Trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ do đâu?

Trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ khiến mắt bé đỏ ửng, có thể kèm theo mủ hoặc sưng mí. Dù thường không nguy hiểm nếu được phát hiện sớm, nhưng đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh lại dễ gây biến chứng nếu điều trị sai cách. Vậy nguyên nhân nào khiến trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ? Bài viết sau sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ để phòng tránh và xử lý kịp thời.

Trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ do đâu?

Đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh là tình trạng không hiếm gặp, có thể khiến cha mẹ lo lắng vì đôi mắt bé đỏ ngầu, sưng tấy và tiết dịch bất thường. Tình trạng này thường xảy ra trong vòng từ 1 ngày đến 2 tuần sau khi sinh và có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau như nhiễm khuẩn, virus hoặc kích ứng hóa chất.

Nhiễm khuẩn từ mẹ sang con khi sinh

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là nhiễm khuẩn trong quá trình sinh nở, khi bé tiếp xúc với dịch âm đạo của mẹ. Vi khuẩn Chlamydia trachomatis là “thủ phạm” thường gặp, gây viêm kết mạc với các biểu hiện như mắt đỏ, mí mắt sưng nề và có mủ vàng đặc. Tình trạng này thường khởi phát trong khoảng 5 - 12 ngày sau sinh. Không chỉ ảnh hưởng đến mắt, vi khuẩn chlamydia còn có thể gây viêm phổi hoặc nhiễm trùng đường hô hấp ở trẻ.

Ngoài ra, vi khuẩn lậu (Neisseria gonorrhoeae) cũng có thể truyền từ mẹ sang con và gây viêm kết mạc nặng hơn. Biểu hiện thường xuất hiện sau sinh từ 2 - 4 ngày với mủ mắt dày, sưng đau và đỏ dữ dội. Trường hợp nặng nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng máu hoặc viêm màng não.

Kích ứng từ thuốc nhỏ mắt

Sau khi sinh, nhiều bé được nhỏ thuốc kháng khuẩn vào mắt để ngăn ngừa nhiễm trùng. Tuy nhiên, một số loại thuốc này có thể gây kích ứng nhẹ, khiến mắt bé đỏ lên và hơi sưng. Đây là phản ứng lành tính và sẽ tự khỏi trong thời gian ngắn.

Dị tật hoặc tắc tuyến lệ

Trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ sẽ có hiện tượng ứ đọng nước mắt, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây viêm đỏ mắt và tiết ghèn. Đây là nguyên nhân khá phổ biến và thường được điều trị đơn giản bằng cách massage hoặc nhỏ thuốc theo chỉ định.

Các nguyên nhân khác

Một số virus hoặc vi khuẩn khác có thể gây đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh như virus herpes, hoặc các vi khuẩn không lây qua đường tình dục nhưng vẫn tồn tại trong đường sinh dục của mẹ. Những tác nhân này đều có khả năng làm tổn thương kết mạc mắt bé trong những ngày đầu đời.

Các dấu hiệu nhận biết đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ (hay còn gọi là viêm kết mạc) là một tình trạng phổ biến khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Việc phát hiện sớm các triệu chứng giúp cha mẹ kịp thời xử lý, tránh biến chứng nguy hiểm cho mắt của bé. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp mà cha mẹ cần chú ý:

Mắt chuyển sang màu đỏ hoặc hồng

Dấu hiệu điển hình đầu tiên là lòng trắng của mắt bé chuyển sang màu đỏ hoặc hồng nhạt. Nguyên nhân là do các mạch máu nhỏ trên bề mặt mắt bị viêm và giãn nở. Mắt đỏ thường bắt đầu từ một bên và có thể lan sang mắt còn lại trong vòng 1 - 2 ngày. Ngoài phần lòng trắng, cha mẹ có thể thấy phần bên trong mí mắt cũng đỏ bất thường khi nhẹ nhàng kéo mi dưới của bé xuống.

Mắt tiết ghèn và chảy nước liên tục

Một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy là mắt trẻ tiết ra dịch nhầy màu vàng, trắng đục hoặc xanh. Chất nhầy thường tập trung ở khóe mắt, có thể khiến mi mắt dính chặt lại, nhất là vào buổi sáng khi bé vừa ngủ dậy. Điều này khiến bé khó mở mắt và thường xuyên dụi tay vào mắt do khó chịu.

Mí mắt và vùng quanh mắt bị sưng

Nếu tình trạng viêm kết mạc nặng hơn, mí mắt có thể sưng phù, gây khó khăn cho việc mở mắt. Trẻ có thể nhắm nghiền mắt, quấy khóc nhiều do đau rát và ngứa ngáy.

Các triệu chứng thường chỉ khu trú ở mắt

Đau mắt đỏ do virus hoặc vi khuẩn thường chỉ ảnh hưởng đến mắt, không kèm theo các biểu hiện toàn thân như sốt, biếng ăn hay mệt mỏi. Đây là một dấu hiệu giúp cha mẹ phân biệt với các bệnh lý nhiễm trùng khác.

Khi nào nên đưa trẻ đi khám?

Cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay nếu thấy các biểu hiện sau:

• Mắt đỏ ngày càng nặng, kèm sưng tấy.
• Ghèn mắt có màu vàng đậm hoặc xanh lá.
• Trẻ quấy khóc nhiều, xuất hiện sốt.
• Quan sát thấy có màng trắng hoặc màng mờ trong mắt.
• Sau 5 ngày điều trị tại nhà nhưng triệu chứng không thuyên giảm.

Việc thăm khám kịp thời sẽ giúp xác định đúng nguyên nhân và có hướng điều trị hiệu quả, tránh để lại di chứng ảnh hưởng đến thị lực của trẻ.

Cách chữa đau mắt đỏ hiệu quả cho trẻ sơ sinh

Đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh là tình trạng viêm kết mạc thường gặp do nhiễm virus, vi khuẩn hoặc dị ứng. Việc điều trị cần được tiến hành sớm, đúng cách để tránh biến chứng nguy hiểm như loét giác mạc, viêm phổi, thậm chí ảnh hưởng thị lực về sau.

Điều trị bằng thuốc:

Tuỳ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nặng nhẹ, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp:

• Đối với trường hợp nhẹ, trẻ thường được kê thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ tra mắt chứa kháng sinh.
• Trường hợp nặng hơn, bác sĩ có thể chỉ định kháng sinh đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch, kết hợp với rửa mắt bằng nước muối sinh lý (Natri Clorid 0,9%) để loại bỏ ghèn mủ và làm sạch mắt.

Chăm sóc theo nguyên nhân cụ thể:

• Viêm kết mạc do vi khuẩn Chlamydia: Cần điều trị bằng thuốc kháng sinh uống như erythromycin, kết hợp với thuốc tra mắt để loại bỏ vi khuẩn tồn tại ở vùng mũi họng, nơi có nguy cơ gây viêm phổi cho trẻ nếu không xử lý triệt để.
• Viêm kết mạc do vi khuẩn lậu cầu (Neisseria gonorrhoeae): Đây là trường hợp nguy hiểm cần điều trị tích cực bằng thuốc nhỏ mắt, thuốc tra mắt và kháng sinh tiêm tĩnh mạch. Nếu không xử lý kịp thời, trẻ có nguy cơ bị loét giác mạc dẫn đến mù lòa.
• Viêm kết mạc do dị ứng thuốc nhỏ mắt: Chỉ cần ngừng dùng thuốc gây kích ứng, các triệu chứng sẽ thuyên giảm sau 24–36 giờ. Có thể hỗ trợ bằng thuốc nhỏ dưỡng mắt giúp làm dịu và bảo vệ bề mặt nhãn cầu.
• Viêm kết mạc do các loại vi khuẩn/virus khác: Dùng kháng sinh phù hợp tại chỗ (thuốc nhỏ hoặc thuốc mỡ). Trong trường hợp do virus, điều trị chủ yếu là giảm kích ứng bằng thuốc chống viêm và nước mắt nhân tạo.

Lưu ý chăm sóc và phòng ngừa:

Ngay khi nghi ngờ trẻ bị đau mắt đỏ, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt. Tuyệt đối không tự ý nhỏ thuốc hoặc dùng lại đơn thuốc cũ. Trong quá trình chăm sóc:

• Rửa tay sạch sẽ trước và sau khi chạm vào mắt bé.
• Giữ trẻ ở nhà, không cho đến nơi đông người để tránh lây bệnh cho người khác.
• Giặt sạch khăn mặt, ga trải giường, quần áo của bé mỗi ngày, phơi dưới nắng để tiệt trùng.

Việc điều trị đúng cách và giữ vệ sinh tốt sẽ giúp bé nhanh hồi phục, đồng thời hạn chế nguy cơ lây nhiễm trong gia đình.

Trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như nhiễm khuẩn, virus, dị ứng hoặc do lây truyền trong quá trình sinh nở. Việc nhận biết đúng nguyên nhân sẽ giúp cha mẹ phối hợp tốt hơn với bác sĩ trong điều trị, đồng thời chủ động phòng ngừa tái phát. Ngay khi thấy bé có biểu hiện đỏ mắt, chảy ghèn hoặc sưng mí, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám sớm, tránh tự ý dùng thuốc gây ảnh hưởng đến thị lực và sức khỏe của bé. Chăm sóc đúng cách từ những ngày đầu đời là cách tốt nhất để bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh cho con yêu.