Sự phát triển của thai nhi 31 tuần và những điều mẹ cần lưu ý

Tuần 31 của thai kỳ là thời điểm thai nhi 31 tuần phát triển mạnh mẽ, đồng thời mẹ bầu cảm nhận rõ áp lực từ chiếc bụng ngày càng lớn. Những thay đổi về thể chất và tinh thần ở giai đoạn này đòi hỏi mẹ cần hiểu rõ sự phát triển của bé và áp dụng các biện pháp chăm sóc phù hợp. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về thai nhi 31 tuần, từ sự hoàn thiện các cơ quan đến những lưu ý về dinh dưỡng, vận động và khám thai, giúp mẹ bầu chủ động chuẩn bị cho hành trình sinh nở an toàn.

Sự phát triển của thai nhi 31 tuần

Tuần thai thứ 31 đánh dấu giai đoạn tăng tốc trong sự phát triển và hoàn thiện của thai nhi - khi cân nặng tăng nhanh, các cơ quan tiếp tục trưởng thành, và hoạt động thai máy trở nên rõ rệt hơn, giúp mẹ bầu theo dõi sát sức khỏe của bé trong bụng.

Thai nhi 31 tuần nặng bao nhiêu kg?

Ở tuần thai thứ 31, thai nhi đã đạt được kích thước tương đối lớn với cân nặng trung bình dao động từ 1,5 đến 1,7 kg và chiều dài khoảng 40 đến 42 cm - tương đương kích thước của một quả dừa lớn, theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Tuy nhiên, cân nặng của thai nhi ở giai đoạn này có thể thay đổi tùy theo nhiều yếu tố. Giới tính là một trong những yếu tố ảnh hưởng, khi bé trai thường có xu hướng nặng hơn bé gái một chút. 

Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng của mẹ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sự phát triển tối ưu của bé, trong khi một số tình trạng sức khỏe của mẹ như tiểu đường thai kỳ có thể khiến thai nhi lớn hơn so với bình thường. Đặc biệt, trong giai đoạn này, lớp mỡ dưới da của bé tiếp tục tích lũy, giúp cơ thể trở nên đầy đặn hơn và chuẩn bị cho khả năng điều hòa nhiệt độ sau khi chào đời.

Các cơ quan phát triển như thế nào?

Thai nhi 31 tuần có những bước tiến quan trọng trong sự hoàn thiện các cơ quan:

• Phổi: Túi phế nang tiếp tục phát triển, sản xuất chất surfactant để hỗ trợ hô hấp sau sinh. Theo Mayo Clinic, mặc dù phổi chưa hoàn thiện, surfactant giúp giảm nguy cơ suy hô hấp nếu bé sinh non.
• Não bộ: Tăng nhanh về khối lượng, với các nếp gấp và rãnh não hình thành, hỗ trợ chức năng thần kinh phức tạp, theo Journal of Perinatology.
• Thị giác và thính giác: Bé có thể mở mắt, phân biệt sáng và tối, đồng thời phản ứng với âm thanh từ bên ngoài, như giọng nói của mẹ hoặc nhạc.
• Cơ bắp và xương: Xương cứng cáp hơn, cơ bắp phát triển, cho phép bé thực hiện các cử động mạnh mẽ như đạp hoặc xoay người.

Thai máy tuần 31 có gì đặc biệt?

Thai máy ở thai nhi 31 tuần là dấu hiệu quan trọng cho thấy bé khỏe mạnh.

• Tần suất: Bé thường có khoảng 10 - 15 cử động trong 2 giờ khi mẹ nằm yên.
• Loại cử động: Đạp, đá, nấc cụt hoặc xoay người, thường rõ rệt vào buổi tối hoặc sau khi mẹ ăn no.

Thai máy đều đặn là dấu hiệu tích cực, nhưng nếu mẹ nhận thấy thai máy giảm bất thường (ít hơn 10 cử động trong 2 giờ) hoặc không cảm nhận được thai máy trong 90 phút, cần đi khám ngay để kiểm tra sức khỏe thai nhi.

Cơ thể mẹ thay đổi ra sao khi mang thai tuần 31?

Bước vào tuần thai thứ 31, cơ thể mẹ bầu phải thích nghi với hàng loạt thay đổi về thể chất và tâm lý do thai nhi phát triển nhanh chóng và áp lực ngày càng lớn từ tử cung mở rộng.

Các triệu chứng phổ biến

Khi thai nhi 31 tuần phát triển, tử cung mẹ bầu mở rộng, gây áp lực lên các cơ quan nội tạng. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Đau lưng và mỏi hông: Trọng lượng bụng tăng nhanh gây áp lực lên cột sống và khớp chậu.
• Khó ngủ và mệt mỏi: Bụng lớn và hormone thai kỳ khiến mẹ khó tìm tư thế thoải mái khi ngủ.
• Chuột rút chân: Thường xảy ra vào ban đêm do thiếu canxi hoặc áp lực lên dây thần kinh.
• Khó thở nhẹ: Tử cung chèn ép cơ hoành, khiến mẹ dễ hụt hơi khi di chuyển.
• Cơn gò Braxton Hicks: Các cơn co bóp tử cung không đau, giúp “tập dượt” cho quá trình sinh.
• Tăng tiết dịch âm đạo: Dịch trắng hoặc trong là bình thường, nhưng nếu có mùi hôi hoặc kèm máu, cần đi khám ngay.

Những thay đổi về tâm lý

Ở tuần thai thứ 31, bên cạnh những thay đổi về thể chất, mẹ bầu cũng có thể trải qua nhiều biến động về mặt tâm lý. Cảm xúc dễ trở nên nhạy cảm và dễ xúc động hơn, bắt nguồn từ lo lắng về quá trình sinh nở sắp tới hoặc sức khỏe của em bé. Ngoài ra, nhiều mẹ bầu nhận thấy bản thân mất tập trung hoặc hay quên hơn bình thường - điều này có thể do ảnh hưởng của hormone progesterone kết hợp với tình trạng thiếu ngủ kéo dài. Để cải thiện tâm lý, mẹ bầu nên chủ động chia sẻ cảm xúc với người thân, bạn đời hoặc tham gia các lớp học tiền sản, từ đó giảm bớt căng thẳng và chuẩn bị tinh thần vững vàng hơn cho hành trình vượt cạn.

Dinh dưỡng và vận động phù hợp cho mẹ bầu tuần 31

Khi thai kỳ bước vào tuần thứ 31, một chế độ dinh dưỡng khoa học kết hợp với vận động phù hợp sẽ giúp mẹ bầu duy trì sức khỏe tốt, đồng thời tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển toàn diện của bé.

Chế độ dinh dưỡng gợi ý

Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ và cân đối đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ sự phát triển toàn diện của thai nhi ở tuần 31, đồng thời giúp mẹ bầu duy trì sức khỏe ổn định trong giai đoạn cuối thai kỳ. Trong thời điểm này, nhu cầu dinh dưỡng của cả mẹ và bé đều tăng cao, đặc biệt là các nhóm dưỡng chất sau:

• Canxi: Có nhiều trong sữa, phô mai và rau xanh, canxi cần thiết cho sự phát triển hệ xương và răng của thai nhi, đồng thời hỗ trợ phòng ngừa loãng xương ở mẹ bầu.
• Sắt: Thịt đỏ, rau bina và các loại đậu là nguồn cung cấp sắt dồi dào, giúp ngăn ngừa thiếu máu do thiếu sắt và hỗ trợ phát triển não bộ của thai nhi.
• Protein: Thịt nạc, cá và trứng là những thực phẩm giàu protein, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng cơ bắp và mô cho thai nhi.
• Vitamin D và omega-3: Cá hồi, trứng và hạt óc chó cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển hệ thần kinh và thị giác của bé.
• Chất xơ: Có nhiều trong rau củ, trái cây và ngũ cốc nguyên cám, chất xơ giúp cải thiện tiêu hóa và phòng ngừa táo bón - một triệu chứng thường gặp khi mang thai.

Mẹ bầu nên đảm bảo uống đủ từ 2 đến 2,5 lít nước mỗi ngày và chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần để giảm tình trạng đầy hơi, khó tiêu. Bên cạnh đó, cần hạn chế sử dụng các thực phẩm không có lợi cho thai kỳ, bao gồm:

• Đồ ăn nhiều dầu mỡ và đường tinh luyện, vốn dễ gây tăng cân quá mức hoặc rối loạn chuyển hóa.
• Cà phê, trà đặc và các loại nước uống có gas - cần kiểm soát lượng caffeine dưới 200mg mỗi ngày để tránh ảnh hưởng đến giấc ngủ và tim mạch.
• Các loại hải sản chứa nhiều thủy ngân như cá thu lớn hoặc cá kiếm, vì có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thần kinh thai nhi.

Vận động hợp lý

Vận động nhẹ nhàng trong giai đoạn thai 31 tuần không chỉ giúp cải thiện tuần hoàn máu mà còn góp phần giảm đau mỏi và nâng cao thể trạng chung của mẹ bầu. Đi bộ khoảng 15 đến 30 phút mỗi ngày là một hình thức vận động đơn giản nhưng hiệu quả, giúp tăng cường sức khỏe tim mạch và giảm căng thẳng. Bên cạnh đó, yoga dành cho bà bầu hoặc các bài tập giãn cơ nhẹ nhàng có thể hỗ trợ giảm đau lưng,  đồng thời cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Tuy nhiên, mẹ bầu cần lưu ý tránh thực hiện các động tác gập người, mang vác vật nặng hoặc nằm ngửa quá lâu, vì những tư thế này có thể gây chèn ép tĩnh mạch chủ dưới, dẫn đến hiện tượng chóng mặt và làm giảm lưu lượng máu đến thai nhi, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

Thai nhi 31 tuần là giai đoạn chuẩn bị cho chặng đường cuối cùng của thai kỳ. Sự phát triển vượt bậc của bé, từ cân nặng, cơ quan đến thai máy, cùng với những thay đổi trong cơ thể mẹ, đòi hỏi sự chăm sóc cẩn thận. Một chế độ dinh dưỡng cân bằng, vận động hợp lý, khám thai định kỳ và theo dõi thai máy là chìa khóa để đảm bảo thai nhi 31 tuần phát triển khỏe mạnh. Mẹ bầu hãy lắng nghe cơ thể, giữ tinh thần thoải mái và liên hệ bác sĩ ngay khi có dấu hiệu bất thường, sẵn sàng chào đón bé yêu trong những tuần sắp tới.

Tiêm vắc xin trong thời kỳ mang thai là biện pháp chủ động giúp mẹ phòng tránh nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đồng thời mang lại miễn dịch tự nhiên bảo vệ bé ngay từ trong bụng mẹ. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là lựa chọn hàng đầu với dịch vụ chuyên biệt dành cho phụ nữ mang thai, cung cấp vắc xin chất lượng cao, đảm bảo an toàn và hiệu quả. Đội ngũ y tế tại đây được đào tạo bài bản, tận tâm trong từng khâu tư vấn và tiêm chủng, cùng không gian hiện đại, khép kín, đảm bảo sự riêng tư và thoải mái cho khách hàng. Để được tư vấn và đặt lịch tiêm chủng một cách thuận tiện, quý khách vui lòng liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua số hotline miễn phí 1800 6928.