Xạ trị có rụng tóc không? Cách chăm sóc tóc sau điều trị

Xạ trị là phương pháp điều trị ung thư phổ biến, dùng tia năng lượng cao để tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Trong quá trình điều trị, không ít người thắc mắc “xạ trị có rụng tóc không?” Thực tế, tình trạng này có xảy ra hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí chiếu xạ, liều lượng tia và cơ địa từng người.

Xạ trị có rụng tóc không?

Không giống với hóa trị phương pháp tác động toàn thân khiến tóc thường rụng nhiều hoặc rụng toàn bộ xạ trị là phương pháp điều trị tại chỗ, chỉ tác động đến vùng cơ thể được chiếu tia. Do đó, rụng tóc khi xạ trị phụ thuộc trực tiếp vào vị trí điều trị.

• Nếu vùng chiếu xạ nằm trên da đầu hoặc ở khu vực lân cận, năng lượng từ tia xạ có thể làm tổn thương các nang tóc, gây nên hiện tượng rụng tóc cục bộ. Tóc có thể rụng ít hoặc nhiều tùy theo liều lượng tia và thời gian điều trị.
• Ngược lại, nếu bạn xạ trị ở các vùng không liên quan đến đầu, chẳng hạn như ngực, bụng, vùng chậu, tay hoặc chân thì tóc kể cả tóc trên đầu sẽ không bị ảnh hưởng. Xạ trị những khu vực này không tác động đến các nang tóc trên đầu nên hiện tượng rụng tóc sẽ không xảy ra.
• Mức độ rụng tóc cũng chịu ảnh hưởng bởi: Liều lượng tia xạ càng cao, nguy cơ rụng tóc càng nhiều. Điều trị kéo dài và lặp lại nhiều lần có thể làm tóc rụng rõ rệt hơn. Có người rụng ít, có người rụng nhiều hoặc thậm chí không rụng tóc.

Rụng tóc do xạ trị khác gì với hóa trị?

Rụng tóc là một trong những tác dụng phụ khiến người bệnh lo lắng khi điều trị ung thư. Không ít người thắc mắc: Xạ trị có rụng tóc không? Thực tế, nguyên nhân và mức độ rụng tóc giữa hóa trị và xạ trị lại có sự khác biệt rõ rệt. Dưới đây là những điểm khác nhau chính bạn cần biết.

Đối với hóa trị: Rụng tóc toàn thân do ảnh hưởng toàn cơ thể

Ở những bệnh nhân hóa trị, hiện tượng rụng tóc xảy ra phổ biến và chủ yếu bắt nguồn từ:

• Nguyên nhân là do hóa trị tác động toàn thân: Hóa trị sử dụng thuốc đưa vào máu, đi khắp cơ thể nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư. Tuy nhiên, thuốc cũng vô tình làm tổn thương các tế bào lành tính, đặc biệt là các tế bào phát triển nhanh như nang tóc.
• Kết quả là tóc thường rụng toàn bộ hoặc rụng nhiều: Tình trạng rụng tóc có thể xảy ra trên đầu, lông mày, lông mi và cả lông trên cơ thể. Người bệnh thường bắt đầu rụng tóc sau vài tuần hóa trị và tóc có thể mọc lại sau khi kết thúc điều trị.

Đối với xạ trị: Rụng tóc cục bộ tại vùng chiếu tia

Ở bệnh nhân xạ trị, mức độ ảnh hưởng đến tóc phụ thuộc vào yếu tố như:

• Khác với hóa trị, xạ trị chỉ tác động tại chỗ: Xạ trị sử dụng tia năng lượng cao tập trung vào vị trí khối u, nên chỉ những nang tóc nằm trong vùng chiếu tia mới bị ảnh hưởng.
• Rụng tóc chỉ xảy ra cục bộ tại vùng chiếu xạ: Nếu bạn xạ trị ở da đầu, tóc khu vực đó có thể rụng hoặc thưa đi. Nhưng nếu xạ trị ở vùng khác như ngực, bụng hay tay chân thì tóc trên đầu hoàn toàn không bị ảnh hưởng.

Cách chăm sóc tóc sau điều trị

Sau khi kết thúc quá trình điều trị ung thư, dù là xạ trị hay hóa trị, tóc của người bệnh thường yếu, dễ gãy và mọc chậm. Nhiều người vẫn thắc mắc “xạ trị có rụng tóc không” và lo lắng về việc tóc phục hồi sau điều trị. Để giúp tóc sớm khỏe mạnh trở lại, người bệnh nên lưu ý một số biện pháp chăm sóc sau.

Giữ da đầu và tóc sạch sẽ

Người bệnh nên gội đầu bằng nước ấm, sử dụng các loại dầu gội dịu nhẹ, không chứa hóa chất mạnh hoặc hương liệu tổng hợp để tránh gây kích ứng da đầu. Khi gội, cần tránh dùng nước quá nóng hoặc chà xát mạnh, đặc biệt là không nên dùng móng tay cào vào da đầu vì dễ làm tổn thương nang tóc. Sau khi gội, nên lau khô tóc nhẹ nhàng bằng khăn mềm, hạn chế dùng máy sấy ở nhiệt độ cao để tránh làm tóc yếu và dễ gãy rụng hơn.

Bảo vệ tóc và da đầu khi ra ngoài

Khi ra ngoài, người bệnh nên đội mũ, quàng khăn mềm hoặc dùng ô che nắng để bảo vệ da đầu, nhất là trong thời tiết nắng gắt hoặc hanh khô. Đồng thời, nên hạn chế tối đa việc để da đầu tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mạnh, gió lạnh hay bụi bẩn vì lúc này da đầu rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương có thể gây cảm giác chóng mặt.

Tránh tác động nhiệt và hóa chất mạnh lên tóc

Người bệnh nên tránh uốn, nhuộm hoặc duỗi tóc trong ít nhất 3–6 tháng sau khi kết thúc điều trị để tránh làm tóc yếu hơn hoặc gây hư tổn nang tóc. Đồng thời, cần hạn chế sử dụng các thiết bị tạo kiểu bằng nhiệt như máy sấy, máy kẹp tóc hay máy uốn bởi nhiệt độ cao dễ làm tóc khô xơ và gãy rụng.

Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho tóc

Chế độ dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi tóc. Người bệnh nên ăn nhiều thực phẩm giàu protein, vitamin nhóm B, kẽm và sắt, những dưỡng chất cần thiết giúp tóc chắc khỏe và thúc đẩy mọc tóc. Bên cạnh đó, việc uống đủ nước mỗi ngày giúp duy trì độ ẩm cần thiết cho da đầu và hạn chế tình trạng tóc khô, gãy rụng.

Kiên nhẫn chờ đợi quá trình phục hồi của tóc

Thông thường, tóc sẽ bắt đầu mọc lại sau vài tháng kể từ khi kết thúc điều trị, nhưng có thể mềm hơn, yếu hơn hoặc có màu sắc khác so với trước. Trong giai đoạn này, người bệnh nên duy trì thói quen chăm sóc tóc nhẹ nhàng và kiên nhẫn chờ đợi quá trình phục hồi tự nhiên của tóc. Không nên nóng vội sử dụng các sản phẩm kích thích mọc tóc chưa rõ nguồn gốc để tránh gây hại thêm cho da đầu và nang tóc.

Vấn đề xạ trị có rụng tóc không là mối quan tâm của nhiều người đang trong quá trình điều trị ung thư. Thực tế, xạ trị chỉ gây rụng tóc tại vùng được chiếu tia, khác hoàn toàn với hiện tượng rụng tóc toàn thân do hóa trị. Dù vậy, việc chăm sóc tóc đúng cách sau điều trị vẫn đóng vai trò quan trọng giúp tóc nhanh phục hồi và hạn chế hư tổn. Nếu còn băn khoăn về tình trạng rụng tóc trong khi xạ trị, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn cụ thể.