Bệnh câm điếc bẩm sinh có chữa được không và nguyên nhân gây bệnh?

Câm điếc bẩm sinh là một trong những dị tật phổ biến ở trẻ sơ sinh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng giao tiếp và phát triển ngôn ngữ. Vậy, bệnh câm điếc bẩm sinh có thể chữa được không? Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời có thể tạo nên sự khác biệt lớn trong cuộc sống của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin khoa học về nguyên nhân, dấu hiệu và các trường hợp cần sàng lọc câm điếc.

Bệnh câm điếc bẩm sinh có chữa được không?

Bệnh câm điếc bẩm sinh không thể chữa khỏi hoàn toàn trong phần lớn các trường hợp, nhưng trẻ vẫn có thể cải thiện khả năng nghe và nói đáng kể nếu được can thiệp sớm. Mức độ phục hồi phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, thời điểm phát hiện và phương pháp điều trị. Các giải pháp như máy trợ thính, cấy ốc tai điện tử và liệu pháp hỗ trợ ngôn ngữ có thể giúp trẻ giao tiếp hiệu quả và hòa nhập xã hội.

Ví dụ, trẻ bị khiếm thính mức độ nhẹ đến trung bình có thể cải thiện đáng kể nhờ máy trợ thính, trong khi trẻ mất thính lực nặng có thể được hỗ trợ bằng cấy ốc tai điện tử. Quan trọng nhất, can thiệp trước 3 tuổi, đây là giai đoạn vàng cho sự phát triển ngôn ngữ và sẽ mang lại kết quả tốt nhất.

Nguyên nhân gây bệnh câm điếc bẩm sinh

Hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh câm điếc bẩm sinh là bước đầu tiên để định hướng điều trị và phòng ngừa hiệu quả:

Yếu tố di truyền

Khoảng 50 - 60% khiếm thính bẩm sinh có nguyên nhân di truyền, trong đó đa số là do gen lặn trên nhiễm sắc thể thường. Ngoài ra, sự thay đổi bất thường trong gen cũng có thể tác động đến sự phát triển của hệ thính giác, gây ra điếc bẩm sinh.

Nhiễm virus trong thai kỳ

Một số mẹ bầu mắc các bệnh nhiễm virus (Rubella, CMV, Zika) trong thời gian mang thai có thể khiến thai nhi bị tổn thương thính giác, dẫn đến điếc sau khi sinh. Bên cạnh đó, các yếu tố như sinh non hoặc sử dụng thuốc gây độc cho thai cũng được xem là nguyên nhân góp phần gây ra tình trạng này.

Việc nhận diện chính xác các nguyên nhân không chỉ hỗ trợ điều trị mà còn thúc đẩy công tác nghiên cứu và truyền thông giáo dục sức khỏe, nhằm giảm thiểu tỷ lệ điếc bẩm sinh trong cộng đồng.

Dấu hiệu nhận biết bệnh câm điếc bẩm sinh ở trẻ

Phát hiện sớm bệnh câm điếc bẩm sinh phụ thuộc vào việc cha mẹ quan sát kỹ lưỡng các dấu hiệu bất thường ở trẻ. Dưới đây là những biểu hiện cần chú ý:

• Chậm nói: Trẻ bị điếc bẩm sinh thường phát triển ngôn ngữ muộn hơn so với bạn bè cùng lứa. Từ những âm cơ bản cho đến khả năng ghép từ, trẻ đều gặp khó khăn, dẫn đến tình trạng chậm nói hoặc không thể phát âm rõ ràng.
• Khó nhận biết âm thanh: Một đặc điểm dễ thấy là trẻ không phản ứng với tiếng động xung quanh hoặc không xác định được hướng phát ra âm thanh.
• Tông giọng bất thường: Giọng nói của trẻ có thể quá nhỏ hoặc quá to so với mức bình thường, và trẻ không có khả năng tự điều chỉnh giọng khi giao tiếp.
• Ưa thích âm thanh lớn: Trẻ thường mở tivi hoặc các thiết bị phát nhạc ở mức âm lượng cao bất thường.
• Gặp trở ngại trong giao tiếp: Việc nghe kém khiến trẻ khó hòa nhập trong giao tiếp hàng ngày cũng như trong học tập, đặc biệt ở môi trường cần lắng nghe để tiếp thu thông tin.

Ngoài ra, trẻ có thể không phản ứng khi được gọi tên hoặc không chú ý đến âm thanh trong môi trường. Nếu nhận thấy những dấu hiệu này, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa thính học để kiểm tra ngay.

Đối tượng cần được sàng lọc thính lực

Việc sàng lọc thính lực đóng vai trò quan trọng trong phát hiện sớm khiếm thính, tạo điều kiện để trẻ được hỗ trợ phát triển ngôn ngữ và khả năng giao tiếp một cách hiệu quả. Những trẻ thuộc các trường hợp sau nên được sàng lọc:

Tất cả trẻ sơ sinh: 

Mỗi bé khi chào đời đều nên được thực hiện sàng lọc thính lực để phát hiện sớm các vấn đề và can thiệp kịp thời:

• Sàng lọc thính lực trước 1 tháng tuổi.
• Chẩn đoán xác định trước 3 tháng tuổi.
• Bắt đầu can thiệp trước 6 tháng tuổi.

Trẻ sinh non: 

Khuyến nghị tiến hành sàng lọc khi trẻ đã ổn định, đạt mốc 34 tuần tuổi thai để đảm bảo độ chính xác và an toàn.

Trẻ điều trị tại khoa sơ sinh: 

Nên thực hiện sàng lọc trước khi xuất viện, khi tình trạng sức khỏe đã ổn định, để có cơ sở theo dõi thính lực lâu dài.

Trường hợp cần trì hoãn: 

Những trẻ còn nằm lồng ấp, đang dùng thuốc kích thích hệ thần kinh trung ương hoặc đang trong giai đoạn hồi sức tích cực không nên sàng lọc ngay, mà cần chờ đến khi tình trạng ổn định hơn.

Bệnh câm điếc bẩm sinh có chữa được không? Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, trẻ vẫn có cơ hội cải thiện khả năng nghe và nói nếu được phát hiện sớm và can thiệp đúng cách. Cha mẹ cần chủ động theo dõi dấu hiệu bất thường, thực hiện sàng lọc thính lực sơ sinh và phối hợp với bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo trẻ có cơ hội phát triển tốt nhất. Với sự chăm sóc và hỗ trợ kịp thời, trẻ bị câm điếc bẩm sinh vẫn có thể giao tiếp, học tập và hòa nhập xã hội hiệu quả.

Tiêm vắc xin đúng lịch, đủ liều là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh tật. Tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, bạn sẽ được tư vấn chi tiết và tiêm chủng an toàn. Đặt lịch ngay để bảo vệ chính mình và người thân.