây là vị trí tiêm dễ xác định và cơ mông lớn giúp hấp thu thuốc hiệu quả. Tuy nhiên, kỹ thuật tiêm mông đòi hỏi phải được thực hiện bởi nhân viên y tế có chuyên môn, nhằm tránh gây tổn thương các cấu trúc quan trọng như dây thần kinh tọa. Vị trí tiêm phải được xác định chính xác để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị. Không nên tự tiêm tại nhà nếu không có sự hướng dẫn và đồng ý từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Nếu không thực hiện đúng kỹ thuật tiêm, việc tiêm mông có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như tổn thương dây thần kinh hoặc các phản ứng phụ. Do đó, việc lựa chọn cơ sở tiêm uy tín là rất quan trọng.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự tin là đơn vị cung dịch vụ tiêm phòng đảm bảo tiêu chuẩn an toàn và chất lượng quốc tế. Với đội ngũ bác sĩ có chuyên môn cao và cơ sở vật chất tiên tiến, chúng tôi cam kết cung cấp dịch vụ chăm sóc chu đáo, giúp quý khách bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình bằng các loại vắc xin chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn quốc tế.