Chửa trứng là gì? Những thông tin cần biết

Không ít phụ nữ mang thai lần đầu tỏ ra lo lắng khi nghe đến tình trạng chửa trứng. Đây là một dạng thai nghén bất thường liên quan đến sự phát triển của nhau thai, có thể gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản nếu không được phát hiện sớm. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần biết về chửa trứng là gì, từ nguyên nhân, triệu chứng cho đến hướng điều trị hiệu quả.

Chửa trứng là gì?

Chửa trứng (hay thai trứng) là một bệnh lý sản khoa thuộc nhóm thai nghén bất thường của rau thai. Tình trạng này xảy ra khi toàn bộ hoặc một phần gai rau thoái hóa, phù nề và biến thành những túi dịch chứa dịch trong, liên kết lại thành từng chùm giống như chùm nho, chiếm toàn bộ khoang tử cung. Sự phát triển bất thường của rau thai khiến bào thai không thể phát triển bình thường, gây nên những biến chứng tiềm ẩn nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.

Chửa trứng được phân loại theo đặc điểm hình thái:

• Chửa trứng hoàn toàn: Không có tổ chức thai, toàn bộ gai rau phình to, mất mạch máu lông rau, lớp tế bào nuôi tăng sinh mạnh.
• Chửa trứng bán phần: Có sự hiện diện một phần thai nhi, nhưng phần lớn gai rau bị thoái hóa thành túi dịch, chỉ còn một số gai rau bình thường.

Theo tính chất xâm lấn, chửa trứng có thể chia thành:

• Chửa trứng lành tính: Lớp hợp bào nguyên vẹn, chưa xâm lấn vào cơ tử cung.
• Chửa trứng ác tính (xâm nhập): Lớp hợp bào bị phá vỡ, tế bào nuôi xâm nhập sâu vào cơ tử cung, thậm chí gây thủng tử cung và chảy máu ổ bụng.

Nguyên nhân gây chửa trứng

Đến nay, y học vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây chửa trứng. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã ghi nhận một số yếu tố nguy cơ có liên quan, trong đó phổ biến nhất là sự bất thường về di truyền trong quá trình thụ tinh. Cụ thể:

• Trong nhiều trường hợp chửa trứng hoàn toàn, có sự bất thường về nhiễm sắc thể do tinh trùng (ví dụ tinh trùng nhân đôi hoặc tinh trùng kép) trong trứng trống.
• Độ tuổi thai phụ: Phụ nữ dưới 20 tuổi hoặc trên 40 tuổi có nguy cơ cao mắc chửa trứng hơn so với nhóm tuổi trung bình.
• Tiền sử sản khoa bất thường: Những người từng sinh đẻ nhiều lần, có tiền sử thai nghén không bình thường hoặc đã từng bị chửa trứng trước đó dễ tái phát hơn.
• Dị dạng tử cung: Các bất thường về cấu trúc tử cung có thể làm tăng khả năng xuất hiện chửa trứng.
• Thiếu hụt dinh dưỡng: Chế độ ăn nghèo đạm, acid folic và vitamin A được ghi nhận có mối liên quan đến tỷ lệ chửa trứng cao hơn, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển.

Triệu chứng nhận biết chửa trứng

Chửa trứng là một bất thường của rau thai, nếu không được phát hiện sớm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Các biểu hiện thường gặp có thể chia thành hai nhóm chính:

Triệu chứng cơ năng

• Chậm kinh: Thường là dấu hiệu ban đầu khiến người bệnh nghĩ đến có thai, nhưng thực chất lại là thai trứng.
• Rong huyết âm đạo: Xuất hiện ở hơn 90% trường hợp, thường là máu sẫm đen hoặc đỏ loãng, ra kéo dài, không kèm đau bụng rõ rệt. Đây là dấu hiệu gợi ý quan trọng nhất.
• Nghén nặng: Khoảng 25-30% bệnh nhân có biểu hiện buồn nôn, nôn nhiều, thậm chí kèm phù, tăng huyết áp hoặc protein niệu.
• Bụng to nhanh: Tử cung phát triển lớn hơn nhiều so với tuổi thai dự kiến.
• Không thấy thai máy: Người bệnh không có cảm giác cử động thai trong bụng, khác với thai kỳ bình thường.

Triệu chứng thực thể

• Toàn thân mệt mỏi, thiếu máu: Người bệnh xanh xao, có thể kèm biểu hiện nhiễm độc thai nghén. Một số trường hợp có vàng da, nước tiểu sẫm màu.
• Khám tử cung: Tử cung mềm, kích thước lớn hơn tuổi thai, không sờ thấy phần thai và không nghe được tim thai.
• Nang hoàng tuyến: Trong nhiều trường hợp chửa trứng, có thể xuất hiện nang hoàng tuyến (theca lutein cysts), đặc biệt ở nồng độ hCG rất cao. Tần suất thay đổi tùy nguồn, thường thấp hơn 25-50% nếu tính các trường hợp nhẹ
• Tổn thương di căn âm đạo: Thường ở thành trước, dạng nhân tím sẫm, dễ vỡ gây chảy máu.
• Biểu hiện tiền sản giật sớm: Khoảng 10% bệnh nhân có tăng huyết áp, phù, protein niệu khi tuổi thai còn nhỏ.
• Triệu chứng cường giáp: Có một số trường hợp, đặc biệt khi nồng độ hCG rất cao, xuất hiện các dấu hiệu giống cường giáp như nhịp tim nhanh, run, tuyến giáp to, nhưng tỷ lệ này tương đối thấp, không phổ biến.

Những triệu chứng trên, đặc biệt là rong huyết kéo dài kèm tử cung to nhanh và không thấy tim thai, là các dấu hiệu gợi ý quan trọng giúp bác sĩ sớm phát hiện chửa trứng và chỉ định thăm dò cận lâm sàng cần thiết.

Cách điều trị chửa trứng

Việc điều trị chửa trứng cần được tiến hành càng sớm càng tốt ngay sau khi chẩn đoán xác định, nhằm ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như băng huyết, thủng tử cung hoặc thoái hóa ác tính thành ung thư nguyên bào nuôi. Các phương pháp thường được áp dụng gồm:

Nạo hút thai trứng

Nạo hút thai trứng là phương pháp điều trị chính và được chỉ định ngay sau khi chẩn đoán xác định. Bác sĩ sẽ tiến hành nong nạo hoặc hút thai trứng càng sớm càng tốt nhằm loại bỏ toàn bộ tổ chức bệnh lý trong tử cung. Trong và sau thủ thuật, người bệnh được truyền oxytocin để hỗ trợ co hồi tử cung và sử dụng kháng sinh dự phòng nhiễm khuẩn. Mẫu bệnh phẩm thu được sẽ gửi làm giải phẫu bệnh nhằm khẳng định chẩn đoán và đánh giá nguy cơ ác tính. Sau thủ thuật, bệnh nhân cần được theo dõi β-hCG huyết thanh định kỳ và siêu âm tử cung để phát hiện kịp thời các biến chứng, đồng thời được khuyến cáo tránh thai trong vòng 2 năm.

Phẫu thuật cắt tử cung dự phòng

Trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt tử cung thay vì chỉ nạo hút. Phương pháp này thường áp dụng cho phụ nữ trên 40 tuổi, không còn nhu cầu sinh sản hoặc khi chửa trứng đã xâm lấn gây thủng tử cung. Phẫu thuật cắt tử cung toàn phần giúp loại bỏ triệt để tổ chức bệnh lý, giảm nguy cơ tái phát và hạn chế tiến triển thành ung thư nguyên bào nuôi.

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về chửa trứng là gì, nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách điều trị và theo dõi bệnh. Đây là một tình trạng sản khoa nguy hiểm, nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời có thể để lại nhiều biến chứng nặng nề. Vì vậy, khi có các dấu hiệu bất thường trong thai kỳ, đặc biệt là rong huyết kéo dài, bụng to nhanh bất thường hoặc nghén nặng, thai phụ cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và chẩn đoán chính xác.