Wonder week 26 là gì? Giai đoạn bé 6 tháng thay đổi nhận thức rõ ràng

Khi bé được khoảng 6 tháng tuổi, nhiều phụ huynh chia sẻ rằng con mình bỗng dưng thay đổi: Khó ngủ hơn, bám mẹ nhiều hơn, hoặc dường như “tâm trạng lên xuống”. Một trong những cách giải thích phổ biến cho hiện tượng này là Wonder week 26 (còn gọi là Leap 5). Wonder week 26 không phải bệnh, mà là một giai đoạn phát triển, nơi bé có thể trải qua sự chuyển đổi lớn về nhận thức, cảm xúc và vận động.

Wonder week 26 là gì?

Wonder week 26, hay Leap 5 theo sách The Wonder weeks, là giai đoạn khi bé khoảng 26 tuần tuổi trải qua sự chuyển tiếp phát triển đáng kể. Theo mô tả trong sách này, các “leaps” (bước nhảy phát triển) thường đi kèm với thời kỳ bé có thể quấy khóc, nhạy cảm hơn, khó ngủ, rồi sau đó là học được những kỹ năng mới.

Ở giai đoạn này, một số bé có thể xuất hiện các dấu hiệu như: Khó chịu hơn bình thường, giấc ngủ bị gián đoạn, muốn bám lấy người chăm sóc, phản ứng mạnh với âm thanh hoặc ánh sáng. Đây là cách bé phản ứng khi bộ não đang sắp hoàn thiện các kết nối mới, chuẩn bị cho những kỹ năng tiếp theo.

Vì sao bé thay đổi trong Wonder week 26?

Trong năm đầu đời, trẻ nhỏ thường trải qua các giai đoạn thay đổi hành vi ngắn hạn, đôi khi được gọi là “giai đoạn rút lui” (regression periods), thời điểm trẻ trở nên nhạy cảm hơn, khó chịu hơn trước khi bước vào một giai đoạn phát triển mới. Các nghiên cứu trên PubMed đã ghi nhận hiện tượng này là khá phổ biến ở trẻ sơ sinh.

Các thời điểm trẻ trở nên khó chiều hơn, bỏ qua một số hành vi quen thuộc hoặc gặp khó khăn trong giấc ngủ (giai đoạn regression), thường sẽ được tiếp nối bởi quá trình phát triển kỹ năng mới (giai đoạn transition). Tuy nhiên, không có tài liệu y khoa chính thống nào khẳng định rằng tất cả trẻ đều sẽ có biểu hiện giống nhau hoặc sẽ trải nghiệm đúng vào tuần thứ 26.

Khi được khoảng 6 tháng tuổi (tức khoảng từ tuần 24 đến 28), phần lớn trẻ em bắt đầu đạt được một số cột mốc phát triển như:

• Lăn từ bụng sang lưng.
• Tự đẩy người khi nằm sấp.
• Biết phản ứng với âm thanh.
• Phát ra các âm đơn như “ba”, “ma”.
• Bắt đầu phân biệt người lạ với người quen.

Sự thay đổi trong Wonder week 26 có thể phản ánh sự phát triển nhanh của hệ thần kinh trung ương: Não bộ trẻ đang tăng cường kết nối giữa các vùng tiếp nhận hình ảnh, âm thanh và vận động. Quá trình này khiến trẻ “cảm nhận thế giới” mạnh mẽ hơn, đồng thời cũng có thể khiến trẻ trở nên dễ kích thích hoặc khó ngủ hơn.

Bé học được gì sau tuần Wonder week 26?

Sau giai đoạn thay đổi hành vi trong Wonder week 26, nhiều bé bắt đầu thể hiện rõ các kỹ năng mới - phản ánh sự phát triển đồng thời của cả thể chất, vận động tinh, cảm xúc và giao tiếp. Mặc dù tiến trình ở mỗi trẻ có thể khác nhau, nhưng một số mốc phát triển thường thấy ở trẻ 6 tháng tuổi bao gồm:

Vận động thô (Thể chất)

Bé có thể kiểm soát đầu và cổ tốt hơn, tự đẩy người bằng cánh tay khi nằm sấp, bắt đầu lăn từ bụng sang lưng và có thể giữ thăng bằng khi được hỗ trợ ngồi. Đây là bước khởi đầu quan trọng để bé sẵn sàng với các vận động phức tạp hơn trong thời gian tới.

Vận động tinh & phối hợp tay - mắt

Trẻ bắt đầu với tới đồ vật một cách có chủ đích, cầm nắm và thậm chí chuyển đồ từ tay này sang tay kia. Bé cũng khám phá đồ chơi bằng cả tay và miệng, giúp tăng cường phối hợp cảm giác - vận động.

Ngôn ngữ & giao tiếp

Một số âm thanh đặc trưng như “ba”, “ma”, hay âm thổi bong bóng (raspberries) có thể xuất hiện. Bé bắt đầu phản ứng rõ ràng hơn khi được gọi tên, và thể hiện sự thích thú khi người lớn trò chuyện.

Xã hội & cảm xúc

Bé biết phân biệt người quen và người lạ, có thể tỏ ra hào hứng khi thấy gương mặt quen thuộc. Nhiều bé thích nhìn vào gương và thể hiện cảm xúc qua nét mặt, âm thanh hoặc cử chỉ.

Tổng hợp các dấu hiệu như: Bé ít quấy khóc hơn, ngủ sâu giấc hơn và thể hiện kỹ năng mới chính là tín hiệu rõ ràng cho thấy trẻ đang bước ra khỏi Wonder week 26. Việc cha mẹ theo dõi sát các mốc phát triển không chỉ giúp nhận diện tiến trình phát triển mà còn là cơ sở để kịp thời hỗ trợ nếu cần thiết.

Ba mẹ nên làm gì khi con bước vào Wonder week 26?

Trong giai đoạn Wonder week 26, nhiều bé trở nên nhạy cảm hơn, dễ thay đổi cảm xúc và khó ngủ hơn. Đây là thời điểm não bộ đang phát triển mạnh, nên trẻ cần được đồng hành nhẹ nhàng, kiên nhẫn và linh hoạt. Một số cách hỗ trợ thiết thực cho ba mẹ bao gồm:

• Lắng nghe và quan sát: Ghi chú lại thời gian ngủ, biểu hiện quấy khóc hoặc hành vi bất thường mỗi ngày sẽ giúp cha mẹ nhận biết sớm các dấu hiệu chuyển biến của bé.
• Giữ lịch sinh hoạt ổn định: Duy trì thời gian ăn, ngủ, chơi đều đặn giúp trẻ cảm thấy an toàn và dễ thích nghi hơn trong giai đoạn thay đổi.
• Giao tiếp nhẹ nhàng: Trò chuyện bằng giọng êm dịu, duy trì giao tiếp bằng ánh mắt và tiếp xúc da nhẹ nhàng giúp bé cảm nhận sự kết nối và yên tâm hơn.
• Tạo môi trường ngủ yên tĩnh: Hạn chế ánh sáng mạnh, tiếng ồn lớn vào buổi tối để giúp bé dễ đi vào giấc ngủ sâu hơn.
• Không ép buộc kỹ năng mới: Nếu bé chưa đạt được kỹ năng cụ thể ngay sau giai đoạn Wonder week 26 cũng không đáng lo. Mỗi trẻ có tiến trình phát triển riêng.
• Tham vấn nếu cần thiết: Nếu ba mẹ nhận thấy bé mất kỹ năng đã từng có, hoặc chậm đạt mốc phát triển theo CDC so với lứa tuổi, nên đưa bé đi khám tại cơ sở y tế để được đánh giá sớm.

Những hành động đơn giản và đều đặn này sẽ giúp bé cảm thấy an toàn, đồng thời giúp cha mẹ chủ động hơn trong việc hỗ trợ con vượt qua giai đoạn phát triển quan trọng này.

Wonder week 26 có thể là một trong những giai đoạn đáng nhớ trong năm đầu đời của bé, nơi bé có thể trải qua thay đổi về hành vi, cảm xúc, giấc ngủ và bắt đầu học các kỹ năng mới. Mặc dù không phải bé nào cũng trải qua giống nhau, hiểu rõ dấu hiệu và cách hỗ trợ sẽ giúp cha mẹ giảm lo âu và cảm nhận được tiến triển từng ngày của con.