Điều trị sỏi mật​ như thế nào? Một số thực phẩm hỗ trợ tan sỏi mật

Nhu cầu tìm hiểu về các phương pháp điều trị sỏi mật ngày càng tăng khi căn bệnh này có xu hướng trẻ hóa và xuất hiện ở nhiều đối tượng. Từ điều trị bảo tồn bằng thuốc đến can thiệp ngoại khoa, mỗi cách điều trị sỏi mật đều có ưu và nhược điểm riêng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ thông tin về các phương pháp điều trị và một số thực phẩm hỗ trợ tan sỏi mật.

Phương pháp chẩn đoán sỏi mật

Theo Cleveland clinic, ít nhất 10% người trưởng thành ở Mỹ mắc sỏi mật, trong đó khoảng 75% là nữ. Tuy nhiên, chỉ khoảng 20% số người được chẩn đoán sẽ xuất hiện triệu chứng hoặc cần can thiệp điều trị. Để xác định bệnh sỏi mật, trước tiên người bệnh sẽ được khám tổng quát để đánh giá tình trạng sức khỏe. Tiếp đó, nếu nghi ngờ có sỏi, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện một số xét nghiệm và kỹ thuật chẩn đoán cận lâm sàng. Các phương pháp thường được áp dụng gồm:

• Xét nghiệm máu: Giúp phát hiện dấu hiệu viêm nhiễm, tắc nghẽn đường mật hoặc loại trừ những bệnh lý khác có triệu chứng tương tự.
• Siêu âm: Là kỹ thuật được ưu tiên hàng đầu, cho phép quan sát hình ảnh bên trong cơ thể để phát hiện sỏi mật.
• Chụp CT: Cho phép đánh giá rõ cấu trúc túi mật và hệ thống đường mật trong và ngoài gan, hỗ trợ phát hiện vị trí sỏi.
• Chụp cộng hưởng từ mật tụy (MRCP): Sử dụng công nghệ cộng hưởng từ để tạo hình chi tiết gan, túi mật, đường mật và tuyến tụy.
• Nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP): Dùng ống nội soi có gắn camera đưa qua đường miệng xuống đoạn đầu ruột non và vào ống mật chủ để phát hiện sỏi. Ngoài chẩn đoán, phương pháp này còn có thể lấy sỏi mắc kẹt ở đoạn cuối ống mật chủ.

Các phương pháp điều trị sỏi mật

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh nhân, hiện nay có một số phương pháp điều trị sỏi mật bao gồm:

Điều trị sỏi mật qua việc dùng thuốc

Với những trường hợp sỏi mật nhỏ, chưa gây triệu chứng hay biến chứng, bác sĩ thường kê thuốc axit ursodeoxycholic. Loại thuốc này giúp ức chế quá trình tái hấp thu cholesterol ở ruột, đồng thời giảm tổng hợp và bài tiết cholesterol ở gan, nhờ đó có tác dụng phòng ngừa và hỗ trợ điều trị, ngăn sỏi phát triển thêm cũng như làm tan dần sỏi cholesterol. Quá trình điều trị thường kéo dài, và nếu ngừng thuốc, sỏi mật vẫn có khả năng tái phát.

Thuốc trị sỏi mật có thể gây một số tác dụng phụ nhưng hiếm khi nghiêm trọng, như ngứa da hoặc buồn nôn. Đáng lưu ý, axit ursodeoxycholic không được sử dụng cho phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.

Phẫu thuật 

Một số trường hợp sỏi mật cần được can thiệp điều trị sớm bao gồm:

• Người bệnh xuất hiện triệu chứng đau bụng do sỏi mật.
• Bệnh tiến triển gây viêm túi mật, nhiễm trùng đường mật, tắc nghẽn dòng chảy mật, hoặc dẫn đến viêm tụy cấp.

Dựa trên kết quả thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng, bác sĩ sẽ xác định vị trí, kích thước sỏi cũng như những biến chứng mà sỏi gây ra, từ đó lựa chọn phương pháp điều trị sỏi mật phù hợp. Các kỹ thuật điều trị có thể được chỉ định bao gồm:

Đối với sỏi túi mật có thể phẫu thuật cắt túi mật (nội soi hoặc mổ mở). Trường hợp viêm túi mật cấp nhưng bệnh nhân có bệnh lý nặng, bác sĩ có thể chọc dẫn lưu túi mật qua da tạm thời, sau đó điều trị triệt để. Một số trường hợp được tán và lấy sỏi qua da để giữ lại túi mật còn chức năng, kèm điều trị dự phòng tái phát.

Còn đối với sỏi đường mật: Bao gồm sỏi ống mật chủ, sỏi trong gan hoặc cả hai có thể dùng một số phương pháp như:

• Tán sỏi qua da: Dùng sóng siêu âm hoặc laser phá sỏi dưới quan sát camera và hình ảnh siêu âm/chụp DSA, mảnh sỏi sẽ được lấy ra hoặc tự trôi ra ngoài, sau đó đặt ống dẫn lưu mật để đảm bảo thông thoáng.
• Phẫu thuật nội soi mở ống mật: Lấy sỏi và cắt túi mật nếu có sỏi kèm theo; áp dụng khi sỏi lớn, đường mật giãn hoặc thất bại với nội soi mật tụy ngược dòng, có thể kết hợp nội soi đường mật/chụp đường mật trong mổ để đảm bảo sạch sỏi.
• Nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP): Đưa ống nội soi qua đường tiêu hóa xuống tá tràng, nong hoặc cắt cơ thắt để lấy sỏi từ ống mật chủ xuống ruột, có thể đặt stent tạm để lưu thông mật tốt hơn sau thủ thuật.

Một số thực phẩm hỗ trợ tan sỏi mật

Song song với các phương pháp điều trị sỏi mật, người bệnh có thể bổ sung một số thực phẩm dưới đây để hỗ trợ quá trình làm tan sỏi:

Thực phẩm giàu chất xơ

Người bị sỏi mật nên tăng cường chất xơ từ trái cây, rau xanh, cây họ đậu, các loại hạt và ngũ cốc để hỗ trợ đào thải cholesterol, giảm nguy cơ hình thành axit mật thứ cấp và phòng bệnh túi mật.

Chất béo không bão hòa

Bổ sung hợp lý chất béo không bão hòa từ hạnh nhân, bơ, các loại hạt, dầu ô-liu, dầu hướng dương… giúp kích thích tiết và bài xuất dịch mật, đồng thời hỗ trợ hấp thu vitamin tan trong dầu.

Thực phẩm chứa cholesterol

Người bị sỏi mật nên giới hạn lượng cholesterol nạp vào cơ thể dưới 300mg mỗi ngày. Có thể lựa chọn các thực phẩm chứa dưới 100mg cholesterol/100g như thịt lợn nạc, thịt bò thăn, thịt gà, thịt vịt, cá chép, cá trê… để đưa vào thực đơn.

Thịt nạc giàu protein

Mặc dù thịt đỏ giàu đạm, nhưng lượng chất béo khá cao. Thịt được chia thành 3 nhóm là ít béo (thịt nạc thăn), béo vừa (nạc vai), và nhiều béo (ba chỉ). Người bệnh nên ưu tiên thịt ít béo, kết hợp cùng các thực phẩm chứa chất béo tốt từ cá (như cá hồi, cá mòi) hoặc nguồn đạm thực vật như đậu nành, đậu phụ, đậu lăng, nấm…

Trái cây giàu vitamin

Mỗi ngày nên ăn ít nhất 5 phần trái cây và rau xanh. Các loại như cam, quýt, cà chua, rau lá xanh đậm… cung cấp vitamin C, magie và folate, vừa tốt cho gan mật vừa hỗ trợ quá trình đào thải sỏi.

Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt giàu chất xơ không hòa tan, giúp giảm cholesterol LDL, tốt cho tim mạch và hỗ trợ phòng ngừa, loại bỏ sỏi mật. Người bệnh nên ưu tiên các thực phẩm như bánh mì nguyên cám, mì ống nguyên hạt, gạo lứt, lúa mạch hay bột yến mạch trong bữa ăn.

Sữa ít béo

Hạn chế chất béo là cách giúp tăng hiệu quả đào thải sỏi mật. Có thể thay thế sữa động vật nguyên kem bằng các loại sữa thực vật như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân hoặc sữa yến mạch.

Dầu ô-liu

Dầu ô-liu chứa nhiều chất béo không bão hòa tốt cho sức khỏe, hỗ trợ làm sạch túi mật. Việc kết hợp dầu ô-liu với rau củ và trái cây tươi là lựa chọn phù hợp cho người bệnh và giúp phòng sỏi mật hiệu quả.

Tuân thủ đúng phác đồ và hướng dẫn từ bác sĩ là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả và an toàn trong quá trình điều trị sỏi mật. Tùy vào vị trí, kích thước và mức độ nghiêm trọng của sỏi, người bệnh có thể được áp dụng các phương pháp như dùng thuốc, tán sỏi, nội soi hoặc phẫu thuật. Việc thăm khám định kỳ và can thiệp kịp thời sẽ giúp hạn chế biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Tiêm vắc xin đầy đủ giúp cơ thể tạo miễn dịch vững chắc, phòng ngừa hiệu quả nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín, cung cấp đa dạng các loại vắc xin cho mọi lứa tuổi, cùng đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm và dịch vụ chăm sóc tận tình. Quy trình tiêm an toàn, phòng tiêm sạch sẽ, bảo quản vắc xin đạt chuẩn giúp khách hàng yên tâm tuyệt đối. Liên hệ ngay Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua hotline miễn phí 18006928 để đặt lịch hẹn.