Bị đau vú bên trái ở nữ: Nguyên nhân và cách xử lý an toàn

Nhiều phụ nữ cảm thấy lo lắng khi xuất hiện tình trạng đau ở vú bên trái, đặc biệt khi cơn đau kéo dài hoặc đi kèm thay đổi bất thường ở mô vú. Mặc dù phần lớn nguyên nhân liên quan đến thay đổi nội tiết hoặc các vấn đề lành tính, một số trường hợp có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý cần được kiểm tra. Hiểu rõ vì sao bị đau vú bên trái ở nữ và khi nào cần đi khám giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe tuyến vú của mình tốt hơn.

Nguyên nhân phổ biến khiến phụ nữ bị đau vú bên trái

Bị đau vú bên trái ở nữ có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố, trong đó phần lớn là nguyên nhân lành tính. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng đau vú bên trái ở nữ giới:

• Thay đổi nội tiết tố: Sự dao động estrogen và progesterone trong những ngày trước kỳ kinh nguyệt khiến mô tuyến vú giữ nước và trở nên nhạy cảm hơn. Cơn đau thường lan ra nách hoặc phần ngoài của vú, xuất hiện theo chu kỳ và giảm dần sau khi hết kinh. Phụ nữ đang mang thai cũng có thể đau vú trái trong ba tháng đầu do tăng sản mô tuyến và thay đổi hormone nhanh chóng.
• Viêm vú và áp xe tuyến vú: Viêm vú thường gặp nhất ở phụ nữ đang cho con bú khi vi khuẩn xâm nhập vào ống dẫn sữa, gây sưng đỏ, nóng và đau rõ rệt ở vú. Nếu tình trạng kéo dài hoặc không điều trị đúng cách, ổ viêm có thể tiến triển thành áp xe, gây đau dữ dội, vùng vú đỏ và có thể kèm sốt.
• Chấn thương vùng ngực: Tai nạn, va đập mạnh hoặc chấn thương khi chơi thể thao có thể gây đau vú kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Trong một số trường hợp, bầm tím hoặc mô tuyến vú bị tổn thương cũng làm xuất hiện khối cứng tạm thời.
• Mặc áo ngực không phù hợp: Áo ngực quá chật, dây đai siết mạnh hoặc thiếu khả năng nâng đỡ cũng gây đau vú trái, đặc biệt khi vận động. Đây là nguyên nhân thường gặp nhưng dễ bị bỏ qua.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc nội tiết, thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị tăng huyết áp hoặc thuốc điều trị suy tim có khả năng gây tăng nhạy cảm mô vú, dẫn đến đau một hoặc hai bên vú. Liệu pháp hormone cũng có thể khiến mô vú căng và đau.
• U nang vú hoặc thay đổi sợi bọc: Đây là các biến đổi lành tính của mô vú, thường xuất hiện ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Mô vú có thể trở nên sượng, hơi cứng hoặc đau hơn khi chạm vào. Nếu nang lớn, người bệnh sẽ cảm thấy đau âm ỉ hoặc tức vùng vú trái.
• Biến chứng sau phẫu thuật hoặc đặt túi ngực: Túi ngực bị rò rỉ hoặc bao xơ phát triển quá mức có thể gây đau khu trú một bên vú.
• Ung thư vú: Mặc dù phần lớn trường hợp ung thư vú không gây đau ở giai đoạn đầu, nhưng khi bệnh tiến triển, khối u gây chèn ép mô xung quanh có thể tạo cảm giác đau hoặc nặng ở vú trái. Đặc biệt, ung thư vú thể viêm làm da vú đỏ, nóng, sưng và đau rõ rệt.

Triệu chứng cần lưu ý khi đau vú bên trái

Cơn đau ở vú trái có thể xuất hiện đơn độc hoặc đi kèm nhiều biểu hiện khác. Việc nhận diện đúng triệu chứng giúp xác định khi nào tình trạng lành tính và khi nào cần thăm khám chuyên khoa.

• Đau vú theo chu kỳ: Cơn đau xuất hiện vài ngày trước kỳ kinh, vú trái trở nên căng đầy và nhạy cảm. Cơn đau có thể lan lên nách hoặc ra phía ngoài bầu vú và giảm ngay sau khi chu kỳ kết thúc. Đây là triệu chứng phổ biến ở phụ nữ tuổi 20 - 30.
• Đau vú không theo chu kỳ: Đây là dạng đau thường gặp ở phụ nữ 40 - 50 tuổi. Cơn đau kéo dài, xuất hiện bất kỳ thời điểm nào trong tháng và không liên quan đến kinh nguyệt. Người bệnh có thể cảm thấy đau nhói, đau khu trú hoặc đau sâu trong mô vú.
• Căng tức hoặc nóng rát: Triệu chứng này thường liên quan đến viêm mô vú, tắc tia sữa hoặc nhiễm trùng. Da vú trái có thể đỏ, ấm hoặc kèm sốt nhẹ.
• Sưng hoặc biến đổi hình dạng vú: Vú to bất thường, sưng, cứng hoặc xuất hiện khối u dưới da cần được thăm khám ngay vì có thể liên quan đến u nang, áp xe hoặc tổn thương ác tính.
• Thay đổi da vùng vú: Da vú trái nhăn lại, lõm xuống, trở nên sần sùi giống vỏ cam hoặc xuất hiện mảng đỏ kéo dài có thể là dấu hiệu nghi ngờ ung thư vú thể viêm.
• Tiết dịch núm vú: Tiết dịch trong, đục, vàng hoặc lẫn máu là dấu hiệu không bình thường. Tiết dịch tự nhiên từ một bên vú, đặc biệt khi không mang thai hoặc cho con bú, là triệu chứng nên được khám sớm.
• Đau lan đến vai hoặc lưng: Một số trường hợp đau vú trái có thể liên quan đến cấu trúc cơ - xương vùng ngực hoặc thay đổi tư thế kéo dài, khiến cơn đau cảm giác lan rộng.

Phương pháp điều trị đau vú bên trái ở nữ

Việc điều trị đau vú bên trái cần dựa trên nguyên nhân cụ thể, mức độ đau và các triệu chứng đi kèm. Hầu hết trường hợp lành tính có thể cải thiện bằng thay đổi lối sống hoặc điều trị nội khoa đơn giản, trong khi một số nguyên nhân khác cần hỗ trợ chuyên sâu từ bác sĩ chuyên khoa vú

Điều chỉnh áo ngực và thói quen sinh hoạt

Một chiếc áo ngực không phù hợp có thể gây chèn ép và làm tăng cảm giác đau. Phụ nữ nên chọn áo ngực đúng kích cỡ, chất liệu co giãn và có khả năng nâng đỡ tốt. Với người vận động mạnh, áo ngực thể thao là lựa chọn an toàn hơn. Ngoài ra, tránh mặc áo quá chật hoặc áo có gọng cứng gây kích ứng mô vú.

Thuốc giảm đau và kháng viêm

Các thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen, acetaminophen hoặc gel NSAID bôi tại chỗ giúp giảm nhanh triệu chứng đau, căng tức. Đây là phương pháp được áp dụng phổ biến khi đau liên quan đến nội tiết hoặc căng mô vú. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân thủ đúng liều và không lạm dụng.

Chườm ấm hoặc massage nhẹ

Chườm ấm giúp thư giãn mô tuyến vú, giảm tắc nghẽn và cải thiện tuần hoàn máu. Massage nhẹ nhàng theo vòng tròn xung quanh mô vú cũng hỗ trợ giảm đau, đặc biệt trong trường hợp đau do tắc tia sữa hoặc căng sữa sau sinh.

Điều trị viêm hoặc áp xe vú

Với trường hợp viêm tuyến vú, đặc biệt ở phụ nữ đang cho con bú, bác sĩ có thể kê kháng sinh để kiểm soát nhiễm trùng. Nếu áp xe hình thành, người bệnh có thể cần dẫn lưu hoặc chọc hút dịch dưới hướng dẫn của siêu âm. Đây là biện pháp giúp giải quyết nhanh tình trạng sưng, đau và tránh biến chứng lan rộng.

Điều chỉnh thuốc nội tiết hoặc các thuốc liên quan:

Nếu đau vú liên quan đến thuốc tránh thai, liệu pháp thay thế hormone, thuốc điều trị trầm cảm hoặc thuốc tim mạch, bác sĩ có thể xem xét điều chỉnh liều hoặc thay đổi thuốc phù hợp hơn. Người bệnh tuyệt đối không tự ý ngừng thuốc mà không có hướng dẫn của bác sĩ.

Can thiệp đối với các tổn thương dạng nang hoặc thay đổi sợi bọc

Nang lớn gây đau có thể được chọc hút để giảm áp lực. Trong trường hợp nang tái phát nhiều lần hoặc nghi ngờ bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định thêm xét nghiệm hình ảnh hoặc sinh thiết để đánh giá chính xác.

Xử lý các nguyên nhân hiếm gặp

Một số trường hợp cần điều trị chuyên sâu hơn như phẫu thuật khi có khối u nghi ngờ ác tính hoặc các bất thường cấu trúc. Ung thư vú giai đoạn muộn có thể gây đau, và việc điều trị sẽ bao gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hoặc liệu pháp nội tiết tuỳ tình huống lâm sàng.

Cách phòng ngừa tình trạng bị đau vú bên trái ở nữ

Các biện pháp phòng ngừa đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ đau vú tái phát. Phụ nữ có thể chủ động chăm sóc tuyến vú bằng những thói quen lành mạnh và theo dõi định kỳ sự thay đổi của cơ thể.

• Chọn áo ngực đúng kích cỡ và phù hợp từng hoạt động: Áo ngực vừa vặn giúp giảm áp lực lên mô vú và ngăn tình trạng đau khi vận động. Với người có vòng một lớn hoặc tập luyện cường độ cao, áo ngực thể thao hỗ trợ nâng đỡ tốt hơn, hạn chế kéo giãn mô vú.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học: Chế độ ăn giàu rau xanh, chất xơ, omega-3 và vitamin E giúp hỗ trợ sức khỏe mô vú. Hạn chế muối và caffeine cũng có thể giúp giảm căng tức vú ở một số phụ nữ nhạy cảm với thay đổi nội tiết.
• Vệ sinh vùng vú sạch sẽ và mặc quần áo thoáng khí: Thói quen giữ vùng da ngực sạch, khô và mặc quần áo thoải mái giúp hạn chế nguy cơ viêm da hoặc nhiễm trùng mô vú - những yếu tố có thể làm đau vú một bên.
• Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất vừa phải giúp cải thiện tuần hoàn, giảm căng thẳng và duy trì cân nặng ổn định. Những yếu tố này đều góp phần giảm nguy cơ đau vú, đặc biệt với đau theo chu kỳ hoặc đau do mất cân bằng nội tiết.
• Quản lý căng thẳng: Stress kéo dài ảnh hưởng đến hormone, từ đó làm tăng nhạy cảm mô vú. Yoga, thiền hoặc các bài tập hít thở sâu có thể giúp ổn định tinh thần, giảm nguy cơ đau vú tái phát.
• Theo dõi và tầm soát tuyến vú định kỳ: Phụ nữ nên tự khám vú hàng tháng và thực hiện tầm soát theo khuyến cáo của bác sĩ tùy theo độ tuổi. Việc phát hiện sớm những thay đổi bất thường như khối cứng, tiết dịch hoặc biến đổi da giúp chẩn đoán kịp thời các bệnh lý tiềm ẩn.
• Đến gặp bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường: Nếu tình trạng đau vú trái kéo dài, tăng dần, hoặc kèm triệu chứng như sưng đỏ, tiết dịch núm vú, sốt hoặc thay đổi da, người bệnh cần được thăm khám sớm để xác định nguyên nhân và điều trị đúng cách.

Tình trạng bị đau vú bên trái ở nữ thường xuất phát từ những nguyên nhân lành tính, nhưng không nên chủ quan khi triệu chứng kéo dài hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường. Việc thăm khám sớm giúp xác định đúng nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Chủ động chăm sóc sức khỏe vú sẽ giúp phụ nữ yên tâm hơn và phòng tránh các rủi ro tiềm ẩn.