Đau đẻ là gì? Những dấu hiệu đau bụng đẻ mẹ bầu cần biết

Thời điểm cận kề sinh nở luôn là giai đoạn đầy cảm xúc và lo lắng đối với mẹ bầu. Cơ thể sẽ có nhiều thay đổi khác lạ, nhưng không phải ai cũng nhận ra đâu là dấu hiệu thật sự của chuyển dạ. Việc hiểu đúng về hiện tượng sinh lý này giúp mẹ giảm bớt lo âu, chuẩn bị sẵn sàng cả thể chất lẫn tinh thần cho hành trình "vượt cạn" phía trước.

Đau đẻ là gì?

Đau đẻ là phản ứng sinh lý tự nhiên khi cơ thể người mẹ bắt đầu quá trình chuyển dạ để đưa thai nhi ra ngoài. Hiểu một cách đơn giản, đây là kết quả của sự co thắt tử cung nhằm làm mềm, mỏng và mở rộng cổ tử cung, tạo điều kiện để thai nhi di chuyển qua đường sinh.

Cơ chế xảy ra cơn đau đẻ

Khi quá trình này diễn ra, các cơ tử cung hoạt động liên tục, xen kẽ giữa co và giãn. Càng về giai đoạn cuối, các cơn co tử cung càng mạnh và dày đặc hơn, dẫn đến cảm giác đau rõ rệt ở vùng bụng dưới, lưng và khung chậu. Sự thay đổi hormone, đặc biệt là oxytocin, đóng vai trò quan trọng trong việc kích hoạt và duy trì những cơn co này.

Mức độ đau khi chuyển dạ không giống nhau ở mỗi phụ nữ. Có người chỉ cảm thấy đau âm ỉ, có người lại đau dữ dội, kéo dài. Cảm nhận đau còn phụ thuộc vào vị trí thai, sức khỏe và ngưỡng chịu đau của từng người. Tuy nhiên, hầu hết đều trải qua ba giai đoạn chính của chuyển dạ gồm giai đoạn mở cổ tử cung, giai đoạn sinh và giai đoạn sổ nhau.

Theo chuyên gia, khi bước vào giai đoạn hoạt động, cổ tử cung mở từ 6 đến 10cm và các cơn co tử cung mạnh hơn, đều đặn hơn. Đây là giai đoạn khiến người mẹ cảm thấy đau rõ nhất, nhưng cũng là tín hiệu quan trọng cho thấy quá trình sinh đang tiến triển thuận lợi.

Các dấu hiệu đau bụng đẻ mẹ bầu cần biết

Nhận biết dấu hiệu đau bụng đẻ sớm giúp mẹ bầu phân biệt được giữa cơn đau thật và cơn đau giả, từ đó chuẩn bị sẵn sàng đến bệnh viện đúng thời điểm. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến thường gặp khi bắt đầu chuyển dạ.

Các cơn co tử cung đều đặn

Đây là dấu hiệu đặc trưng và dễ nhận biết nhất. Ban đầu, các cơn đau có thể thưa và nhẹ, nhưng sau đó trở nên đều hơn, kéo dài khoảng 30 đến 70 giây và xuất hiện cách nhau khoảng 5 đến 10 phút. Khi quá trình sinh tiến triển, tần suất cơn đau ngày càng ngắn lại và cường độ tăng dần. Nếu bạn thay đổi tư thế hay nghỉ ngơi mà cơn đau không giảm, rất có thể bạn đã bắt đầu chuyển dạ thật sự.

Đau lan từ lưng xuống bụng dưới và khung chậu

Cơn đau thường khởi phát ở vùng thắt lưng, sau đó lan dần xuống bụng và vùng xương chậu. Cảm giác này khác với đau do mỏi cơ hay đau bụng thông thường, vì nó xuất hiện đều đặn và có tính chu kỳ. Một số mẹ cảm thấy đau nhói, trong khi người khác lại thấy âm ỉ nhưng liên tục.

Ra dịch nhầy hồng hoặc lẫn máu

Trong những ngày hoặc giờ trước khi sinh, cổ tử cung bắt đầu mở và làm bong nút nhầy, đây là chất nhầy đặc có vai trò bảo vệ thai nhi trong suốt thai kỳ. Khi nút nhầy bong ra, mẹ sẽ thấy xuất hiện dịch nhầy màu hồng hoặc đỏ nhạt. Đây là dấu hiệu chuyển dạ sắp bắt đầu.

Vỡ ối hoặc rỉ nước ối

Túi ối là lớp màng bao quanh và bảo vệ thai nhi. Khi túi ối vỡ, nước ối sẽ chảy ra ngoài, có thể nhiều hoặc ít tùy từng người. Một số mẹ cảm thấy nước tràn ra đột ngột, số khác chỉ thấy rỉ rả. Khi nhận thấy hiện tượng này, dù chưa có cơn co tử cung rõ rệt, mẹ cần đến bệnh viện ngay để được kiểm tra, vì nguy cơ nhiễm trùng có thể xảy ra nếu vỡ ối quá lâu.

Thai nhi tụt thấp xuống khung chậu

Khoảng một đến hai tuần trước khi sinh, thai nhi thường di chuyển dần xuống dưới. Mẹ có thể cảm thấy nhẹ hơn vùng ngực và dễ thở hơn, nhưng lại thấy nặng ở vùng bụng dưới, đi tiểu thường xuyên do áp lực của thai lên bàng quang.

Phân biệt với cơn đau giả (co Braxton Hicks)

Cơn đau giả thường xuất hiện ở cuối thai kỳ, gây cảm giác co thắt nhẹ và không đều. Khác với đau đẻ thật, đau giả sẽ giảm hoặc biến mất khi thay đổi tư thế, nghỉ ngơi hoặc uống nước. Các cơn đau giả không làm mở cổ tử cung và không tiến triển thành chuyển dạ thật.

Khi nào cần đến bệnh viện ngay?

Nếu mẹ bầu gặp phải các trường hợp dưới đây, hãy tìm đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế uy tín một cách nhanh chóng:

• Cơn đau xuất hiện đều đặn, mỗi 5 phút một lần và kéo dài hơn 1 giờ.
• Nước ối có màu xanh, vàng hoặc có mùi bất thường.
• Chảy máu đỏ tươi.
• Thai máy yếu hơn hoặc ngừng cảm nhận được cử động của bé.
• Có các dấu hiệu khác như sốt, đau đầu dữ dội, chóng mặt.

Những trường hợp trên đều cần được kiểm tra y tế kịp thời để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.

Các giai đoạn của đau đẻ và cách mẹ bầu chuẩn bị

Hiểu rõ các giai đoạn của đau đẻ giúp mẹ bầu biết mình đang ở giai đoạn nào, từ đó chuẩn bị tinh thần và phối hợp với nhân viên y tế hiệu quả hơn.

Giai đoạn mở cổ tử cung

Đây là giai đoạn kéo dài nhất, có thể từ vài tiếng đến hơn 12 tiếng tùy người. Cổ tử cung dần mở ra để thai nhi có thể đi qua. Lúc đầu, các cơn co còn nhẹ và thưa, nhưng càng về sau càng mạnh hơn. Mẹ nên hít thở sâu, đi lại nhẹ nhàng và giữ bình tĩnh. Việc này giúp cơ thể thư giãn và quá trình mở cổ tử cung diễn ra thuận lợi hơn.

Giai đoạn thai nhi di chuyển và chào đời

Khi cổ tử cung đã mở hoàn toàn, mẹ sẽ cảm nhận được áp lực mạnh mẽ ở vùng chậu và nhu cầu rặn tự nhiên. Đây là lúc thai nhi đi qua ống sinh và ra đời. Mẹ cần phối hợp nhịp nhàng với hướng dẫn của bác sĩ hoặc hộ sinh, tránh rặn sai thời điểm để không bị rách tầng sinh môn hoặc kiệt sức.

Giai đoạn sổ nhau thai

Sau khi em bé ra đời, tử cung tiếp tục co bóp để đẩy nhau thai ra ngoài. Quá trình này thường diễn ra trong vòng 5 đến 30 phút. Dù ít đau hơn giai đoạn trước, nhưng mẹ vẫn cần được theo dõi để đảm bảo nhau thai ra hết, tránh sót nhau hoặc băng huyết.

Chuẩn bị trước khi chuyển dạ

Mẹ bầu và người thân nên chuẩn bị kỹ càng trước khi sinh để sẵn sàng cho quá trình sinh nở. Cụ thể:

• Chuẩn bị sẵn đồ dùng đi sinh như giấy tờ, quần áo, tã, vật dụng cá nhân.
• Tham gia lớp học tiền sản để nắm vững kỹ thuật hít thở và thư giãn.
• Giữ chế độ dinh dưỡng lành mạnh, ngủ đủ giấc và vận động nhẹ để tăng sức chịu đựng.
• Thông báo cho người thân về các dấu hiệu có thể bắt đầu chuyển dạ để được hỗ trợ kịp thời.
• Ghi nhớ số điện thoại và địa chỉ bệnh viện, chủ động di chuyển ngay khi có dấu hiệu đau bụng đẻ thật.

Hiểu rõ đau đẻ và các dấu hiệu đau bụng đẻ giúp mẹ bầu chủ động nhận biết thời điểm sinh, chuẩn bị tâm lý, và đến bệnh viện kịp thời. Những cơn co tử cung đều đặn, ra dịch nhầy hồng, vỡ ối hay cảm giác thai tụt thấp là những tín hiệu cho thấy bé sắp chào đời. Việc chuẩn bị kỹ càng về sức khỏe, dinh dưỡng và kiến thức sẽ giúp quá trình sinh diễn ra an toàn, trọn vẹn. Hãy luôn lắng nghe cơ thể mình và tham khảo ý kiến bác sĩ khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé.