Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị chướng bụng đầy hơi cha mẹ nên biết

Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn non yếu, dễ bị ảnh hưởng bởi chế độ bú sữa, tư thế cho bú hoặc thức ăn mà mẹ tiêu thụ. Trong đó, chướng bụng và đầy hơi là tình trạng phổ biến, tuy không nguy hiểm nhưng có thể khiến bé khó chịu. Việc nắm rõ các dấu hiệu trẻ sơ sinh bị chướng bụng đầy hơi sẽ giúp cha mẹ kịp thời điều chỉnh thói quen chăm sóc, mang lại cảm giác dễ chịu cho bé yêu. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu về chủ đề này qua bài viết dưới đây.

Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị chướng bụng đầy hơi

Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị chướng bụng đầy hơi có thể rất đa dạng, nhưng cha mẹ cần chú ý nếu thấy bé có biểu hiện bất thường sau khi ăn. Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất là bụng bé căng tròn lên sau bữa ăn khoảng 1 – 2 giờ. Khi vỗ nhẹ vào bụng bé, âm thanh phát ra nghe vang như gõ trống, điều này cho thấy bụng đang chứa nhiều khí. Trẻ cũng có thể ợ sau khi bú, biểu hiện của việc không khí bị kẹt lại trong dạ dày rồi được đẩy ngược ra ngoài.

Trong nhiều trường hợp, bé sẽ trở nên quấy khóc sau khi ăn, thậm chí có thể khóc kéo dài trong khoảng một giờ hoặc hơn mỗi ngày. Tình trạng này thường xuất phát từ sự chưa hoàn thiện của hệ tiêu hóa ở trẻ sơ sinh. Nếu hiện tượng này xảy ra liên tục mỗi ngày mà không có dấu hiệu cải thiện, cha mẹ nên đưa bé đi khám để được tư vấn và theo dõi sát sao.

Bé bị chướng bụng cũng có thể biếng ăn, bú ít hơn bình thường hoặc tỏ ra lười bú. Cảm giác đầy tức trong bụng khiến bé khó chịu, dẫn đến việc bú kém và ngủ không sâu giấc. Mất ngủ hoặc biếng ăn có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó đầy hơi có thể là một yếu tố góp phần khiến trẻ không ăn tốt hoặc ngủ không sâu. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kèm theo các dấu hiệu như quấy khóc liên tục hoặc chướng bụng kéo dài, cha mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định nguyên nhân chính xác.

Rối loạn tiêu hóa cũng là một dấu hiệu dễ nhận thấy. Bé có thể đi tiêu bón, phân cứng hoặc ngược lại, đi ngoài phân lỏng. Thậm chí, một dấu hiệu tuy nhỏ nhưng đáng lưu ý là bé không còn “xì hơi” như bình thường, cho thấy khí trong bụng không thoát ra được, gây cảm giác căng tức, khó chịu.

Ngoài ra, nếu bé thường xuyên cáu gắt, tỏ ra không vui, hay uốn éo người, ngọ nguậy như đang đau và co chân lên sát ngực, đặc biệt là trong lúc khóc, thì đó cũng có thể là một phản xạ tự nhiên để giảm áp lực trong bụng. Những hành vi này cho thấy bé đang phải chịu đựng sự khó chịu do chướng bụng gây ra.

Hiểu và nhận biết sớm các dấu hiệu trẻ sơ sinh bị chướng bụng đầy hơi sẽ giúp cha mẹ có biện pháp xử lý kịp thời, tránh để tình trạng kéo dài ảnh hưởng đến giấc ngủ, việc bú sữa và sự phát triển toàn diện của trẻ. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, việc trao đổi với bác sĩ nhi khoa là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho bé.

Những nguyên nhân dẫn đến chướng bụng đầy hơi thường gặp ở trẻ

Hầu hết trẻ sơ sinh đều từng bị đầy hơi, đây là tình trạng phổ biến và thường không phải là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng. Đầy hơi xảy ra khi không khí lọt vào đường tiêu hóa của bé, điều này có thể xảy ra trong quá trình bú, khi trẻ khóc hoặc thậm chí khi bé vui đùa và bi bô nhiều.

Một trong những nguyên nhân thường gặp nhất là việc bé nuốt không khí khi bú. Nếu trẻ ngậm vú không đúng cách hoặc bú bình ở tư thế chưa phù hợp, không khí dễ dàng đi vào dạ dày cùng với sữa. Ngay cả những âm thanh đáng yêu khi bé bi bô cũng có thể khiến bé nuốt một lượng nhỏ không khí mà cha mẹ không hề hay biết.

Khóc quá nhiều cũng là một yếu tố góp phần khiến trẻ bị chướng bụng. Khi bé khóc liên tục, lượng không khí bé nuốt vào tăng lên, từ đó làm bụng căng tức và khó chịu hơn. Đôi khi rất khó để xác định chính xác điều gì xảy ra trước, liệu bé bị đầy hơi nên khóc hay khóc quá nhiều khiến bé đầy hơi. Dù là nguyên nhân nào, việc đáp ứng nhanh chóng nhu cầu của bé và giúp bé cảm thấy an toàn, dễ chịu vẫn luôn là điều quan trọng.

Bên cạnh đó, hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh vốn chưa hoàn thiện, nên cơ thể bé vẫn đang học cách xử lý thức ăn hiệu quả. Chính sự non nớt này khiến quá trình tiêu hóa có thể diễn ra chậm hơn, dễ sinh hơi, gây cảm giác đầy bụng.

Một số vấn đề tiêu hóa khác cũng có thể gây đầy hơi. Ví dụ, nếu bé bị táo bón, khí trong bụng có thể bị giữ lại lâu hơn, khiến bụng trướng và hơi có mùi khó chịu. Ngoài ra, những bệnh lý do vi-rút gây ra như viêm dạ dày ruột (thường được gọi là cúm dạ dày) có thể khiến trẻ bị đầy hơi kèm theo nôn mửa hoặc tiêu chảy. Khi đó, tốt nhất là cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân và được hướng dẫn chăm sóc phù hợp.

Đối với những trẻ đã bắt đầu ăn dặm, việc thử các loại thực phẩm mới đôi khi có thể gây ra tình trạng đầy hơi, do hệ tiêu hóa chưa kịp thích nghi. Một số bé còn có thể bị nhạy cảm với một số loại thực phẩm nhất định, phổ biến nhất là sữa bò. Khi đó, đầy hơi tái diễn thường xuyên có thể là dấu hiệu cảnh báo về một dạng không dung nạp hoặc dị ứng thức ăn.

Các phương pháp giảm chướng bụng đầy hơi cho bé tại nhà

Tư thế cho bú đúng

Có nhiều cách đơn giản và an toàn mà cha mẹ có thể áp dụng tại nhà để giúp trẻ sơ sinh giảm cảm giác chướng bụng đầy hơi. Một trong những phương pháp hiệu quả nhất là thay đổi tư thế bế và hỗ trợ bé ợ hơi đúng cách. Cha mẹ có thể thử các tư thế như bế bé tựa đầu vào vai mình, bế bé ngồi thẳng trên đùi hoặc đặt bé nằm sấp trên đùi, sau đó vỗ nhẹ lưng bé để hỗ trợ quá trình ợ hơi và giải phóng khí bị kẹt trong dạ dày.

Khi cho bé bú, nên giữ đầu bé cao hơn bụng để giúp không khí dễ thoát ra ngoài, đồng thời sử dụng bình sữa nghiêng nhẹ và núm vú chảy chậm để hạn chế bọt khí. Sau mỗi cữ bú, hãy cho bé ợ hơi. Nếu bé không ợ được ngay, có thể đặt bé nằm ngửa một lúc rồi thử lại sau vài phút.

Xoa bụng cho bé

Ngoài ra, cha mẹ có thể nhẹ nhàng massage bụng bé theo chiều kim đồng hồ hoặc cho bé nằm ngửa và di chuyển chân theo động tác đạp xe để kích thích hoạt động tiêu hóa và đẩy khí ra ngoài. Một số trẻ cũng cảm thấy dễ chịu hơn khi được nằm sấp (dưới sự giám sát của người lớn), vì tư thế này giúp tăng cường cơ bụng và giải phóng khí thừa.

Nếu bé có biểu hiện đau bụng hoặc khó chịu, những cách làm dịu như tắm nước ấm, đi dạo bằng xe đẩy (nếu bé thích) cũng có thể giúp bé bình tĩnh hơn. Đối với trẻ lớn hơn, việc hát, chơi với đồ chơi, hoặc tạo các hoạt động tương tác cũng giúp bé tạm quên đi cảm giác khó chịu.

Dinh dưỡng cho cả mẹ và bé

Về mặt dinh dưỡng, nếu mẹ đang cho con bú, hãy chú ý đến thực phẩm mẹ ăn. Nột số loại như sữa bò hoặc đồ uống chứa caffeine có thể ảnh hưởng đến bé qua sữa mẹ. Nếu bé dùng sữa công thức, cha mẹ nên trao đổi với bác sĩ nhi khoa để xem xét đổi loại phù hợp hơn, nhất là khi nghi ngờ bé nhạy cảm với thành phần nào đó.

Mặc dù phần lớn tình trạng đầy hơi ở trẻ sơ sinh là bình thường và có thể kiểm soát được, cha mẹ cần chú ý theo dõi các dấu hiệu cảnh báo bất thường. Nếu bé bị nôn, đi ngoài ra máu, bị táo bón nặng, sốt cao (trên 38°C, đặc biệt với trẻ dưới 3 tháng tuổi) hoặc rất khó dỗ dành, hãy đưa trẻ đến bác sĩ ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Chướng bụng, đầy hơi là tình trạng thường gặp ở trẻ sơ sinh nhưng hoàn toàn có thể cải thiện nếu cha mẹ nhận biết sớm và có cách chăm sóc phù hợp. Việc quan sát kỹ các dấu hiệu trẻ sơ sinh bị chướng bụng đầy hơi như bé quấy khóc nhiều, bụng căng, xì hơi hoặc bỏ bú là rất cần thiết. Bên cạnh đó, cha mẹ nên chú ý tư thế cho bú đúng, massage bụng nhẹ nhàng cho bé và nếu tình trạng kéo dài hoặc nghiêm trọng, cần đưa bé đi khám để được tư vấn kịp thời.