Cách rơ lưỡi cho trẻ sơ sinh: Quy trình và lưu ý khi thực hiện

Lưỡi bé sơ sinh rất nhạy cảm và dễ tích tụ cặn sữa hoặc vi khuẩn sau khi bú. Nếu không được vệ sinh đúng cách, bé có thể bị tưa lưỡi, biếng bú, thậm chí khó chịu và quấy khóc. Vì vậy, rơ lưỡi là một thao tác nhỏ nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe răng miệng cho bé ngay từ những tháng đầu đời. Cha mẹ cần nắm rõ cách rơ lưỡi cho trẻ sơ sinh để thực hiện đúng và nhẹ nhàng cho con. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu về chủ đề này qua bài viết dưới đây!

Cách rơ lưỡi cho trẻ sơ sinh tại nhà

Vệ sinh lưỡi cho trẻ sơ sinh là một bước chăm sóc quan trọng nhưng rất đơn giản mà bố mẹ hoàn toàn có thể thực hiện tại nhà. Biết cách rơ lưỡi cho trẻ sơ sinh tại nhà không chỉ giúp giữ khoang miệng của bé luôn sạch sẽ, mà còn tạo cho bé thói quen vệ sinh răng miệng từ sớm.

Bước 1: Rửa tay sạch

Trước tiên, cha mẹ cần đảm bảo tay mình thật sạch. Hãy rửa tay kỹ lưỡng bằng xà phòng và nước ấm để loại bỏ vi khuẩn có thể truyền sang miệng bé. Sau đó, chuẩn bị một miếng khăn vải mềm hoặc gạc y tế sạch, tuyệt đối không dùng những loại vải thô ráp vì có thể làm tổn thương lớp niêm mạc mỏng manh trong miệng con.

Bước 2: Chuẩn bị khăn/gạc

Nếu sử dụng gạc rơ lưỡi tiệt trùng dạng ướt bán sẵn, hãy lấy gạc ra khỏi vỏ đựng, sau đó luồn vào ngón tay trỏ hoặc ngón út đã rửa sạch.

Nếu dùng gạc khô hoặc khăn sạch tại nhà, có thể nhúng vào nước ấm hoặc nước muối sinh lý 0,9%. Cha mẹ sẽ nhúng khăn mềm hoặc miếng gạc vào nước, sau đó vắt nhẹ để khăn giữ được độ ẩm vừa phải, không quá khô nhưng cũng không bị nhỏ giọt. 

Đối với nước ấm, cần kiểm tra thấy khăn chỉ ấm nhẹ, dễ chịu và không gây rát da thì có thể yên tâm sử dụng cho bé. Tuyệt đối không dùng nước quá nóng vì có thể làm tổn thương niêm mạc miệng vốn rất mỏng manh của trẻ.

Bước 3: Chuẩn bị tư thế cho bé

Khi đã sẵn sàng, hãy đặt bé ở tư thế chắc chắn và thoải mái, có thể ngồi lên đùi người lớn hoặc nằm trên bàn thay tã, miễn sao đầu bé được nâng đỡ tốt.

Bước 4: Tiến hành rơ lưỡi

Sau đó, nhẹ nhàng mở miệng bé và bắt đầu lau từ phía sau lưỡi, di chuyển dần về phía trước. Cha mẹ có thể dùng ngón tay quấn khăn để lau, thao tác nhẹ nhàng, không miết mạnh để tránh gây đau hay kích ứng cho bé. Có thể lặp lại động tác này vài lần, lau theo chuyển động tròn hoặc theo chiều ngang cho đến khi bề mặt lưỡi sạch hẳn các mảng sữa bám hoặc cặn trắng.

Bước 5: Vệ sinh sau khi rơ lưỡi

Sau khi hoàn tất, nếu còn nước trong miệng bé, cha mẹ có thể dùng một miếng khăn khô và mềm khác để thấm nhẹ. Việc rơ lưỡi nên được thực hiện hằng ngày, tốt nhất là sau cữ bú sáng hoặc trước khi đi ngủ để giữ vệ sinh răng miệng cho bé một cách hiệu quả và an toàn. Nếu có dấu hiệu bất thường như lưỡi bé đỏ rát, lở loét hoặc có mùi hôi kéo dài, nên đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám kịp thời.

Tại sao cần rơ lưỡi cho trẻ sơ sinh?

Việc rơ lưỡi cho trẻ sơ sinh tuy đơn giản nhưng lại đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe răng miệng và toàn thân của bé. Nhiều cha mẹ thường cho rằng vì trẻ chưa ăn thức ăn đặc, chỉ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức nên chưa cần quan tâm đến vấn đề vệ sinh miệng. Tuy nhiên, đây là quan niệm sai lầm có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng.

Trong những tháng đầu đời, khoang miệng của trẻ vẫn còn rất non nớt và nhạy cảm. Trong khi đó, sữa mẹ hay sữa công thức, dù là nguồn dinh dưỡng chính, vẫn có thể để lại cặn sữa trên lưỡi, nướu và khoang miệng, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm men phát triển. Chính điều này làm tăng nguy cơ khiến trẻ bị tưa miệng, một loại nhiễm nấm miệng phổ biến ở trẻ dưới ba tháng tuổi. Theo thống kê, cứ bảy trẻ sơ sinh thì có một trẻ gặp phải tình trạng này.

Rơ lưỡi đúng cách và thường xuyên không chỉ giúp làm sạch cặn sữa mà còn ngăn chặn sự phát triển và lây lan của vi sinh vật gây bệnh. Nhờ đó, khoang miệng của bé luôn được giữ sạch sẽ, giảm nguy cơ viêm nhiễm và giúp bé cảm thấy dễ chịu, bú tốt hơn.

Bên cạnh việc phòng tránh nhiễm trùng, vệ sinh lưỡi cho trẻ từ sớm còn có ý nghĩa xây dựng nền tảng cho thói quen chăm sóc răng miệng về sau. Khi trẻ lớn lên, việc đánh răng, giữ gìn vệ sinh miệng sẽ trở nên quen thuộc và dễ dàng hơn vì trẻ đã được làm quen với việc chăm sóc miệng từ nhỏ. Đây là bước khởi đầu quan trọng để giúp trẻ phát triển hệ răng nướu khỏe mạnh và hạn chế các vấn đề nha khoa trong tương lai.

Ngoài ra, giữ gìn vệ sinh miệng còn hỗ trợ cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Khi khoang miệng sạch, trẻ sẽ ăn uống ngon miệng, hấp thu dinh dưỡng tốt hơn và không bị gián đoạn bởi các cơn đau, rát hay khó chịu do nhiễm trùng. Do đó, rơ lưỡi không chỉ là bước vệ sinh đơn thuần mà còn là cách cha mẹ thể hiện sự chăm sóc chu đáo và bảo vệ sức khỏe của con ngay từ những năm tháng đầu đời.

Lưu ý khi rơ lưỡi cho trẻ cha mẹ cần biết

Khi rơ lưỡi cho trẻ sơ sinh, cha mẹ cần lưu ý một số điểm quan trọng để đảm bảo hiệu quả làm sạch và tránh gây tổn thương hoặc bỏ sót các dấu hiệu bất thường trong khoang miệng của bé.

Trước hết, cha mẹ cần hiểu rằng lớp trắng bám trên lưỡi bé không phải lúc nào cũng là cặn sữa. Trong nhiều trường hợp, đó có thể là dấu hiệu của bệnh tưa lưỡi, một dạng nhiễm nấm phổ biến ở trẻ sơ sinh. Cặn sữa thường có thể được lau sạch dễ dàng bằng khăn mềm hoặc gạc nhúng nước ấm, trong khi đó, lớp trắng do tưa miệng lại dính chặt, khó lau và có thể gây đau, rát nếu cố gắng chà mạnh.

Tưa miệng do nấm candida gây ra, thường xuất hiện dưới dạng những đốm trắng trên lưỡi, nướu, vòm miệng hoặc mặt trong má, và cần được điều trị bằng thuốc kháng nấm. Vì vậy, nếu cha mẹ nhận thấy lớp trắng trên lưỡi con không biến mất sau khi rơ nhẹ nhàng, hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Khi trẻ lớn hơn, đặc biệt là từ 6 tháng tuổi, thời điểm trẻ bắt đầu mọc những chiếc răng đầu tiên, cha mẹ nên dần thay đổi cách vệ sinh răng miệng cho con. Thay vì chỉ dùng gạc hoặc khăn mềm, có thể chuyển sang sử dụng bàn chải đánh răng loại nhỏ, mềm, được thiết kế riêng cho trẻ em. Bên cạnh việc làm sạch răng, bàn chải cũng có thể được dùng để chà nhẹ lưỡi và nướu, giúp loại bỏ vi khuẩn và cặn sữa hiệu quả hơn.

Ở giai đoạn này, việc sử dụng kem đánh răng cũng có thể được bắt đầu, nhưng chỉ nên dùng với lượng cực nhỏ, khoảng bằng hạt gạo, và đảm bảo rằng bé không nuốt phải quá nhiều. Khi bé được 3 tuổi, lượng kem có thể tăng lên bằng hạt đậu, và lúc này trẻ cũng đã có thể được hướng dẫn tập đánh răng đúng cách dưới sự giám sát của người lớn.

Biết cách rơ lưỡi cho trẻ sơ sinh là việc cần thiết và nên được thực hiện đều đặn để đảm bảo vệ sinh miệng, giúp bé bú ngon miệng và phòng tránh nhiễm nấm miệng. Để đạt hiệu quả và an toàn, cha mẹ nên rửa tay sạch, sử dụng gạc mềm và thao tác nhẹ nhàng. Trong trường hợp lưỡi bé có dấu hiệu viêm đỏ, loét hoặc trắng dày bất thường, cần ngưng rơ và đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra, tránh tự xử lý sai cách tại nhà.