Đau nửa đầu bên phải và nhức mắt: Nguyên nhân, triệu chứng và cách xử trí hiệu quả

Đau nửa đầu bên phải và nhức mắt đang ngày càng phổ biến, đặc biệt ở những người làm việc văn phòng, học sinh, sinh viên hoặc những ai thường xuyên sử dụng thiết bị điện tử. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách xử trí sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng này, giảm thiểu tái phát và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Đau nửa đầu bên phải và nhức mắt là gì?

Đau nửa đầu bên phải và nhức mắt là tình trạng đau đầu tập trung ở vùng thái dương, trán hoặc phía sau hốc mắt bên phải, thường đi kèm cảm giác căng tức, mỏi hoặc nhức nhối ở mắt. Đây có thể là dấu hiệu của chứng đau nửa đầu (migraine), nhưng cũng có thể liên quan đến các vấn đề về mắt, thần kinh hoặc các yếu tố lối sống. Cơn đau có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, làm gián đoạn các hoạt động thường nhật.

Đặc điểm nhận biết cơn đau nửa đầu kèm nhức mắt bao gồm:

• Vị trí đau: Đau tập trung ở nửa đầu bên phải, thường ở vùng trán, thái dương hoặc quanh hốc mắt.
• Tính chất đau: Đau nhói, giật theo nhịp mạch hoặc âm ỉ kéo dài.
• Triệu chứng mắt: Nhức mắt, cảm giác căng tức, chảy nước mắt hoặc mờ mắt tạm thời.
• Triệu chứng kèm theo: Buồn nôn, nhạy cảm với ánh sáng hoặc tiếng ồn, mệt mỏi.

Nguyên nhân gây đau nửa đầu bên phải và nhức mắt

Đau nửa đầu bên phải và nhức mắt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ yếu tố thần kinh, thị giác đến thói quen sinh hoạt. Việc xác định nguyên nhân chính xác là bước quan trọng để điều trị hiệu quả.

Nguyên nhân thường gặp

Một số căn nguyên gây đau nửa đầu bên phải và nhức mắt bao gồm:

• Đau nửa đầu (migraine): Là nguyên nhân phổ biến, đặc biệt khi cơn đau đi kèm nhạy cảm với ánh sáng và tiếng ồn, gây nhức mắt. Migraine thường ảnh hưởng đến một bên đầu, có thể bên phải hoặc trái.
• Căng thẳng thị giác: Làm việc lâu với máy tính, điện thoại hoặc đọc sách trong điều kiện thiếu sáng khiến mắt quá tải, dẫn đến nhức mắt và đau lan lên vùng trán.
• Viêm xoang: Viêm xoang trán hoặc xoang sàng có thể gây đau nửa đầu bên phải và nhức mắt, đặc biệt khi kèm theo cảm giác áp lực quanh hốc mắt.
• Tăng nhãn áp (glaucoma): Áp lực trong mắt tăng cao có thể gây đau nhức mắt dữ dội, lan lên vùng đầu bên phải.
• Rối loạn tuần hoàn não hoặc tăng huyết áp: Lưu lượng máu lên não không ổn định có thể gây đau đầu khu trú một bên, kèm theo nhức mắt.

Yếu tố nguy cơ

Bên cạnh đó, một số yếu tố nguy cơ gây bệnh có thể bao gồm:

• Lối sống: Ngồi lâu trước màn hình, thiếu ngủ hoặc làm việc trong môi trường ánh sáng mạnh.
• Tâm lý: Stress, lo âu hoặc áp lực công việc kéo dài.
• Thói quen ăn uống: Lạm dụng cà phê, rượu bia hoặc bỏ bữa.
• Tiền sử bệnh lý: Người có tiền sử migraine, bệnh lý mắt (như tăng nhãn áp) hoặc viêm xoang có nguy cơ cao hơn.
• Giới tính: Phụ nữ, đặc biệt khi bị rối loạn nội tiết tố, dễ gặp tình trạng này hơn nam giới.

Triệu chứng đi kèm cần lưu ý

Việc nhận biết các triệu chứng đi kèm đau nửa đầu bên phải và nhức mắt giúp phân biệt nguyên nhân và đưa ra hướng xử trí phù hợp. Người bệnh mắc chứng đau nửa đầu kèm nhức mắt có biểu hiện gồm:

• Đau nhói hoặc âm ỉ: Cơn đau tập trung ở nửa đầu bên phải, có thể lan ra vùng trán hoặc thái dương.
• Nhức mắt: Cảm giác căng tức, mỏi hoặc đau nhức ở hốc mắt bên phải, đôi khi kèm chảy nước mắt hoặc đỏ mắt.
• Nhạy cảm giác quan: Khó chịu với ánh sáng, tiếng ồn hoặc một số mùi hương.
• Buồn nôn hoặc nôn: Thường xuất hiện trong các cơn đau nửa đầu nặng.
• Mệt mỏi: Người bệnh cảm thấy uể oải, khó tập trung hoặc dễ cáu gắt.

Bên cạnh đó, một số triệu chứng cần được chú ý ngay lập tức vì có thể liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng. Nếu gặp các dấu hiệu dưới đây, người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác, bao gồm:

• Đau đột ngột, dữ dội: Cơn đau xuất hiện bất ngờ, mức độ nghiêm trọng chưa từng gặp.
• Rối loạn thị giác: Mờ mắt kéo dài, nhìn thấy quầng sáng quanh đèn hoặc mất thị lực tạm thời.
• Triệu chứng thần kinh: Kèm theo dấu hiệu liệt dây thần kinh số 7, khó nói, tê liệt tay chân, mất thăng bằng hoặc rối loạn ý thức.
• Sốt hoặc cứng cổ: Có thể là dấu hiệu của viêm màng não hoặc nhiễm trùng nặng.

Cách điều trị và phòng ngừa đau nửa đầu bên phải và nhức mắt

Để kiểm soát đau nửa đầu bên phải và nhức mắt, cần kết hợp giữa điều trị y khoa, chăm sóc tại nhà và thay đổi lối sống để đạt hiệu quả lâu dài.

Điều trị y khoa

Nếu triệu chứng bệnh gây ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, người bệnh có thể cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ như:

• Thuốc giảm đau thông thường: Paracetamol, ibuprofen hoặc aspirin có thể giúp giảm cơn đau nhẹ, nhưng cần dùng theo chỉ định để tránh tác dụng phụ.
• Thuốc đặc hiệu cho migraine (triptans): Như sumatriptan, được sử dụng khi cơn đau nặng hoặc không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường.
• Điều trị bệnh lý mắt: Nếu nhức mắt do tăng nhãn áp hoặc các vấn đề khác, cần thăm khám chuyên khoa mắt để có phác đồ phù hợp như thuốc nhỏ mắt hay phẫu thuật theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
• Thuốc trị viêm xoang: Kháng sinh, kháng viêm hoặc thuốc xịt mũi có thể được sử dụng nếu đau do viêm xoang.
• Thuốc dự phòng: Nếu cơn đau tái phát thường xuyên, bác sĩ có thể kê thuốc như beta-blockers hoặc thuốc chống động kinh để giảm tần suất.

Biện pháp hỗ trợ tại nhà

Bên cạnh đó, người bệnh cần kết hợp với các phương pháp điều trị khác, vừa đơn giản mà an toàn có thể thực hiện ngay tại nhà như:

• Nghỉ ngơi trong không gian yên tĩnh: Tìm một nơi tối, không có tiếng ồn để thư giãn khi cơn đau xuất hiện.
• Chườm lạnh: Đặt khăn mát hoặc túi chườm lạnh lên vùng trán hoặc mắt để giảm đau và căng tức.
• Giữ mắt nghỉ ngơi: Tránh nhìn màn hình máy tính, điện thoại trong thời gian dài; áp dụng quy tắc 20 - 20 - 20 (cứ 20 phút nhìn xa 20 cm trong 20 giây).
• Massage nhẹ nhàng: Xoa bóp vùng trán, thái dương hoặc quanh mắt để giảm căng thẳng cơ bắp.

Phòng ngừa lâu dài

Để phòng ngừa bệnh lâu dài, tránh tiến triển nặng cũng hạn chế tái phát, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Duy trì lối sống lành mạnh: Ngủ đủ 7 - 8 giờ mỗi đêm, ăn uống đúng giờ và tránh bỏ bữa.
• Hạn chế tác nhân kích thích: Tránh tiêu thụ quá nhiều cà phê, rượu bia, socola hoặc thực phẩm chế biến sẵn.
• Quản lý stress: Thực hành yoga, thiền hoặc các bài tập hít thở sâu để giảm căng thẳng tâm lý.
• Bảo vệ mắt: Sử dụng kính chống ánh sáng xanh khi làm việc với máy tính, điều chỉnh ánh sáng phù hợp và khám mắt định kỳ.

Đau nửa đầu bên phải và nhức mắt là tình trạng phổ biến, có thể do migraine, căng thẳng thị giác, viêm xoang hoặc các vấn đề nghiêm trọng hơn như tăng nhãn áp. Việc nhận biết sớm triệu chứng, áp dụng các biện pháp điều trị và phòng ngừa, cùng với thăm khám định kỳ sẽ giúp bạn kiểm soát hiệu quả tình trạng này. Hãy lắng nghe cơ thể, duy trì lối sống lành mạnh và tìm đến sự hỗ trợ y tế khi cần thiết để bảo vệ sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống.