Đau mắt đỏ lây qua đường nào? nguyên nhân và cách phòng tránh

Đau mắt đỏ, hay còn gọi là viêm kết mạc cấp, là bệnh lý thường gặp, đặc biệt trong mùa dịch bệnh. Bệnh này không chỉ gây khó chịu với triệu chứng ngứa, đỏ mắt mà còn lây lan nhanh chóng trong cộng đồng nếu không được điều trị và phòng ngừa đúng cách. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu đau mắt đỏ lây qua đường nào,từ đó giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình, đồng thời hạn chế nguy cơ bùng phát dịch trong cộng đồng.

Đau mắt đỏ lây qua đường nào?

Đau mắt đỏ chủ yếu do vi khuẩn hoặc virus gây ra, với các con đường lây nhiễm phổ biến bao gồm tiếp xúc trực tiếp và gián tiếp. Dưới đây là đáp án cho câu hỏi đau mắt đỏ lây qua đường nào, giúp bạn nhận diện và phòng tránh hiệu quả.

Lây qua tiếp xúc trực tiếp

Khi một người bị đau mắt đỏ, virus hoặc vi khuẩn có trong nước mắt và dịch tiết mắt có thể dễ dàng lây lan. Ví dụ, nếu người bệnh dụi mắt rồi chạm vào tay người khác hoặc các bề mặt chung như tay nắm cửa, vi khuẩn hoặc virus sẽ truyền sang người lành khi họ vô tình chạm vào mắt mình. Theo nghiên cứu từ CDC, tiếp xúc trực tiếp là một trong những con đường chính khiến đau mắt đỏ lây qua đường nào được ghi nhận nhiều nhất.

Lây qua tiếp xúc gián tiếp

Đau mắt đỏ lây qua đường nào khác? Đó là qua các vật dụng cá nhân như khăn mặt, gối, kính mắt, hoặc thậm chí điện thoại mà người bệnh đã sử dụng. Virus và vi khuẩn có thể tồn tại trên bề mặt các vật dụng này trong vài giờ, thậm chí vài ngày, tùy thuộc vào điều kiện môi trường. Nếu người lành sử dụng chung những vật dụng này mà không vệ sinh kỹ, nguy cơ nhiễm bệnh là rất cao. Đây là lý do các chuyên gia y tế luôn khuyến cáo không chia sẻ đồ dùng cá nhân trong mùa dịch đau mắt đỏ.

Lây qua không khí

Mặc dù ít phổ biến hơn, đau mắt đỏ lây qua đường nào còn bao gồm qua các giọt bắn trong không khí, đặc biệt khi bệnh do virus như Adenovirus gây ra. Khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, các giọt bắn nhỏ chứa virus có thể lơ lửng trong không khí và xâm nhập vào mắt người khác. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Ophthalmology, Adenovirus có khả năng lây lan qua đường hô hấp trong môi trường đông đúc, dù con đường này không phổ biến bằng tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp.

Nguyên nhân và các yếu tố tăng nguy cơ lây nhiễm đau mắt đỏ

Hiểu rõ nguyên nhân gây đau mắt đỏ và các yếu tố làm tăng nguy cơ lây nhiễm sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc phòng tránh. Đau mắt đỏ lây qua đường nào thường phụ thuộc vào tác nhân gây bệnh và môi trường xung quanh.

Các loại vi khuẩn và virus gây đau mắt đỏ

Một số loại vi khuẩn, virus gây đau mắt đỏ phổ biến như: 

• Vi khuẩn: Các vi khuẩn phổ biến như Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, và Staphylococcus aureus là nguyên nhân chính gây viêm kết mạc do vi khuẩn. Những vi khuẩn này thường gây triệu chứng như mắt đỏ, chảy mủ và cảm giác cộm mắt
• Virus: Các virus như Adenovirus, Herpes simplex, và Enterovirus là thủ phạm chính gây đau mắt đỏ do virus. Trong đó, Adenovirus được ghi nhận là nguyên nhân gây ra các đợt bùng phát dịch lớn, đặc biệt ở trẻ em và người lớn trong môi trường đông đúc.

Môi trường và hoạt động dễ lây nhiễm

Môi trường đông người như trường học, bệnh viện, văn phòng, hoặc khu vực công cộng là nơi lý tưởng để virus và vi khuẩn lây lan. Những nơi này thường có mật độ tiếp xúc cao, tạo điều kiện cho đau mắt đỏ lây lan, đặc biệt là qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp. Ngoài ra, các hoạt động như ôm, bắt tay, hoặc tham gia thể thao tiếp xúc gần cũng làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.

Cách phòng tránh đau mắt đỏ hiệu quả

Bên cạnh câu hỏi đau mắt đỏ lây qua đường nào, nhiều người cũng quan tâm đến cách phòng ngừa. Để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những cách giúp bạn bảo vệ bản thân và gia đình khỏi đau mắt đỏ.

• Rửa tay thường xuyên và đúng cách: Rửa tay sạch sẽ với xà phòng và nước  là cách hiệu quả nhất để ngăn chặn đau mắt đỏ lây lan. Đặc biệt, bạn nên rửa tay sau khi tiếp xúc với các bề mặt công cộng, trước khi ăn uống hoặc chạm vào mặt.
• Tránh chạm tay lên mắt: Một thói quen xấu mà nhiều người mắc phải là dụi mắt hoặc chạm tay vào mắt khi chưa rửa sạch. Điều này tạo cơ hội cho vi khuẩn và virus xâm nhập trực tiếp vào mắt, làm tăng nguy cơ nhiễm đau mắt đỏ.
• Sử dụng vật dụng cá nhân riêng biệt: Không chia sẻ khăn mặt, gối, kính mắt, hoặc bất kỳ vật dụng cá nhân nào với người khác, đặc biệt là khi trong gia đình hoặc cộng đồng có người đang bị đau mắt đỏ. Nếu bạn sống cùng người bệnh, hãy giặt sạch khăn và các vật dụng bằng nước nóng để tiêu diệt vi khuẩn và virus.
• Đeo kính mắt khi ra ngoài: Nếu bạn đang bị đau mắt đỏ, đeo kính mắt (kính bảo hộ hoặc kính mát) sẽ giúp giảm nguy cơ lây nhiễm cho người khác, đồng thời bảo vệ mắt khỏi các tác nhân kích thích như bụi bẩn hoặc ánh sáng mạnh. Kính mắt cũng hạn chế việc bạn vô tình dụi mắt, từ đó giảm khả năng đau mắt đỏ.

Khi nào cần thăm khám bác sĩ?

Đau mắt đỏ thường tự khỏi trong vòng 7 - 14 ngày nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, bạn cần đến bác sĩ ngay nếu gặp các triệu chứng sau:

• Mắt sưng, đỏ kèm đau nhức hoặc chảy mủ kéo dài.
• Triệu chứng không cải thiện sau 3 - 5 ngày hoặc trở nên nghiêm trọng hơn.
• Có dấu hiệu giảm thị lực, cảm giác có vật lạ trong mắt, hoặc nhạy cảm với ánh sáng.

Theo Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ, các trường hợp đau mắt đỏ do virus Herpes simplex hoặc vi khuẩn nghiêm trọng cần được điều trị bằng thuốc kháng sinh hoặc thuốc kháng virus theo chỉ định của bác sĩ. Việc thăm khám kịp thời giúp ngăn ngừa biến chứng và hạn chế đau mắt đỏ lây lan trong cộng đồng.

Đau mắt đỏ là bệnh lý dễ lây lan, nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu bạn tuân thủ các biện pháp vệ sinh cá nhân và hạn chế tiếp xúc với người bệnh. Hiểu rõ đau mắt đỏ lây qua đường nào, từ tiếp xúc trực tiếp, gián tiếp đến các giọt bắn trong không khí, sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe. Nếu phát hiện triệu chứng bất thường, hãy thăm khám bác sĩ kịp thời để được điều trị đúng cách, tránh lây nhiễm cho gia đình và cộng đồng.