Dấu hiệu bệnh bạch biến ở trẻ sơ sinh và cách hỗ trợ điều trị sớm cho bé

Bệnh bạch biến ở trẻ sơ sinh là một trong những tình trạng da liễu mạn tính, xuất hiện ngay từ những tháng đầu đời của trẻ. Bệnh đặc trưng bởi sự mất sắc tố, hình thành những mảng da trắng khác biệt so với vùng da xung quanh. Mặc dù bạch biến không gây nguy hiểm trực tiếp đến sức khỏe, nhưng sự thay đổi màu sắc trên da lại ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ và tâm lý của trẻ cũng như gia đình.

Bệnh bạch biến ở trẻ sơ sinh là gì?

Bạch biến là bệnh da liễu do mất sắc tố từng vùng, tạo nên các mảng da trắng hơn hẳn so với vùng da xung quanh. Mảng trắng này thường có:

• Ranh giới khá rõ.
• Bề mặt da hoàn toàn bình thường, không đau, không ngứa.
• Không bong vảy hay gây viêm đỏ.

Mặc dù không ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, các mảng bạch biến có thể tác động đến thẩm mỹ và tâm lý của trẻ khi lớn lên, đặc biệt khi tổn thương ở vùng mặt, tay hoặc những vị trí dễ nhìn thấy.

Bạch biến ở trẻ sơ sinh không phổ biến, do đó bác sĩ thường phải phân biệt với các tình trạng giảm sắc tố khác như bớt giảm sắc tố bẩm sinh, bạch tạng từng phần hoặc lang ben khô.

Bạch biến được chia thành nhiều dạng khác nhau tùy theo vị trí và mức độ lan rộng của tổn thương:

Bạch biến không phân đoạn: Đây là dạng phổ biến nhất, thường bao gồm:

• Bạch biến lan tỏa: Xuất hiện đối xứng hai bên cơ thể, thường gặp ở mặt, thân, tay chân hoặc vùng da chịu áp lực, chấn thương.
• Bạch biến đầu chi hoặc mặt: Chủ yếu xuất hiện ở ngón tay, ngón chân hoặc mặt, đôi khi là dạng đặc biệt của bạch biến lan tỏa.
• Bạch biến niêm mạc: Tổn thương xuất hiện ở niêm mạc miệng hoặc vùng sinh dục, có thể đi kèm với bạch biến lan tỏa hoặc xuất hiện đơn lẻ.
• Bạch biến toàn thân: Dạng nặng nhất, gần như toàn bộ da mất sắc tố, chỉ còn lại một vài vùng da nhỏ giữ màu bình thường.
• Bạch biến nhẹ: Mất sắc tố không hoàn toàn, da chỉ nhạt màu hơn so với vùng xung quanh, thường gặp ở người da sậm màu.

Bạch biến phân đoạn: Xuất hiện theo phân bố của dây thần kinh cảm giác, thường dọc theo đường dây thần kinh sinh ba (dây thần kinh sọ não V). Thể này thường khởi phát sớm ở trẻ em hoặc thanh thiếu niên, ổn định trong khoảng một năm và hiếm khi lan rộng. Điểm đặc trưng của dạng này là tóc bạc sớm và sự phá hủy tế bào sắc tố tại nang lông.

Bạch biến không xác định: Ngoài ra, có một nhóm bạch biến không xác định, bao gồm các thể hiếm gặp hoặc không phù hợp với hai nhóm trên.

Dấu hiệu nhận biết bệnh bạch biến ở trẻ sơ sinh

Bạch biến là một rối loạn sắc tố mạn tính, xảy ra khi các tế bào hắc tố trên da bị suy giảm hoặc mất đi chức năng sản xuất melanin. Ở trẻ sơ sinh, tình trạng này rất hiếm gặp, nhưng khi xuất hiện lại khiến nhiều phụ huynh lo lắng do những mảng da trắng nổi bật trên cơ thể bé. Việc nhận biết đúng các dấu hiệu, hiểu rõ nguyên nhân và đưa trẻ khám sớm là cách tốt nhất giúp kiểm soát bệnh và hỗ trợ sức khỏe làn da cho trẻ trong những năm đầu đời.

Các dấu hiệu thường gặp của bạch biến bao gồm:

Xuất hiện mảng da trắng rõ rệt:

• Mảng có màu trắng sữa hoặc trắng phấn.
• Ranh giới rõ với vùng da bình thường.
• Bề mặt da không sần sùi và không bị viêm.

Vị trí xuất hiện:

• Mặt;
• Tay, chân;
• Vùng quanh mắt, miệng;
• Bộ phận sinh dục;
• Da đầu (có thể kèm tóc bạc sớm ở trẻ).

Không gây đau hay khó chịu:

• Trẻ không cảm thấy ngứa, rát hoặc bất kỳ khó chịu nào trên vùng da bị thay đổi sắc tố.
• Có thể kèm theo mất sắc tố ở lông hoặc tóc.

Một số trẻ có thể xuất hiện:

• Lông mày hoặc lông mi trắng
• Tóc bạc sớm tại vùng da bị bạch biến

Ngoài ra, nhiều người bệnh bạch biến còn có biểu hiện lông, tóc, lông mày, lông mi bạc sớm so với tuổi, hoặc xuất hiện các nốt ruồi mất sắc tố. Một số trường hợp hiếm gặp, bạch biến có thể ảnh hưởng đến mắt, tai. Khoảng 30 đến 40% người bệnh có sự mất sắc tố ở võng mạc hoặc hắc mạc, mặc dù phần lớn không dẫn tới suy giảm thị lực hay các vấn đề về mắt nghiêm trọng.

Hướng điều trị bệnh bạch biến trên da

Mục tiêu chính trong điều trị bạch biến là kiểm soát quá trình mất sắc tố, kích thích tái tạo tế bào sắc tố, cải thiện diện mạo của làn da và nâng cao chất lượng cuộc sống. Tùy theo mức độ tổn thương, vị trí bệnh và tuổi tác, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, thường kết hợp nhiều hướng để đạt hiệu quả tối ưu.

Điều trị tại chỗ

Đây là phương pháp phổ biến và thích hợp cho những mảng bạch biến khu trú hoặc giai đoạn đầu. Bác sĩ có thể kê một số loại thuốc như:

• Corticosteroid dạng bôi: Thường dùng cho bạch biến khu trú, đặc biệt ở mặt và thân mình. Thuốc giúp phục hồi sắc tố da nhưng nếu sử dụng kéo dài có thể gây teo da, giãn mạch, vì vậy cần tuân theo chỉ định của bác sĩ về liều lượng và thời gian.
• Chất ức chế calcineurin (tacrolimus, pimecrolimus): Đây là lựa chọn thay thế an toàn hơn corticosteroid, đặc biệt phù hợp với vùng da mỏng như mặt và cổ. Thuốc giúp kích thích tái sắc tố mà không gây teo da.

Theo dõi sát và chăm sóc tại nhà

• Giữ da trẻ sạch và khô.
• Tránh nắng trực tiếp, dùng mũ hoặc khăn mềm che chắn khi ra ngoài.
• Tránh gây trầy xước lên vùng da tổn thương.
• Không thoa các sản phẩm có hương liệu hoặc thuốc dân gian.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám?

Cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ da liễu khi:

• Xuất hiện mảng da trắng rõ rệt, lan rộng hoặc tăng kích thước nhanh.
• Có sự thay đổi màu sắc ở tóc, lông mày, lông mi.
• Mảng da trắng kèm đỏ, ngứa,có thể không phải bạch biến.
• Tổn thương ở vùng mặt hoặc cơ quan sinh dục.
• Phụ huynh không chắc chắn về nguyên nhân.

Khám sớm giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và loại trừ các bệnh lý giảm sắc tố khác.

Bạch biến ở trẻ sơ sinh tuy không nguy hiểm trực tiếp đến sức khỏe, nhưng nếu bỏ qua hoặc tự ý điều trị tại nhà có thể dẫn đến tình trạng tiến triển phức tạp hơn. Vì vậy, cha mẹ nên theo dõi sát các dấu hiệu bất thường trên da, đồng thời đưa trẻ đến các bác sĩ chuyên khoa da liễu để được thăm khám và tư vấn phương pháp điều trị an toàn, phù hợp. Việc hỗ trợ sớm không chỉ giúp kiểm soát quá trình mất sắc tố mà còn bảo vệ tâm lý và thẩm mỹ cho trẻ, góp phần tạo nền tảng phát triển toàn diện về cả sức khỏe lẫn sự tự tin trong tương lai.